در این میان گرم و خشک بودن اکثر استان‌های ایران و تابش مستمر خورشید در بیشتر استان‌های کشور از جمله سیستان‌وبلوچستان، کرمان، یزد، خوزستان، سمنان، خراسان جنوبی، قم و مواردی از این دست سبب شده تا به گفته کارشناسان استفاده از انرژی خورشیدی یکی از بهترین نوع انرژی در کشور به شمار رود؛ موضوعی که سبب شده نیروگاه‌ها با استقبال قابل قبولی مواجه شوند و عملاً گام بزرگی در زمینه استفاده از انرژی‌های نو برداشته شود.
هزینه بالا در کنار آلودگی از جمله معایبی است که سبب شده در سال‌های اخیر انرژی‌های سبز به شدت جای انرژی‌های فسیلی در جهان را بگیرد. موضوعی که دانشمندان حوزه محیط زیست و انرژی‌های نوین پیش‌بینی می‌کنند توسعه انرژی‌های سبز، درآمد حاصل از فروش سوخت‌های فسیلی و همچنین انتشار آلاینده‌های دی‌اکسید کربن را تا سال ۲۰۴۰ به شدت کاهش می‌دهد. در این میان ایران با داشتن سرزمینی وسیع که در بیشتر روز‌ها و فصول سال از وجود نورخورشید بالاترین استفاده را می‌برد، می‌تواند از مزایای رایگان این انرژی خدادادی بیشترین استفاده را کند که گواه آن ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در اکثر استان‌های کشور است.
فارس اولین نیروگاه خورشیدی کشور
پتانسیل بالا در زمینه انرژی تابشی و دمای بالا در اکثر استان‌های کشور از جمله مزایایی است که سبب شده استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی در کشور از صرفه خوبی برخوردار باشد. فارس به سبب قرار گرفتن در منطقه‌ای نسبتاً گرم از جمله استان‌هایی است که توانست نام نخستین نیروگاه خورشیدی را از آن خود کند. این نیروگاه در سال ۷۸ به عنوان اولین مرکز تولید برق خورشیدی در استان فارس به مساحت ۳۰۰هزار مترمربع و زیربنای ۶۰هزار متر مربع ایجاد شد که در زمان خود بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی خاورمیانه بود و از نوع خورشیدی سهموی خطی می‌باشد و توسط متخصصان داخلی ساخته شده است.
اصفهان و سیستان رتبه‌های برتر احداث نیروگاه خورشیدی شناور
تجربه موفق در ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی موجب شد تا کارشناسان این صنعت بتوانند در زمینه تحقیقات به موارد خوبی دست پیدا کرده و ایجاد انواع این نیروگاه‌ها را در مناطق مختلف کشور راه‌اندازی کنند که به عنوان نمونه می‌توان به آغاز عملیات اجرایی احداث نخستین نیروگاه خورشیدی شناور کشور در استان اصفهان و سیستان‌وبلوچستان اشاره کرد.
بیست ویکم فروردین ماه سال جاری بود که عملیات اجرایی ساخت اولین نیروگاه خورشیدی شناور بر آب کشور به ظرفیت یک مگاوات واقع در نیروگاه شهید محمد منتظری آغاز شد. به گفته کارشناسان، این نیروگاه با هدف تولید انرژی الکتریکی پاک و کاهش آلاینده‌های زیست محیطی و جلوگیری از تبخیر سطحی دریاچه آب صنعتی به مساحت ۱۵ هزار متر مربع واقع در نیروگاه شهید محمد منتظری برای اولین بار در ایران و خاورمیانه به صورت شناور بر آب و با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۶۰ میلیارد ریال نصب شد و به بهره‌برداری خواهد رسید.
ظرفیت این نیروگاه یک مگاوات خواهد بود و با بهره‌برداری از آن سالانه یک میلیارد و ۹۰۰ کیلووات ساعت انرژی الکتریکی به شبکه سراسری برق تزریق خواهد شد. همچنین از ویژگی‌های بارز این نیروگاه شناور جلوگیری از تبخیر آب به میزان ۳۸ هزار مترمکعب در سال خواهد بود. اردیبهشت ماه امسال نیز معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در آیین کلنگ‌زنی احداث نخستین نیروگاه خورشیدی شناور کشور در زابل گفت: این نخستین نیروگاه خورشیدی شناور روی چاه نیمه سوم در منطقه زهک با توان ۷ مگاوات با سطح پوشش ۱۴ هکتار و هزینه سرمایه‌گذاری ۵/۸ میلیون یورو در زابل است که به زودی ساخته و آماده بهره‌برداری خواهد بود.
دکتر سورنا ستاری با اشاره به اینکه استان سیستان و بلوچستان ظرفیت بسیار خوبی در بهره‌گیری از انرژی خورشید و باد دارد، افزود: «بهره‌گیری علمی از انرژی خورشید در تولید برق موجب توسعه منطقه سیستان می‌شود.»
اولین نیروگاه خورشیدی خانگی در سقز
با وجود سردسیر بودن استان کردستان، اما این موضوع نتوانسته تأثیری در ایجاد نیروگاه‌های برقی این منطقه داشته باشد که گواه آن ایجاد سه نیروگاه خورشیدی در این استان است. در راستای مصوبه وزارت نیرو مبنی بر خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک بخش خصوصی، اولین نیروگاه برق خورشیدی وارد مدار شد.
رئیس گروه مدیریت مصرف شرکت توزیع نیروی برق کردستان در این خصوص می‌گوید: «در راستای مصوبه وزارت نیرو مبنی بر خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک بخش خصوصی، اولین نیروگاه برق خورشیدی با ظرفیت تولید ۵ کیلووات توسط مشترک خانگی سقزی نیمه اول فروردین ماه سال جاری وارد مدار شد.»
فرید مظهری می‌افزاید: «این نیروگاه سومین نیروگاه خورشیدی استان کردستان است که توسط مشترکان خانگی احداث و پس از نظارت و کنترل لازم بر نحوه ساخت و تجهیزات آن طبق دستورالعمل فنی مربوطه، رسماً به شبکه سراسری متصل شده است.»
اشتیاق سرمایه‌گذاران خارجی برای ساخت نیروگاه
شرایط مناسب برای ساخت و ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در کشور سبب شد تا بسیاری از کشور‌های پیشرفته در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند که در این میان می‌توان به دو شرکت آلمانی و انگلیسی اشاره کرد. اواسط سال گذشته بود که منابع خارجی اعلام کردند احداث فاز اول پروژه نیروگاه خورشیدی ۱۰۰ مگاواتی میبد با سرمایه‌گذاری یک شرکت آلمانی به امضا رسیده است.
طبق این گزارش، این پروژه با مشارکت شرکت آلمانی سولار در ۲ فاز (فاز نخست ۱۰ مگاوات و فاز دوم ۹۰ مگاوات) به بهره‌برداری خواهد رسید. فاز اول این نیروگاه تا پایان امسال و کل ۱۰۰ مگاوات تا پایان سال ۹۷ به بهره‌برداری خواهد رسید. این در حالی بود که شهریور سال گذشته نیز یک شرکت انگلیسی اعلام کرده بود که به توافقات لازم با وزارت نیرو جهت اجرای پروژه نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی در تهران دست پیدا کرده است که این نیروگاه خورشیدی از نظر وسعت و قدرت، با بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی دنیا که در چین، امریکا و هند قرار دارند می‌تواند رقابت می‌کند.
