وزير صنعت، معدن و تجارت با تأكيد بر اينكه جانمايي صنايع در كشور بدون در نظر گرفتن نقشه راه انتخاب شده است، گفت: در صنعت ايران يك مشكلي وجود دارد و آن اين است كه بهطور كلي معلوم نيست چه فعاليتهاي اقتصادي در كجاي كشور راهاندازي شود؛ البته چارچوبها روشن است.
سالهاست كه كارشناسان صنعتي و معدني از جانمايي صنايع مختلف در كشور انتقاد ميكنند و معتقدند كه لابيهاي سياسي در احداث و راهاندازي پروژههاي صنعتي و معدني و حتي خودرو به شدت دخالت دارند و نزديكي به منابع آبي يا بخش حملونقل ريلي و جادهاي مورد توجه قرار نميگيرد. بهعنوان مثال جانمايي هشت طرح فولادي توسط بخش دولتي در سالهاي گذشته اشتباه انتخاب شده است؛ از اينرو مستلزم سرمايهگذاري بالا بوده و اجراي آن را به دليل نزديك نبودن به منابع آبي كشور با مشكل مواجه كرده است.
مهرداد اكبريان، عضو هيئت مديره انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان سنگآهن معتقد است، يكي از شاخصهاي تعيينكننده جهت احداث كارخانههاي فرآوري موادمعدني، آب است و از آنجايي كه كشور ما در شرايط بحران آب قرار دارد، مصرف آب موجود در كشور مستلزم رعايت يك اولويتبندي است و همانطور كه متخصصان امر معتقدند، آب شرب در اولويت و بعد از آن آب كشاورزي و آب صنعتي در اولويتهاي بعدي قرار دارند. علاوه بر اين احداث كارخانههاي خودروسازي نيز در مناطق مختلف كشور در سالهاي گذشته غيرمنطقي و غيراقتصادي است و برخي از اين سايتها سالهاست كه به انبار تبديل شده يا واگذار شده است. در اين خصوص وزير صنعت و تجارت روز گذشته در نشست تخصصي پوشاك و نساجي در اتاق اصناف مشهد، مشكلات بخش صنعت و معدن را مورد بررسي و تحليل قرار داد و گفت: به عنوان نمونه در حوزه صنعت خودرو طرحهاي مختلفي وجود دارد، ولي اينكه كدام يك از اين طرحها مركز و هسته اصلي فعاليتها باشد، مشخص نيست. آيا ميخواهيم قطعهسازي را محور فعاليتها قرار دهيم يا توليدكننده شويم؟ اگر اين وضعيت روشن باشد، مشخص ميشود ما در كجاي صنعت قرار داريم.
محمد شريعتمداري خاطر نشان كرد: در صنعت پارچه نيز با وضعيت مشابهي مواجه هستيم. در واقع مشخص نيست آيا ميخواهيم نخ باكيفيت توليد كنيم يا به توليد پنبه بپردازيم. ما در تصميمگيريهاي راهبردي با چنين دوگانههايي مواجه هستيم. امروز ما در همه اين زمينهها فعاليت داريم؛ مثلاً هم پنبه در داخل توليد ميكنيم و هم پنبه وارد ميكنيم، نخ توليد داخل در اختيار داريم و نخ توليد خارج نيز وارد ميكنيم. در مورد پارچه نيز همين وضعيت صادق است.
وي اضافه كرد: اگر كشور بخواهد استراتژي روشني داشته باشد، بايد زمانبندي و برنامه جامع توسعه روشني در اين خصوص داشته باشد. كار دولت حمايت از توليد است، نه طراحي برنامه. اين كار مربوط به اتحاديههاي صنفي و بخش خصوصي است. با اين حال شرايط در حال حاضر بهگونهاي است كه بايد مشتركاً اين مسير را طي كنيم؛ اين كار كمي زمانبر است. شريعتمداري در ادامه گفت: حسن برگزاري اين جلسات اين است كه بعد از سفر رياست جمهوري و بازديد وي از يكي از واحدهاي توليدي كفش، ايشان دستور رسيدگي به مسائل آن واحدها را داد. اين كار در تبريز هم صورت گرفته و در مورد مشهد نيز اين كار صورت خواهد پذيرفت. در شهرهاي آذربايجان شرقي نيز در مورد مسائلي اعم از ايجاد شهرك، نحوه تخصيص تسهيلات، چگونگي ورود صندوق حمايت بحث و گفتوگوهايي شده كه با توجه به شرايط خراسان رضوي ميتوان اين اقدامات را در اين استان نيز به كار بست.
فرهنگسازی براي تبليغ پوشاک ايراني
وزير صنعت، معدن و تجارت افزود: نساجي يكي از مهمترين و قديميترين صنايع ايران است. كشور ما شايد به دليل برخي محدوديتها مانند كمبود آب در برخي از صنايع پيشرفت زيادي نداشته باشد يا با توجه به ميزان آلايندگي برخي صنايع مانند فولاد بايد محل استقرار آن خارج از شهر باشد، اما در صنعت نساجي وضعيت اينگونه نيست. در واقع برخي صنايع مانند فولاد كه بايد حتماً در مناطقي مانند مناطق ساحلي راهاندازي شود، به اين دليل كه نميتواند اشتغال متوازني ايجاد كند، به حل مشكل اشتغال كشور نيز كمك زيادي نخواهد كرد. اين در حالي است كه صنايع توليدي مانند كيف و كفش ميتواند در دل شهر قرار گيرد و به فعاليت خود ادامه دهد. در نتيجه به اين صنعت ميتوان به عنوان يك صنعت روبهرشد نگاه كرد.
وي با اشاره به مشكلات صنعت نساجي اظهار كرد: علت عمده مشكلات صنعت نساجي مسئله تقاضاست. علاوه بر اين اقدامات، بايد در حوزه فعاليتهاي فرهنگي نيز اقداماتي صورت گيرد تا اراده و ميل به اين سمت نيز به طور طبيعي به اين محصولات به وجود بيايد. قيمت تمام شده توليد نيز بايد كاهش يابد. همچنين بانويي كه چادر را بهعنوان حجاب برتر انتخاب كرده، بايد بتواند با هزينه كمتري چادر را خريداري كند، زيرا اين يك مسئله اقتصادي نيز هست.
وزير صنعت، معدن و تجارت تصريح كرد: در اين زمينه مسائل فرهنگي و قيمت تمام شده دخيل است. علاوه بر اين هيچ مبالاتي در تأمين نيازمنديهاي مناسب براي جامعه اسلامي در فرهنگ توليد داخلي ما براي تأمين كالاهايي كه به صورت قاچاق وارد كشور ميشود، وجود ندارد. در واقع ما نتوانستهايم به طور طبيعي و به صورت مناسب پوشاك توليد كرده و اين فرهنگ را به درستي به مردم منتقل كنيم تا اين انگيزه در جوانان كشور براي استفاده از اين نوع پوشش و علاقه به آن ايجاد شود.
شريعتمداري ادامه داد: يك كميته ويژه براي اين منظور راهاندازي شد كه بتواند طي مذاكراتي با گروهها و نهادهايي از جمله صدا و سيما كه ميتوانند در اين زمينه كمك كنند، به اين مهم دست يابيم. البته وزارت ارشاد نيز در اين زمينه كميته ويژهاي تشكيل داده كه در اين رابطه فعاليت دارد. بايد توجه داشت اين تغيير عادت در كوتاهمدت رخ نميدهد و بايد به صورت دورهاي اين تغيير نگاه و رويكرد انجام شود. توليد نيز بايد به اين سمت حركت كند.
وي خاطرنشان كرد: جمعآوري لباسهاي نامناسب توسط نيروي انتظامي نيز موجب ميشود واحدهاي توليدكننده با مشكلات بسياري مواجه شوند؛ بنابراين بايد در اين زمينه مسائل فرهنگي و اقتصادي به صورت توأمان پيش رود. براي انجام اين كار نيازمند يك برنامه و زمانبندي هستيم تا به اهداف از پيش تعيين شده دست يابيم.
وزير صنعت، معدن و تجارت خاطر نشان كرد: مشكلات منطقهاي صنايع ما دو دسته است. يك دسته از اين مسائل، مشكلات عام مربوط به صنعت است و دسته ديگر مسائل خاص نساجي بوده و باز دسته ديگر اين مشكلات مسائل نساجي و كفش و پوشاك همين شهر است. اين مسائل در كارگروه مشخصي كه تعيين شده در سه دسته موجود با راهحلهاي متناسب مورد پيگيري قرار خواهد گرفت.
شريعتمداري با اشاره به جوايز صادراتي گفت: امسال براي اين مسئله هزار و 300 ميليارد تومان منابع ديده شده است كه مقدمات آن فراهم شده تا تخصيص يابد. براي پرداختها و طلبهاي گذشته جوايز صادراتي نيز دفتر جدايي گشوده شده و پيگيري ميكنيم تا به صورت جداگانه اين مبالغ نيز پرداخت شود. ما متعهد به اين مسئله هستيم.