به گزارش جوان آنلاین، ژنرال مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که چند ماه پیش از ریاست سازمان جاسوسی آمریکا کنار رفت، در نطقی که روز دوشنبه در اندیشکده هریتیج ایراد کرد و از آن به استراتژی جامع و جدید دولت ترامپ در قبال ایران یاد می‌کند، ایران را تهدید کرد که فشارهای واشنگتن علیه تهران به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد یافت. پمپئو در سخنان خود فهرستی از اقداماتی را ارائه کرد که واشنگتن انتظار دارد جمهوری اسلامی آنها را بی‌کم‌و‌کاست انجام دهد، مانند شفافیت جامع درباره برنامه هسته‌ای و دسترسی بی‌قید‌و‌شرط نهادهای بین‌المللی به تاسیسات هسته‌ای ایران، مضاف بر آزادی جاسوسان آمریکایی و دست کشیدن از منافع خود در منطقه غرب آسیا.
لحظاتی پس از پایان سخنان پمپئو، سیلی از انتقادات بین‌المللی آغاز شد؛ حامیان برجام مانند خانم موگرینی و وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا نظر بوریس جانسون پشت تریبون قرار گرفتند و از توافقی که پس از سال‌ها مذاکره به‌دست آورده‌اند، دفاع کردند.
موگرینی بار دیگر تکرار کرد که هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد؛ او گفت: «برجام برآیند بیش از یک دهه گفت‌وگوی صریح و پیچیده است که بر پایه رویکردی دو‌سویه اتفاق افتاده و بهترین نتیجه ممکن را رقم زده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیشتر 10 بار تایید کرده ایران همه تعهدات هسته‌ای خود را اجرا کرده و اجرا می‌کند. این توافق به جامعه بین‌المللی تعلق دارد و شورای امنیت سازمان ملل آن را تایید و تصویب کرده است، برجام هرگز طراحی نشد تا همه مسائلی را که با ایران در ارتباط است حل و فصل کند.»
سنگ بزرگی که علامت «نزدن» می‌شود
در این میان اما واکنش تحلیلگران آمریکایی بسیار قابل توجه است. نشریه آمریکایی آتلانتیک، رویکرد جدید واشنگتن در قبال ایران را «جنگ اقتصادی» نامیده و می‌نویسد: «پمپئو لیست بلندبالایی از درخواست‌هایش ارائه کرد که چندان هم جدید نبود، «باید های» آقای پمپئو، پیشتر از زبان منتقدان نظام جمهوری اسلامی شنیده شده بود.»
از نظر بسیاری از کارشناسان، اجرایی شدن تهدیدات آقای وزیر تقریبا محال است. شبکه تلویزیونی «سی.ان.ان» این استراتژی را ناشی از «توهمات و نه واقعیات موجود» دانست و نوشت: «هنوز مشخص نیست که پمپئو چگونه انتظار دارد که استراتژی جدیدش با موفقیت همراه باشد؟ باید دانست که سیاست خارجی مبتنی‌بر واقعیات موجود است نه تصورات و خیال. از سوی دیگر اگر آمریکا در برجام می‌ماند و طی این مدت اقدام به اعتماد‌سازی می‌کرد، شاید می‌شد تصور کرد که درخصوص مسائل دیگر نیز با ایران به یک توافق برسد. اما اکنون که آمریکا خروج خود را از برجام اعلام کرده است نمی‌توان امیدی به هر‌گونه توافق احتمالی بین ایران و این کشور داشت.»
به باور این شبکه آمریکایی، تحریم‌های آمریکا تنها در صورتی خرد‌کننده خواهد بود که بقیه کشورهای جهان نیز از آمریکا تبعیت کنند و در حالی که آمریکا ممکن است روابط خود با کشورهای اروپایی، برای مجبور کردن آنها به تبعیت را به خطر بیندازد اما کارآمدن بودن این تاکتیک در مجبور کردن روسیه و چین سخت خواهد بود.»
توهم هات آقای وزیر
باربارا اسلاوین، یکی از اعضای ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک درخواست‌های بی‌سر و ته پمپئو را مانند این می‌خواهند که از یک ببر بخواهند، بره شود. او با تاکید بر اینکه این درخواست‌ها غیر‌منطقی است، می‌گوید: «خواسته‌های پمپئو در واقع انتظارات رقبای منطقه‌ای ایران ازجمله عربستان، امارات و اسرائیل است.» حتی مارک دووبیتز هم که مدیر اجرایی اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی و یکی از منتقدان سرسخت برجام بوده، می‌گوید: «از یک سو آمریکا می‌گوید که ما ایران را نابود می‌کنیم از سوی دیگر، همین ایران دارد در منطقه برنده می‌شود. دولت ترامپ باید خیلی مراقب باشد تا بتواند تسلط منطقه‌ای ایران را مهار کند.»
جیسون رضائیان، خبرنگار روزنامه «واشنگتن‌پست» هم نطق پمپئو را احمقانه خواند و نوشت: «مقامات دولت ترامپ مدام از در‌کنار مردم ایران بودن سخن می‌گویند اما آنچه او درباره نارضایتی‌ها و مشکلات اقتصادی ایران گفته جدید نیست و این تصور که چنین مسائلی موجب می‌شود از دولت خودشان دست بکشند و به آمریکایی‌ها تعظیم کنند (توهم) فانتزی است.»
آمریکا خواب تغییر رژیم می‌بیند
رضائیان، در بخش دیگری از مقاله خود می‌نویسد که این سخنرانی در واقع استارت برنامه تغییر رژیم در ایران بود، اما این ادعا که ایران تهدیدی برای آمریکاست قابل قبول نیست، چون رقبای منطقه‌ای آمریکا هم به اندازه‌ای کافی تسلیح شده‌اند. فارین پالیسی در مقاله‌ای تند و تیز این به اصطلاح استراتژی را به تمسخر گرفته و می‌نویسد دولتی که حتی نمی‌تواند برای نامزدهای وزارتخانه‌اش به‌راحتی رای اعتماد بگیرد و هنوز بعد از یک سال و اندی شمار پست‌های خالی دولتی زیاد است، دولتی که حتی نتوانسته متحدان دیرینه ایالات متحده را حفظ کند حالا مثلا می‌خواهد موثرترین سیستم تحریم‌ها در طول تاریخ بشر را ایجاد کند؟ در کنار رئیس‌جمهوری که بیشتر متحدان آمریکا به آن اعتماد ندارند و به توافقاتی که امضا می‌کند اعتباری نیست؟ به نوشته این نشریه آمریکایی، «این سخنرانی مهر دیگری بر بی‌تجربه بودن دولت ترامپ است که لیستی از تقاضاهای غیر‌واقعی را مطرح می‌کند آمریکا از همیشه منزوی‌تر و تنها‌تر می‌شود و ایران هر زمان که بخواهد فشار هسته‌ای را بالا می‌برد، استراتژی پمپئو، استراتژی شکست بود.» به‌نظر می‌رسد برجام آغاز شکاف میان نخبگان و سیاستمداران آمریکایی و اروپایی در قبال ایران بود و نطق آتشین آقای پمپئو که نه جدید است و نه تحقق‌پذیر، کاتالیزوری برای تشدید شکاف‌هاست؛ شاید همان‌طور که از قدیم‌الایام گفته‌اند: «عدو شود سبب خیر گر خدا خواهد.»
منبع:فرهیختگان
