شيعه هيچ‌گاه از كافي مستغني نبوده‌است

كافي، تنها يك محدث نبود. بررسي كتاب كافي از جهت چگونگي تبويب ، تقديم و تأخير ابواب آن و عناوين انتخابي آنها نظير كتاب العقل و الجهل، كتاب الحجة، كتاب التوحيد و... نشان مي‌دهد كه كليني علاوه بر آن كه محدثي بزرگ است، متكلمي چيره‌دست نيز است و محتوا و روش و عناوين به كار گرفته شده توسط وي، ناظر به مسائل كلامي رايج در روزگار اوست. ضمناً مقدمه شيخ بر كافي، مقدمه درخشاني است كه نشان مي‌دهد اين مرد چه تسلطي بر عبارات ، كلمات ، مطالب ، مفاهيم كلامي و... داشته است.

حيات كليني نيز كاملاً منطبق بر دوره غيبت صُغراست كه از پيچيده‌ترين و حساس‌ترين برهه‌ها در تاريخ تشيع است و شيخ كليني تقريباً 20 سال پاياني عمر خويش را در بغداد به سر آورد كه محل سكونت نُوّاب اربعه و وكلاي ناحيه مقدسه بود و اين ويژگي‌ها در حيات كليني، براي كساني كه مي‌خواهند درباره حركت علمي شيعه به تحقيق بپردازند در خور توجه است. كتاب كافي، در دوره‌اي 1100 ساله، از وفات مرحوم كليني در ۳۲۹ هجري تا روزگار ما، بيش از هزار سال است كه مرجعيت علمي دارد و بين جوامع شيعه دست‌به‌دست مي‌گردد و هرگز هيچ فقيه، متكلم يا مفسر شيعه از آن مستغني نبوده است.

پيام رهبر انقلاب به كنگره بين‌المللي بزرگداشت ثقة‌الاسلام‌كليني (ره) 88/2/17