درختان سربه فلک کشیده، سرسبز و زیبای مازندران میسوزند و دود میشوند. تمام عمر آنها و خاطراتی که در کنار آنها رقم خورده است، به یکباره هیچ میشود. چرا؟ چون گردشگری میخواهد آتشی بر پا کند و در کنار آن گرم شود. رهگذری میخواهد سیگاری آتش زند و ته مانده آن را بر روی زمین جا بذارد؛ در کنار این موارد سودجویانی هم هستند که صبح تا شب برنامهریزی میکنند تا در نبود محیطبانان و جنگلبانان آتشی برافروزند و متری از وسعت جنگلها را به تصاحب خود در بیاورند. معضلاتی که از پهنه گسترده جنگلها میکاهد و نیازمند توجه ویژه متولیان است.
جنگلخواری به معضلی قدیمی برای جنگلهای مازندران تبدیل شده است. مسئلهای که هرساله در کنار آتش سوزیهای گاه و بیگاهی که بر اثر بیاحتیاطی مردم صورت میگیرد، به کاهش پهنه جنگلهای کشور دامن میزند. سودجویانی که در نبود محیطبانان و جنگلبانان تغییر کاربری را برای مناطق سرسبز رقم میزنند و ویلاهای بیقواره به جای درختان را بالا میبرند. معضلی که به گفته کارشناسان در دو سال گذشته منجربه از بین رفتن تنها ۶۰۰ هکتار از اراضی پناهگاه حیات وحش میانکاله که شامل بوتههای سازیل، تمشک و انار وحشی میشود، شده است. البته این آمار به طور حتم با توجه به تمام استان مازندران، گستردهتر هم هست.
از اینرو بر اساس اطلاعات به دست آمده از سوی مسئولان و منابع محلی میانکاله با توجه به اثبات عمدی بودن برخی از این آتش افروزیها، دست داشتن زمین خواران و متصرفان غیر قانونی به اثبات رسیده است. افرادی که به طور مستقیم یا حتی با اجیر کردن برخی از افراد منجر به وقوع چنین حوادثی شدهاند. بنابر این تاکنون چندین پرونده در دستگاه قضایی برای مسببین این وقایع تشکیل شده است. در این خصوص رئیس اداره حقوقی محیطزیست مازندران میگوید: «در سالجاری هم دو فقره پرونده در ارتباط با آتش سوزی عمدی در دادسرا بهشهر تشکیل شده است.» طاهره فضیلت میافزاید: «هدف اصلی این آتش سوزیها متأسفانه گسترش دامنه مالکیت در منطقه است.» مدیر کل محیطزیست مازندران نیز با تأکید گفتههای رئیس اداره حقوقی محیطزیست استان، بیان میکند: «برخی از آتشسوزیها از سوی ذینفعان از جمله زمین خواران ساحلی انجام میشود.»
حسینعلی ابراهیمی کارنامی ادامه میدهد: «در هر حادثه آتش سوزی کارشناسان عمدی یا غیرعمدی بودن حوادث را بررسی میکنند و نتایج را به سازمان حفاظت محیطزیست و دستگاه قضایی گزارش میدهند.» در کنار آتشهایی که گردشگران برپا و با بیاحتیاطی حیات پوشش گیاهی استان را تهدید میکنند، سودجویانی هم هستند که از این شرایط استفاده میکنند و جنگلها را برای گسترش اراضی خود به آتش میکشند. مسئلهای که مسئولان موظف هستند با تجهیز نیروهای محیطبان و جنگلبان و افزایش تعداد آنها، جلوی این معضلها را بگیرند. موضوعی که چندین سال پیش به دلیل اهمیت وجود پوشش سبز و جنگلها مقام معظم رهبری بر آن تأکید کردهاند و پیگیری و جلوگیری از فعالیتهای زمینخواران، کوهخواران، جنگلخواران و دریاخواران را خواستار شدهاند.
جنگلها به محافظت بیشتری نیاز دارند
بنابراین با توجه به اینکه حفاظت از این منابع ارزشمند سبز به شدت مورد توجه مقام معظم رهبری است و ایشان بارها بر اهمیت جنگلهای کشور تأکید کردهاند؛ مسئولان، حفاظت از این بخش را در ردیف وظایف خود قرار دادهاند. در این خصوص نماینده مردم بابلسر در مجلس شورای اسلامی به «جوان» میگوید: «بعد از تأکیدات مقام معظم رهبری درباره ضرورت جلوگیری از دستدرازی جنگلخواران، متولیان برای کاهش این معضل در جنگلهای مازندران تلاش بیشتری میکنند.»
ولیالله نانواکناری با اشاره به اینکه فکر نمیکند با توجه به بررسیهای مداوم مسئولان آتشسوزیهای جنگلهای مازندران آتشافروزی سودجویان باشد، میگوید: «البته در این مورد که در حال حاضر چه مقدار از آتش سوزیهای جنگلها عمدی است، باید کارشناسان محیطزیست نظر بدهند، اما در حال حاضر بیشتر آتشسوزیها بر اثر بیاحتیاطی رهگذران و گردشگران به وقوع میپیوندد.» به گفته این نماینده مجلس آموزشهای لازم در راستای حفاظت از جنگلها تاکنون جدی گرفته نشده است و این موضوع نیازمند فرهنگسازی گسترده از همان پایههای ابتدایی مدارس است. موضوعی که همه باید دست به دست هم بدهند و محافظت از جنگلها را در ردیف مسئولیتهای خود بدانند. بنابر این فرقی نمیکند مقام مسئول باشد یا مردم عامه، همگی باید در راستای حفاظت از پوششهای طبیعی تلاش کنند.
نانواکناری با اشاره به اینکه هوا به سمت خنک شدن میرود و فصل پاییز در حال فرا رسیدن است، بیان میکند: «گردشگران و رهگذران باید توجه داشته باشند این برگهای خشک درختان تنها به جرقه کوچکی نیاز دارند تا آتشی وسیع را به راه بیندازند.» علاوه بر این با توجه به گفتههای این نماینده مردم در مجلس محیطبانان و جنگلبانان باید با برنامهریزی مسئولان تجهیز شوند و در مناطقی که عبور و مرور بیشتر است، حضورشان پررنگتر باشد، تا قبل از وقوع فاجعهای بزرگ جلوی حادثه را بگیرند. علاوه بر این لازم است، قبل از وقوع آتشسوزی نسخه پیشگری بهتر از درمان است را اجرایی کرد و در مناطق مستعد به آتش سوزی مسیر امدادرسانی و حضور نیروهای اطفای حریق از طریق ساخت جادههای جنگلی هموار شود. در کنار این موارد دستگاههای قضایی هم باید به جد با متخلفان برخورد شود تا جنگلهای شمال ایران، بخصوص مازندران، این طلای سبز را به خوبی حفظ کنند.