اما همین مشکل دسترسی روستاییان به آب شرب را هم سخت میکند. از این رو کارشناسان تنها راه رهایی از این معضل را تغییر فعالیت کشاورزی از سنتی به مدرن میدانند. اولین معیار این تغییر بزرگ هم توسعه آبیاری نوین و قطرهای است. طرحی که اکنون در حال اجرا است و چهارمحال و بختیاری را با برخورداری از میانگین دوبرابری آن، در صدر جدول اصلاح شیوه آبیاری قرار داده است.
همه جا خبر از وجود بحرانی بزرگ در بخش ذخایر آبی کشور منتشر میشود. اخباری که هر کدام میخواهند کاهش شدید سرانه بارندگی را در کشور اعلام کنند. مسئلهای که طی چند سال اخیر کشاورزان را از ادامه فعالیت ناامید کرده و مشکلات متعددی را برای آنها رقم زده است. این نیز درحالی است که باز هم با کاهش شدید منابع آبی به اعتقاد کارشناسان راهی برای حفظ مزارع کشاورزی و دسترسی به آب شرب باقی است. عباس پاپیزاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس متعقد است که ۹۰ درصد آب موجود در کشور در بخش کشاورزی استفاده میشود. بنابر این اگر شیوه سنتی کشت و برداشت محصول کنار رود و جای آن را صنعت مدرن کشاورزی بگیرد، تمام این مشکلات هم برطرف میشوند.
چراکه دیگر زمان رها کردن بخش بزرگی از منابع آبی در مزارع کشاورزی آنهم در اوج گرما منقضی شده است و مسئولان باید شیوه آبیاری نوین را مد نظر قرار دهند. در این خصوص معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی میگوید: «امسال یک میلیارد و ۵۰ میلیون دلار به ایجاد سامانههای آبیاری تحت فشار در اراضی سنتی کشور در نظر گرفته شده است.» علیمراد اکبری با اشاره به سال گذشته میافزاید: «سال گذشته ۲ هزار و ۲۸۰ میلیارد تومان به تجهیز اراضی کشاورزی به سامانههای آبیاری نوین اختصاص یافت که حدود ۷۰۰ میلیارد تومان آن تخصیص داده شده است.» از این رقم هم ۲۸۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور به سامانه آبیاری نوین با رویکرد آبیاری میکرو تجهیز شدند. انقلابی بزرگ که میتواند برای همیشه کابوس کمآبی و خشکسالی را از بین ببرد.
تغییر سیستم آبیاری از سنتی به نوین
در حال حاضر در بین تمام استانهای کشور، چهارمحال و بختیاری با میانگین دوبرابری آبیاری نوین توانسته است در این مسیر پیشگام باشد. در این خصوص مدیرآب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه اجرای سیستم آبیاری تحت فشار در سطح کشور ۲۵ درصد است، میگوید: «اکنون چهارمحال و بختیاری با توسعه و اجرای ۷ هزار هکتار آبیاری نوین، رتبه نخست کشور را کسب کرده است.»
سیدطاهر نوربخش ادامه میدهد: «با برنامهریزی و سیاستهای دولت ۸۰ درصد اعتبارات هزینهای اجرای طرحهای آبیاری نوین از محل اعتبارات بلاعوض دولت و مابقی از محل آورده بهرهبرداران تأمین میشود.» نوربخش با اشاره به پدیده خشکسالی و کاهش بارشها در استان طی چند سال اخیر بر لزوم توسعه سیستم آبیاری نوین در باغات و اراضی این استان تأکید میکند. البته تجهیز به سیستم آبیاری نوین تنها مختص این استان نیست و استان آذربایجان غربی هم با تجهیز بیش از ۵ هزار از اراضی خود به سیستم آبیاری نوین، توانسته است در مراتب بعدی این طرح قرار گیرد. در این خصوص رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی از اتمام عملیات اجرایی بیش از ۵ هزارهکتار از اراضی کشاورزی مجهز شده به سیستمهای نوین آبیاری تحت فشار در سطح شهرستانهای چایپاره، پلدشت و شوط تا شهریور ماه سالجاری خبر میدهد.
اسمعیل کریمزاده با اشاره به اینکه با تلاش شبانهروزی عوامل اجرائی این پروژهها انجام شده است، میگوید: «با تجهیز اراضی به آبیاری نوین و با اجرای الگوی کشت مطالعه شده با مشارکت اهالی منطقه، شاهد رشد و رونق اقتصادی در بخش کشاورزی این مناطق خواهیم بود.» وی ادامه میدهد: «بر اساس مطالعات انجام شده قرار است مدیریت صحیح مصرف آب کشاورزی و کشت محصولات استراتژیک در این منطقه در دستور کار قرار گیرد.»
شکست خشکسالی با مدیریت صحیح
درحال حاضر این طرح در اغلب استانهایی که کشاورزان آن با کمآبی دست و پنجه نرم میکنند و تعداد زیادی از روستاییان از نعمت آب شرب برخوردار نیستند در حال اجرایی شدن است. طرحی که میتواند معضل بزرگ خشکسالی را شکست و همچون گذشته کشاورزی را رونق دهد. اتفاق خوش یمنی که اکنون کلید آن خورده است و امید است با همین شیوه ادامه یابد تا دیگر هیچ مرزعهای بدون سیستم نوین آبیاری قطرهای پیش نرود. علاوه بر چهارمحال و بختیاری و آذربایجان غربی، استانهای دیگری همچون همدان، سیستان و بلوچستان و ... هم در این طرح شریک هستند. بنابر این معضل خشکسالی یک مسئله غیرقابل حل نیست و با مدیریت صحیح این مشکل میتوان آن را به طور کامل برطرف کرد. گفته میشود هدر رفت منابع آبی در این شیوه بیش از ۱۰ درصد کاهش مییابد.
البته در کنار تمام این اقدامات جهاد کشاورزی هم موظف است که الگوی کشت محصولات پر آب بر را اصلاح کند. محصولاتی که تولید آنها خسارت بسیاری به منابع آبی و سفرههای زیرزمینی وارد میکند. اما به طور کلی کارشناسان در این روزهای گرم و خشکی که به سمت تابستان شتاب گرفته است، تنها راه حل درمان درد بیآبی را استفاده از آبیاری نوین اعلام میکنند.