در حالي كه تعداد چك‌هاي بلامحل رو به كاهش است، اما بررسي آماري داده‌هاي بانك مركزي نشان مي‌دهد كه ارزش چك‌هاي برگشتي رو به افزايش است، به نحوي كه در اسفندماه با افزايش 7/23 درصد ارزش چک‌ها به مبلغ 18 هزار و 500 ميليارد تومان رسيده است.
كارشناسان بر اين باورند كه كاهش تعداد چك‌هاي برگشتي ناشي از وضعيت نامعلوم اقتصاد است، ولي در عين حال افزايش ارزش ريالي چك‌ها نشان از وخيم بودن وضعيت بازار است كه معتمدين هم مشكل پر كردن موجودي براي پاس كردن چك‌ها را دارند.
تعداد چك‌هاي بلامحل كاهش يافت
به گزارش «جوان» بالغ بـر 4/1 ميليون فقره چك در اسفند ٩٦ در كشـور به ارزش حدود ١٨٥هزار ميليارد ريال برگشت داده شد كه نسبت به ماه قبل، از نظر تعداد 1/3 درصـد كاهش و از نظر مبلغ 7/23 درصد افزايش را نشان مي‌دهد.
اين در حالي است كه بيش از ١٠ ميليون فقره چك به ارزشي بالغ بر ٨٧٦ هزار ميليارد ريال در اسفندماه ١٣٩٦، در كل كشور مبادله شد كه نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتيب 4/4درصد و ۲۰ درصد افزايش نشان مي‌دهد. در ماه مورد گزارش در استان تهران بالغ بر 7/3ميليون فقره چك به ارزشي بالغ بر ٥٦٠ هزار ميليارد ريال مبادله شد.
4/54 درصد از تعداد چك‌هاي مبادله‌اي كل كشور در اسفند ماه ١٣٩٦، در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوي مبادله شده است كه به ترتيب با 9/36 درصد، 6/9 درصد و 9/7 درصد بيشترين سهم را در مقايسه با ساير استان‌ها دارا بوده‌اند. همچنين ۷۳ درصد از ارزش چك‌هاي فوق در سه استان تهران 9/63درصد، اصفهان 6/4 درصد و خراسان رضوي5/4 درصد مبادله شده است كه بيشترين سهم را در مقايسه با ساير استان‌ها دارا بوده‌اند.
در اسفند ماه ١٣٩٦، دركل كشور بالغ بر 6/8 ميليون فقره چك به ارزشي بالغ بر ٦٩١ هزار ميليارد ريال وصول شد كه نسبت به ماه قبل از نظر تعـداد و مبلغ به ترتيب 7/5 درصد و ۱۹ درصد افزايش را نشان مي‌دهد. در ماه مورد گزارش، در كل كشور 1/86 درصد از كل تعـداد چك‌هاي مبادله‌اي و 9/78 درصد از كل مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي وصول شد.
كدام استان‌ها خوش‌حساب و بدحساب چكي هستند؟
همچنين در اسفند ماه ١٣٩٦، در استان تهران بالغ بر 2/3 ميليون فقره چك به ارزشي حدود ٤٤٣ هزار ميليارد ريال وصول شد. در ماه مورد گزارش در استان تهران از نظر تعداد 1/87 درصد و از نظر ارزش ۷۹درصد از كل مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي وصول شده است. در ماه مذكور در بين ساير استان‌هاي كشور بيشترين نسبت تعداد چك‌هاي وصولي به كل چك‌هاي مبادله‌اي در استان، به ترتيب به استان‌هاي گيلان 8/88درصد، يـزد 5/88 درصـد و البرز ۸۸ درصد اختصاص يافته است و استان‌هاي كهگيلويه و بويراحمـد 3/77درصـد، كردستان 8/77درصد و خراسان‌شمالي 3/80 درصد پايين‌ترين نسبت تعـداد چك‌هاي وصولي به كل چك‌هاي مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.
در ماه مورد گزارش، در بين ساير استان‌هاي كشور بيشترين نسبت ارزش چك‌هاي وصولي به كل ارزش چك‌هاي مبادله‌اي در استان به ترتيب به استان‌هاي البرز 3/86 درصد، خوزستان و گيلان هر يك 7/85 درصد و زنجان 5/83 درصد اختصاص يافته اسـت و استان‌هاي هرمزگان 4/36 درصد، ايلام 3/57 درصد و گلستان 2/71 درصد كمترين نسبت ارزش چك‌هاي وصولي به كل ارزش چك‌هاي مبادله شـده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.
چك‌هاي برگشتي
در ماه مورد گزارش، در كل كشـور 9/13درصد از كل تعـداد چك‌هاي مبادله‌اي و 1/21 درصد از كل مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي برگشت داده شده است. در ماه مورد گزارش، در استان تهـران 9/12درصد از كل تعداد چك‌هاي مبادله‌اي و ۲۱ درصد از كل مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي برگشت داده شده است. در ماه مذكور در بين ساير استان‌هاي كشور بيشترين نسبت ارزش چك‌هاي برگشتي به كل ارزش چك‌هاي مبادله شده در استان به ترتيب به استان‌هاي هرمزگان 6/63درصد، ايلام 7/42درصد و گلستان 8/28 درصد اختصاص يافته و استان‌هاي البرز 7/13درصد، خوزستان و گيلان هر يك 3/14 درصد و زنجان 5/16درصـد كمترين نسبت ارزش چك‌هاي برگشتي به كل ارزش چك‌هاي مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.
چك‌هاي برگشتي در فروردين 32 درصد كاهش يافت
در عين حال آمارهاي بانك مركزي نشان مي‌دهد در فروردين ماه امسال در كشور يك ميليون فقره چك به ارزش 90 هزار ميليارد ريال برگشت خورد كه نسبت به اسفند پارسال از نظر تعداد و مبلغ به ترتيب 9/31 درصد و 4/51 درصد كاهش را نشان مي‌دهد. البته اين روند كاهشي براي ماه فروردين بسيار طبيعي است، ولي كارشناسان وضعيت آشفته تمام بازارها و بي‌ميلي به داد و ستد و فروش كالا به دليل نامشخص بودن وضعيت نرخ ارز را مزيد بر علت دانسته‌اند.
در فروردين ماه در كشور بيش از 7/6 ميليون فقره چك به ارزش بيش از 466 هزار ميليارد ريال مبادله شد كه نسبت به ماه پيش از نظر تعداد و مبلغ به ترتيب 2/33 درصد و 8/46 درصد كاهش را نشان مي‌دهد.
در اين ماه در استان تهران حدود 2/2 ميليون فقره چك به ارزشي حدود 263 هزار ميليارد ريال مبادله شد.
6/50 درصد از تعداد چك‌هاي مبادله‌اي در فروردين‌ماه در سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوي مبادله شد كه به ترتيب با 7/32 درصد، 3/9 درصد و 6/8درصد بيشترين سهم را در مقايسه با ساير استان‌ها داشته‌اند.
همچنين 67 درصد از ارزش چك‌هاي ياد شده در سه استان تهران 3/56 درصد، خراسان رضوي 6/5 درصد و اصفهان 1/5درصد مبادله شده است كه بيشترين سهم را در مقايسه با ساير استان‌ها نشان مي‌دهد.
حجم چك‌هاي برگشتي
در فروردين ماه در استان تهران بيش از 313 هزار فقره چك به ارزشي در حدود 48 هزار ميليارد ريال برگشت داده شد؛ در اين ماه در كشور 2/14 درصد از كل تعداد چك‌هاي مبادله‌اي و 2/19 درصد از كل مبلغ چك‌هاي مبادله اي برگشت داده شده است.
همچنين در استان تهران 3/14 درصد از كل تعداد چك‌هاي مبادله‌اي و 2/18 درصد از كل مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي برگشت داده شده است.
در اين ماه بين ساير استان‌هاي كشور بيشترين نسبت ارزش چك‌هاي برگشتي به كل ارزش چك‌هاي مبادله شده در استان، به استان‌هاي آذربايجان غربي 6/35 درصد، سمنان 33 درصد و هرمزگان 9/31درصد اختصاص يافته و استان‌هاي بوشهر 8/11درصد، كرمانشاه 9/11درصد و زنجان 1/14درصد كمترين نسبت ارزش چك‌هاي برگشتي به كل ارزش چك‌هاي مبادله شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.
نبود موجودي كافي علت اصلي چك‌هاي برگشتي
در فرورين ماه بيش از 900 هزار فقره چك به ارزشي افزون بر 83 هزار ميليارد ريال به دلايل كسري يا فقدان موجودي برگشت داده شد. در كشور از نظر تعداد 8/96 درصد و از نظر ارزش 9/92 درصد از كل چك‌هاي برگشتي، به دليل كسري يا فقدان موجودي بوده است.
