در شرایطی كه امریکا برای بازگشت تحریمهای ایران به متحدانش فشار میآورد، مقامات اروپایی همچنان برای دادن تنفس مصنوعی به برجام تلاش میكنند. صدراعظم آلمان در آستانه نشست وزرای خارجه ایران و سه كشور اروپایی گفت كه باید برای حفظ توافق هستهای ایران به آب و آتش زد.
ضربالاجل ایران به كشورهای اروپایی برای دادن تضمینهای لازم برای حفظ برجام رو به پایان است و مقامات اروپا تلاش میكنند به هر نحوی شده، بدون امریکا توافق هستهای ایران را ادامه دهند. وزرای خارجه سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس قرار است روز دوشنبه با نمایندگانی از ایران با هدف بررسی راهکارهای لازم به منظور حفظ توافق هستهای دیدار و گفتوگو کنند و رهبران اروپا همچنان خود را به حفظ برجام متعهد میدانند. آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان روز شنبه در سخنانی گفت:«باید توافق هستهای با ایران پابرجا بماند و برای این منظور باید به آب و آتش زد، زیرا این توافق متضمن امنیت و ثبات است». به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تلویزیون آلمان، مركل تأکید کرد:«تا زمانی که ایران به توافق هستهای پایبند باشد، اروپا نیز به تعهدات خود عمل میکند.» اظهارات مركل برای تلاش همهجانبه برای حفظ برجام درحالی است كه در 30 ماهه گذشته از زمان اجرای برجام، ایران از مزایای این توافق منتفع نشده است یا به قول مقامات مذاكرهكننده ایرانی، دستاوردهای ایران از توافق هستهای «تقریباً هیچ» بوده است. ایران در حالی به دنبال گرفتن تضمین از اروپاییها است كه در زمان اجرای برجام و زمانی كه امریکا خود عضوی از برجام بود، شركتهای اروپایی از ترس تحریمهای یكجانبه امریکا از ورود به بازار ایران خودداری كردهاند و در هفتههای اخیر هم برخی شركتها كه به دنبال فعالیت در ایران بودند، پس از خروج امریکا از برجام، فعالیتهای خود را تعلیق كردهاند. به دنبال خروج امریکا از برجام، ایران ادامه برجام را به تضمینهای اروپا منوط كرده است. آنچه از جزئیات دیدار نمایندگان ایران با مقامهای اروپایی منتشر شده است، حاكی از این است كه اراده سیاسی در طرف اروپایی برای حفظ برجام احساس میشود اما تردیدها در زمینه تواناییهای عملی همچنان وجود دارد. برخی ناظران بر این باورند كه اروپاییها توان ایستادگی در مقابل فشارهای امریکا برای بازگشت تحریمهای ایران را ندارند، حتی برخی كشورها مثل فرانسه ساز مخالف میزنند و به دنبال توافق جدیدی به جای برجام هستند كه در آن سیاستهای منطقهای ایران نیز لحاظ شود. چیزی كه مقامات ایرانی با آن به شدت مخالفت كردهاند و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران گفته است كه هیچ بندی به برجام اضافه و یا از آن كم نمیشود.
کری:نگرانیهای رهبر ایران تأیید شد
جان كری، وزیر خارجه سابق امریکا با انتقاد شدید از موضع رئیسجمهور امریکا در برابر ایران از خروج واشنگتن از توافق هستهای به عنوان اشتباهی راهبردی یاد کرد که نگرانیهای رهبر انقلاب را تأیید کرده است. جان كری در گفتوگو با یکی از روزنامههای سوئیس درباره پیامدهای خروج امریکا از توافق هستهای با ایران هشدار داد و گفت:«اقدام ترامپ در زمینه خروج از توافق هستهای، بزرگترین اشتباه راهبردی از زمان جنگ عراق و اشتباهی مهم در تمامی تاریخ امریکاست. با این تصمیم توافقی پایان مییابد که در قالب آن ایران مسئول محدود کردن برنامه هستهای خود است و به این ترتیب امریکا منزوی میشود. علاوه بر این آنهایی هم که در ایران برای این توافق تلاش کردهاند هم منزوی میشوند و چنین چیزی سیاست داخلی ایران را به شیوهای منفی تحت تأثیر قرار خواهد داد و افراطگرایان تقویت خواهند شد. علاوه بر این خطر وقوع جنگ قوت خواهد یافت که امریکا هم در آن مداخله خواهد داشت. این اقدام غیرمسئولانه است. امریکا در برابر ایران راهبردی را انتخاب کرده است که جرج بوش علیه عراق در پیش گرفت و این راهبرد «تغییر رژیم» است و آنطوری که تاریخ نشان میدهد، نتیجه خوبی ندارد». کری همچنین درباره سود بردن ایران از برجام گفت:«ایرانیها از تمامی مزایای توافق بهرهمند نشدند. من این را به صراحت میگویم که ایرانیها به توافق پایبند بودند ولی ما با اقدام ترامپ برای خروج از توافق، آن را نقض کردیم.»