منابع آبی ایران در چند سال گذشته به شدت کاهش یافته که این اتفاق دلایل زیادی ازجمله تغییر اقلیم و سوءمصرف آب دارد، در سال‌های اخیر با کاهش بارندگی و افزایش مصرف‌های مدیریت نشده منابع آبی شهرها به شدت مورد تهدید قرار گرفته است. بر همین اساس انتقال آب به‌عنوان اقدامی برای نجات شهرها از خشکی در دستور کار قرار گرفته است اما این طرح هم مخالفان سرسختی در بین مردم، کشاورزان و منتقدان پیدا کرده است.
چندی است موضوع انتقال آب از چاه‌های حفر شده در آبخوان دشت میناب به بندرعباس از سوی مسوولان آب منطقه‌ای هرمزگان و شهرستان میناب مطرح شده و این مسوولان مدعی هستند که از ابتدای بارندگی‌های اخیر به بعد هیچ میزان آبی از طریق چاه‌های مذکور به بندرعباس منتقل نمی‌شود. جمعی از دوست‌داران محیط‌زیست در بازدیدهای پیاپی روزانه و شبانه خود از چاه‌های انتقال آب، متوجه روشن بودن تعداد قابل توجهی از آنها شدند و این امر اعتراض آنها و مردم را برانگیخت. با اوج گرفتن خیزش‌ها و پویا شدن انجمن‌های مردمی پیرامون نجات دشت میناب، مدیران ارشد آب منطقه‌ای هرمزگان بارها وعده توقف برداشت از چاه‌های تعبیه شده در رودخانه میناب را دادند اما انگار این کار در خفا همچنان در حال انجام است. همین اتفاقات زمینه اعتراضات مردمی را فراهم کرد اما واقعاً انتقال آب از شهری به شهر دیگر که دچار کم‌آبی شدیدتر است اتفاق نادرستی است که باعث اعتراض مردم شده است؟
مدیریت منابع آبی
آقای بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت‌رییسه مجلس شورای اسلامی درباره معضلات به‌وجود آمده در حوزه آب کشور می‌گوید: «موضوع آب در کشور بحرانی نیست و نباید آن را بحران دانست. ما با کمبود منابع آبی مواجه هستیم و این قابل انکار نیست اما مدیریت درست می‌تواند خیلی از مشکلات را برطرف کند.» او ادامه می‌دهد: «برداشت‌های بیشتر از ظرفیت منابع آب‌های زیرزمینی، نبود زیرساخت‌های بهره‌برداری از منابع آبی و همچنین سوءمصرف، مشکلاتی هستند که به وضعیت نابسامان آب در برخی از شهرستان‌ها دامن می‌زنند.» نعمتی معتقد است: «کمیسیون انرژی مجلس متولی بررسی وضعیت آب است و اساساً موضوعات مربوط به آب باید در این کمیسیون مطرح و مورد بررسی قرار بگیرد اما باید گفت امروز در شرایطی قرار داریم که همه مردم باید نسبت به مصرف منابع آبی حساس باشند.»
نمی‌توان شهرها را در بی‌آب گذاشت
او در پاسخ به این سؤال که آیا وضعیت موجود آبی و اعتراضات مردمی در شهرستان میناب در ارتباط با انتقال آب از این شهرستان به بندرعباس، مصداق بحران‌زایی کم‌آبی در امنیت ملی نیست، اینطور پاسخ می‌دهد: «موضوع کم‌آبی و انتقال آب از شهری به شهر دیگر امری عادی است، برخی از آحاد مردم در هر جایی ممکن است با این رویه مخالف باشند اما نمی‌توان به خاطر عده‌ای یک شهر را بی‌آب گذاشت.» سخنگوی هیأت‌رییسه مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: «قویاً می‌گویم که موضوع آب موضوع امنیت ملی ایجاد نکرده است. با کمی صرفه‌جویی می‌تواند از وضعیت موجود عبور کرد.»
نگاه ملی گرایانه
آقای احمد امیرآبادی فراهانی دیگر عضو هیأت‌رییسه مجلس شورای اسلامی درباره اتفاقاتی که به واسطه انتقال آب در شهرستان میناب رخ داده است می‌گوید: «انتقال آب از شهرستانی به شهرستان دیگر امری طبیعی است و باید انجام شود. اینکه یک شهر آب داشته باشد و شهر کناری‌اش در تشنگی بماند کار مرسومی نیست.» او اضافه می‌کند: «نگاه ما به آب باید مانند نفت ملی باشد، مردم در شهرستان میناب برای انتقال آب به بندرعباس اعتراض می‌کنند، مردم اصفهان به انتقال آب به یزد و ممکن است فردا نیاز باشد این اتفاق در شهرهای دیگر هم بیفتد و این دلیلی نیست که شهر دیگری تشنه بماند چون عده‌ای نمی‌خواهند آب از شهرشان به شهر دیگری برود.»
هیچ کس نباید تشنه بماند
امیرآبادی فراهانی تأکید کرد: «اولویت ما رساندن آب شرب به همه هموطنان در جای جای کشور است و این اقدام باید انجام شود. اینکه عده‌ای برای این اقدام دست به اعتراض می‌زنند دلیلی برای توقف نیست.» هیأت‌مدیره مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه برخی از اعتراضات مردمی با راهبری برخی از افراد صاحب‌نفوذ انجام می‌شود، می‌گوید: «در برخی از مناطق مانند میناب که طرح انتقال آب در آن اجرایی می‌شود و اعتراضات مردمی را به همراه دارد به دلیل دخالت برخی از مسوولان محلی مانند شوراها، شهرداری و حتی نماینده‌ها است.» او ادامه می‌دهد: «مناقع انتخاباتی و سیاسی و شخصی موضوعاتی هستند که ممکن است در بروز چنین اعتراضاتی پنهان شده باشند.»
ابعاد نهفته
آقای آرش زمانی، یکی از فعالان محیط‌زیست در میناب با بیان اینکه بحران آب ابعاد نهفته بسیار سختی دارد، معتقد است: «به طور قطع کاهش درآمد مردم و به‌تبع آن افزایش تنش‌ها و آسیب‌های اجتماعی تنها بخش کوچکی از ابعاد انتقال آب از این شهرستان به بندرعباس است.» او ادامه داد: «اگر روند انتقال آب از میناب ادامه داشته باشد در آینده‌ای نه چندان دور در کنار فقر و بدبختی توده عظیم مردم و رشد انحرافات اجتماعی و تنش‌های شدید باید منتظر فاجعه‌ای عظیم بود.» وضعیت منابع آبی کشور با توجه به شرایط اقلیمی و روند کاهشی بارش‌ها، خوب نیست و شهرهای مختلف با این موضوع دست به گریبان هستند، انتقال آب شاید به‌عنوان راهی موقت بتواند مشکلات کمبود آب به‌ویژه آب شرب را برطرف کند اما باید دید که در آینده و با ادامه روند کم‌آبی و سوءمدیریت‌هایی که در این حوزه صورت گرفته، می‌توان همچنان انتقال آب را به‌عنوان راه‌حلی دائمی برای برطرف‌سازی نیاز مردم بدون آسیب به بخشی از مردم ادامه داد یا نه.
منبع: صبح نو
