خزانه پولي ندارد؛ اين پاسخي بود كه مسئولان بهزيستي اخيراً از طرف رئيس خزانهداري كشور به مراكز توانبخشي معلولان ذهني دادند. حدود سه ماه است كه سازمان بهزيستي به اين مراكز يارانه نداده و بسياري از اين مراكز با خطر تعطيلي روبهرو شدهاند. حدود ۱۲۰ هزار فرد داراي معلوليت در اين مراكز به سختي روزگار ميگذرانند و در انتظار يارانه دولت ماندهاند.
يك كارشناس امور توانبخشي بهزيستي هم با بيان اينكه بيش از 5/1 ميليـون نفر از جمعيت كشور با يكي از انواع معلوليت ذهني زندگي ميكنند، گفت: 3 درصـد از ايـن افـراد داراي معلوليتهاي بسيار شديد هستند. هرگونه تغيير و اخـتلال در خانواده هم ممكن است منجر به مختل شدن كاركرد خانواده شود و حتي كانون خانواده را با اختلال روبهرو كند.
بهاره توكلي افزود: بنابراين تولد يا حضور يك كودك معلول مخصوصاً از نوع ذهنـي در هر خانوادهاي ميتواند اتفاق سخت و ناگواري باشد.
وي در تعريف معلـول ذهني گفت: معلول ذهني به فردي اطلاق ميشـود كـه بهـره هوشـياش زيـر 70 است. معمولاً بروز آن قبل از 18 سالگي است و در انجام امور و كارهايش دچار مشكل است. بر اساس آمـار سـازمان بهداشـت جهـاني در كشـورهاي در حال توسعه بين 10 تا 15 درصد افراد جامعه دچار معلوليـت هستند كه حدود 5 درصد آنها نيز دچـار معلوليـت شديد ميشوند كه بايد خدمات ويژهاي بگيرند.
وي گفت: معلوليـت يـك پديـده جهـاني و شـايع بوده كه متعلق بـه همـه كشـورهاسـت؛ مثلاً در امريكا شيوع 3درصدي و در اروپا شيوع آن تا 2درصد پيشبيني ميشود.
اين كارشناس امور توانبخشي بهزيستي كشور نبود امنيت براي كودكان، نبود برنامههاي مناسب آموزشي و وضعيت نگهداري آنها در خانواده را از جمله مشكلات اين گروه از معلولان دانست. بـراسـاس آخرين سرشـماري كشور از هر 9 معلوليت آمارگيري شده، بيشترين ميزان مربوط به اختلالات ذهني بوده است.
دو سال پيش بود كه هيئت دولت مصوبه افزايش يارانه مراكز نگهداري معلولان، سالمندان و بيماران رواني مزمن بهزيستي را صادر كرد. همان موقع بود كه قرار شد يارانه مراكز نگهداري روزانه ۲۰ درصد و يارانه مراكز نگهداري شبانهروزي ۱۵درصد اضافه شود، اما تأخير در پرداختها حالا به شكلي است كه نفس مراكز نگهداري معلولان را به شماره انداخته است.
براساس قانون كار بايد در مراكز نگهداري سه نفر براي سه شيفت فعاليت كنند و همين كمبود اعتبار باعث ميشود دو نفر را براي سه شيفت در نظر بگيرند! به اين مفهوم كه از كيفيت خدمات اين مراكز براي معلولان كاسته ميشود يا به جاي اينكه حقوق قانون كار را براي پرسنل در نظر بگيرند، كمتر از آن را پرداخت ميكنند.
بدون توجه به دلايل تأخير در پرداخت يارانهها، آنچه مشخص است اينكه مراكز نگهداري از معلولان كه تا پيش از اين صورتشان را با سيلي سرخ نگه ميداشتند، تعطيل خواهند شد. در اين ميان خانوادههاي بسياري دچار مشكل ميشوند. جالبتر از همه اينكه خود سازمان بهزيستي در اين ميان ضرر بسياري خواهد كرد. آنچه مشخص است اينكه بخش خصوصي تواني براي ادامه كار به اين صورت و بخش دولتي هم توجهي به اين مهم ندارد.