منطقه دنا در زاگرس سرزميني با درختان بلوط و طبيعتي غني است كه بيمهريهاي زيادي ديده است. از دهه 70 تاكنون، طبيعت از يكسو و سودجويان از سوي ديگر بلاي جانش شدهاند؛ از حمله آفات و سوزاندن درختانش براي فروش در بازار داغ زغال گرفته تا به تازگي ساخت كارخانه پتروشيمي به بهانه ايجاد اشتغال و نابودي طبيعت بكر آن. مجوز تأسيس كارخانه پتروشيمي «سقاوه» بهمن سال ۹۵ صادر شد. اين كارخانه قرار است در منطقه «مارگونه» كه دشتي سرسبز است با اعتبار 3 هزار و 500 ميليارد تومان ساخته شود. تأسيس اين كارخانه عظيم نابودي محيطزيست دنا را در پي خواهد داشت. مفاسد ديگري هم رخ خواهد داد كه بخشي از آن جبرانناپذير است.
داريوش ديوديده، رئيس اداره كل صنعت، معدن و تجارت استان كهگيلويه و بويراحمد هدف از ساخت اين كارخانه پتروشيمي را ايجاد اشتغال براي يك هزار و 300 نفر اعلام كرده است. به گفته وي پتروشيمي سقاوه تنها يكي از پنج طرحي است كه قرار است در اين استان راهاندازي شود و با به ثمر رسيدن اين پنج طرح، دهها طرح پاييندستي پتروشيمي و هزاران فرصت شغلي مستقيم و غيرمستقيم در استان ايجاد خواهد شد.
تهديد مرغوبترين پوشش گياهي
سال ۸۶ هم مجوز كارخانه سيمان مارگون كه سرمايهگذار آن لبناني است، صادر شد. فعالان محيطزيست از همان ابتدا به صدور مجوز براي چنين پروژههايي معترض بودند.
محمد درويش، مديركل سابق مشاركتهاي مردمي سازمان محيطزيست هم گفته بود كه اين منطقه دربرگيرنده مرغوبترين پوشش گياهي طبيعي كشور بوده و در شمار عاليترين اندوختههاي ژنتيكي فلات ايران محسوب ميشود و در صورت بهرهبرداري از اين كارخانه، برخي از مهمترين گونههاي مرتعي ايستگاه پژوهشي مارگون به شدت آسيب خواهند ديد. با اين حال اين مخالفتها به جايي نرسيد و كارخانه سيمان مارگون بهمن۹۵ به بهرهبرداري رسيد.
رودخانهاي كه بلعيده ميشود
زمينهاي پتروشيمي سقاوه، زمينهاي كشاورزي است و هنوز كشاورزان در اين منطقه در حال كشت محصول هستند و ساخت اين پتروشيمي ضربه بزرگي به كشاورزي و اكوسيستم منطقه ميزند.
اعتراضها به بهرهبرداري از پتروشيمي سقاوه كه بزرگترين و مدرنترين پتروشيمي بخش خصوصي خوانده ميشود، اما خيلي بيشتر از سيمان مارگون بوده است.
افزايش حساسيت مردم، گسترش توجه رسانهها به موضوع محيطزيست و قويتر شدن صداي فعالان محيطزيست هم از دلايل اصلي اعتراضهاست. چند استاد دانشگاه كهگيلويه و بويراحمد، ۱۰ ارديبهشت ۹۷ در نامهاي به استاندار به معضلات مهم ديگري اشاره كردند: با توجه به مصرف شبانهروزى حدود ۶٠ هزار متر مكعب آب در ياسوج و نياز به مصرف روزانه ٣٠٠ هزار متر مكعب آب (مشابه پتروشيمي ماهشهر) در شبانهروز جهت پتروشيمى سقاوه، آيا تهيه آب موردنياز براى اين پروژه آن هم با توجه به خشكسالى هاى اخير امكانپذير است؟
مهمترين منبعي كه قرار است آب اين پتروشيمي را تأمين كند، رودخانه بشار است. رودخانه بشار يكي از سرشاخههاي رودكارون محسوب ميشود؛ بنابراين فعالان محيطزيستي نگران كارون و به اين موضوع معترض هستند.
مردم ساكن حوالي اين رود هم به برداشت آب از اين رودخانه معترض هستند. آنها در طول ماههاي اخير نامههاي متعددي نوشته و تجمع هم كردهاند.
خطر بيكاري و مهاجرت از روستاها
مالكيت زمينهاي پتروشيمي هم مورد بحث واقع شده است. چندخانواده ساكن روستاهاي اين منطقه درباره مالكيت زمينهاي تعلق گرفته به اين پتروشيمي، ادعاهايي مطرح كردهاند و برخي معترضان هم ميگويند زمينهاي اين منطقه وقف يك امامزاده بوده و اين زمينها تصرف شده است.
عزتالله بهشتيفرد، مديركل منابع طبيعي كهگيلويه و بويراحمد آذر۹۶ گفت: زمين اين پتروشيمي سند رسمي به نام دولت جمهوري اسلامي ايران داشت و با طي تمام مراحل قانوني به شركت مجتمع بينالمللي پتروشيمي دنا بويراحمد واگذار شد.
در صورت راهاندازي اين مجتمع و با انتقال آب رودخانه بشار براي پتروشيمي؛ معيشت روستاهاي اطراف رودخانه با بيش از 5 هزار خانوار و دهها هكتار زمين زيركشت برنج و چندين طرح ماهي، به خطر خواهد افتاد.
نگراني درباره استانداردهاي رهاسازي پسماند در طبيعت و شيوع برخي بيماريها هم از ديگر گلايههاست و معترضان ميگويند اجراي اين طرح كه قرار است باعث اشتغالزايي شود، در نهايت باعث از دست رفتن شغلهاي روستايي و مهاجرت روستاييان به شهر و افزايش آسيبهاي اجتماعي خواهد شد.