در نشست بررسی جلوههای انقلاب و دفاع مقدس در ادبیات کودک این مسئله مطرح شد که ادبیات انقلاب ادبیاتی است که در خدمت اهداف انقلاب یا مروج مفاهیم آن باشد.
نشست بررسی جلوههای انقلاب و دفاع مقدس در ادبیات کودک روز گذشته با حضور محمد حنیف، محسن هجری و رفیع افتخار در باغموزه دفاع مقدس برگزار شد.
رفیع افتخار پیرامون تعریف او از داستان انقلاب گفت: زمانی که میخواهیم به مفهوم انقلاب برسیم، باید در این حوزه ادبی قید انقلاب اسلامی را مطرح کنیم تا بار ایدئولوژیک را در این تعریف داشته باشیم. داستان انقلاب یعنی در چارچوب معین، مفاهیم ادبی را مطرح کنیم، اگر به این چارچوب رسیدیم داستانهای ما آرمانی خواهد بود.
افتخار تصریح کرد: معتقدم سرتیتر کار باید انقلاب اسلامی باشد و سایر موضوعات زیر این ژانر قرار گیرند، چون انقلاب اسلامی در کشور رخ داده و آنچه بر این حوزه مینویسیم باید مرتبط با آن باشد، در این بخش به مفهوم پیروزی انقلاب میپردازیم، اما پیش از آن باید بدانیم که انواع و اقسام اندیشهها را داشتهایم. وی به اثر احمد محمود اشاره کرد و گفت: بحث این جلسه کودک و نوجوان است، اما اگر قرار است اثری ادبی برای این گروه سنی طرح کنیم، منظور این نیست که سایر اندیشهها را حذف کنیم، ولی برای خلق یک اثر برای نوجوانان نهایت کار باید اثری مرتبط با انقلاب باشد. حنیف با بیان اینکه آثاری که در ارتباط با انقلاب اسلامی نوشته شده را نمیتوان از آثار انقلاب جدا کرد به ویژگیهای آن پرداخت و در مورد آن صحبت کرد.
افتخار هم در ادامه این نشست با بیان اینکه در داستان انقلاب به داستانهای سیاسی و تاریخی آثارمان پهلو میزنند، گفت: باید بدانیم تمام نظرات و ایدهها در این محدوده قرار میگیرند ولی پوسته کار ما برای گروه سنی کودک و نوجوان داستانهایی در حوزه انقلاب اسلامی است، ما باید مشخص کنیم که میخواهیم درباره چه انقلابی بنویسیم، از سال ۴۲ تا ۵۷ نمیتوانیم اندیشههای مختلفی را حذف کنیم، بنابراین باید با رویکرد سیاسی و تاریخی آثار را بنویسیم. حنیف با بیان اینکه بسیاری از نویسندگان از مرداد سال ۳۲ نوشته و آن را در انقلاب برجسته میدانند یا برخی ۱۵ خرداد را مورد توجه قرار دادند، گفت: ما نیازمند آنیم که بگوییم داستان انقلاب مثلاً به لحاظ تاریخی به این برهه بیشتر توجه داشته یا به روحانیت به عنوان عنصر رهبری توجه خاص داشته باشد، به نقش مسجد و بازار نگاه خاص داشته باشیم یا...
افتخار نیز در ادامه این نشست افزود: باید بگویم هنوز ما بعد از ۴۰ سال نتوانستهایم تعریف جامعی داشته باشیم و هر چه نوشته میشود، نباید از داستان انقلاب مجزا باشد.
محسن هجری درادامه این نشست به تعریف داستان انقلاب پرداخت و خاطرنشان کرد: من تصور میکنم پیش از ورود باید به این نکته اشاره کنم که طبقهبندی و مفاهیم پس از یک رخداد عینی شکل میگیرد، یعنی اتفاقات باید رقم بخورند و طبقه بندی صورت گیرد.
وی درباره طبقهبندی در حوزه ادبیات گفت: ادبیات پایداری، انقلاب، تاریخی، سیاسی و... مفاهیم و طبقهبندیهایی است که پس از اینکه رمانها و آثار شکل گرفت، دستهبندی صورت گرفت و از آن پس هر یک ذیل یک مفهوم قرار گرفتند، زیرا ابتدا به ساکن چیزی به عنوان ادبیات انقلاب و سیاسی وجود نداشت، ابتدا نویسنده ایدههای خود را در متن دخالت میدهد و بعد، منِ پژوهشگر در بررسی آن گروهبندیهایی را انجام میدهم، هر چند ممکن است نویسنده توصیف یک رخداد را مطرح کرده باشد. او از زاویه دید خود نوشته و ما از زاویه دید خود بررسی میکنیم.
به گفته وی، داستان انقلاب داستانی است که در خدمت اهداف انقلاب باشد یا میتواند آن را محدود کند و بگوید در خدمت اهداف انقلاب اسلامی باشد، یعنی در چارچوبهایی که نویسنده را مقید به تألیف میکند، البته به نظر من به تعریف جامعی نخواهیم رسید، زیرا من ادبیات انقلاب را پدیده سیار میدانم. وی به تعریف دیگری از این نوع ادبیات پرداخت و تصریح کرد: ادبیاتی که در خدمت اهداف انقلاب است یا مروج مفاهیم آن باشد میتواند تعریف دوم از آن باشد، ادبیات از دید من یک پدیده سیار است، حتی در نویسندههای منتقد هم دیدهایم که متون با یکدیگر زاویههایی دارند، بنابراین اگر قرار باشد معیار مشخص کنند، ادبیات انقلاب ادبیاتی است که مضمونش انقلاب اسلامی است.