ترجمه: پرويز راد
محققان يک روش جديد کامپيوتري براي تحليل تصاوير ايکس ري (X- Ray) ريه ايجاد کرده‌اند که مي‌تواند نويدبخش يک پيشرفت بزرگ در تشخيص و ارزيابي بيماري مزمن انسدادي ريه و ديگر بيماري‌هاي ريوي باشد.
يک تيم علمي ميان‌رشته‌اي که شامل رياضي‌دانان، متخصصان باليني و تحليلگران تصوير از سه دانشکده از دانشگاهِ سَوث‌هَمپتون، شيوه‌اي براي توصيفِ عددي ساختار سه‌بعدي ريه طراحي کردند که از توپولوژي (بخشي از رياضيات که خصوصاً براي شناختن اشکال پيچيده طراحي شده) استفاده مي‌کند.
با به کار گرفتن ترکيبي از اسکن‌هاي برش‌نگاري کامپيوتري، محاسبات و الگوريتم‌هايي با عملکرد بالا، محققان مشخصه‌هاي عددي کل درخت ناژه‌هاي ۶۴ بيمار را در سه‌بُعد با کامپيوتر بررسي و محاسبه و اين بيماران را به چهار گروه مختلف تقسيم کردند: سالم و غيرسيگاري، سالم و سيگاري، بيماران داراي بيماري مزمن انسدادي ريه در حد متوسط و بيماران با بيماري مزمن انسدادي ريه (COPD) ضعيف.
اين تيم شاخصه‌هايي همچون ساختار و اندازه درخت نايژه‌ها، طول و مسيرهاي شاخه‌هاي آن را بررسي کردند، همچنين اشکال آنها در دو حالت دمِ عميق و در بازدم کامل را مقايسه کردند. محققان مشاهده کردند که درخت نايژه‌اي بزرگ‌تر و درهم تنيده‌تر نشان‌دهنده فعاليتِ بهتر ريه و درختِ نايژه‌اي کوچک‌تر و ناهموار کارايي ضعيف‌ترِ ريه هستند. علاوه بر اين، محققان اميدوارند که با تکرار اين روش بر روي بانک اطلاعاتي بسيار بزرگ‌تري از عکس‌هاي ايکس‌ري و ترکيب آن با ديگر داده‌ها بتوانند آنها را به سوي توليد ابزار باليني ارزشمندي در دنياي واقعي براي تشخيص زودهنگام بيماري‌هايي همچون بيماري مزمن انسدادي ريه، آسم هدايت کنند که اين کار با ارائه راهي دقيق‌تر براي شناسايي شدت بيماري در يک فرد خاص انجام شود.
محققان در ادامه مي‌گويند: تا به حال تشخيص دادن شدت بيماري‌هاي ريوي با دم‌سنج ( دستگاهي که نيرو و حجم هوايي که بيمار با بازدم از ريه خارج مي‌کند) و تصاويرِ دوبعدي برش‌نگاري کامپيوتري، محاسبات يک متخصص خبره که تجربه گسترده‌اي در معاينه و تفسير تصاوير CT داشت با استفاده از اندازه‌گيري‌هاي نسبتاً ساده از چگالي ريه و قطر ديواره‌هاي درخت‌هاي نايژه‌اي انجام مي‌شد.
محققان افزودند: « مطالعه ما نشان‌دهنده اين است که اين روش جديد با استفاده از تحليل توپولوژيکال داده‌ها مي‌تواند تکنيک‌هاي فعلي را گسترده و کامل کند و به آنها گستره‌اي از اطلاعات بسيار ارزشمند و دقيقي درباره عملکرد ريوي هر فرد بدهد. هرچند به مطالعه بيشتري نياز داريم، اما در نهايت اين مطالعات مي‌تواند به تصميم‌گيري در درمان بيماران با سطح پيشرفته يا رو به پيشرفته بيماري‌هاي ريوي کمک کند.»
راتکو جوکانُوي، استادِ پزشکي در دانشگاه سَوث هَمپتون و محقق ارشد در سازمان ملي تحقيقات پزشکي توضيح داد: « اين روش يک پيشرفت بزرگ در توانايي ما در شناخت ساختارهاي نامتعارف بيماري COPD است. اين بيماري پيچيده که متأسفانه بر افراد زيادي تأثير مي‌گذارد، منجر به عوارض جانبي و تعداد قابل ملاحظه‌اي مرگ‌ومير مي‌شود. اين تحقيق يک همکاري خاص بين متخصصان باليني و رياضي‌دانان است که به ما ديد جديدي در تفسير اسکن‌هاي CT بخشيده است. تحقيق بيشتر به ما اين نويد را مي‌دهد که در آينده درمان‌هاي بهتري براي بيماران خواهيم داشت.»
منبع: ساينس ديلي
