جنگ اندیشه‌های اقتصادی در دنیای کنونی با تسریع تحولات ظهور و بروز بیشتری پیدا کرده است و این امر تا جایی ادامه یافته است که پشت اقتصاد هر کشوری تعداد زیادی دانشگاه و اندیشمند حضور دارند که سیاست‌های اقتصادی را مبتنی بر تغییر و تحولات تعیین می‌کنند. در این میان به نظر می‌رسد معاون علمی و فناوری نگاه دیگری به تحریم‌های نفتی دارد و بر این باور است که نفت ذهن‌ها را برای پیشرفت آلوده کرده و مشکل اشتغال ذهن است.
عرضه سیاسی اقتصادی امروز دنیا را عده‌ای از کارشناسان شطرنج اندیشه‌های اقتصادی و منافع ترسیم و تصور می‌کنند که کشور‌ها بر پایه منافعشان اقدام و عمل می‌کنند، در این میان عده‌ای از کارشناسان ورای تحریم‌های ظالمانه‌ای که امریکا به عنوان بزرگ‌ترین و بدهکارترین اقتصاد دنیا علیه سایر کشور‌ها به راه انداخته است، براین باورند که هر کشوری مقاومت و تاب‌آوری بیشتری داشته باشد و مسیر را برای پیشرفت، تغییر رویه‌ها و منش‌ها و عملیات و فعالیت اقتصادی‌اش بیابد خود را در برابر زهری واکسینه کرده است که ده‌ها سال پیش خارجی‌ها با یافتن نفت در خاورمیانه همزمان با پیوند زدن مالیه دولت‌ها بر پایه فروش نفت و واردات، این زهر را بر پیکر اقتصاد‌های نفتی وارد کردند.
میراث شوم غربی‌ها برای کشور‌های نفتی
مدل غربی‌ها برای پایه‌گذاری مالیه و دیوان اداری کشور‌های نفتی بر این پایه بود که نفت را اکتشاف و استخراج می‌کردند و مابه‌ازای آن به دولت‌ها ارز می‌دادند و مجدد برای تبدیل ارز به پول ملی آن‌ها را برای واردات کالا از غرب که صنایع در آنجا وجود داشت، ترغیب می‌کردند. این رویه آنقدر به اشتباه ادامه یافت که اغلب کشور‌های نفتی با معضل بهای نفت و تحریم‌های ظالمانه غربی روبه‌رو هستند، حال اگر زهری که بر پیکره اقتصاد‌های نفتی توسط غربی‌ها تزریق شده است با تدبیر صحیح پادزهرش تهیه، تدوین و تزریق شود، در سیستم و بدنه اقتصاد در واقع با برطرف شدن ضعف اقتصادی کشور‌های نفتی زمینه رویارویی در فضایی عادلانه‌تر با سایر کشور‌ها فراهم می‌آید.
هیچ مشکلی با پول نفت حل نمی‌شود
در همین زمینه معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: نفت ذهن ما را مسموم کرده و باعث شده تا ایران مشکلات بسیار زیادی در زمینه اکوسیستم داشته باشد. یکی از مسائل مهم این است که اشتغالزایی با پول ایجاد نمی‌شود.
سورنا ستاری، معاون فناوری رئیس‌جمهور پیش از این با اشاره به زیرساخت و اکوسیستم کارآفرینی کشور مدعی شده بود که زیست بوم صرفاً پول نیست و این ضرورت وجود دارد تا اکوسیستم کار و کارآفرینی در ایران ایجاد شود. مسئولان باید بدانند علم، صنعت و نوآوری را نمی‌توان با پول درست کرد.
ستاری با بیان اینکه هیچ مشکلی با پول نفت حل نمی‌شود، گفت: عقیده حل کردن مشکلات با پول نفت عقیده اشتباهی است، در حال حاضر یک کشور که وسط آب است و منابع و معادن ایران را ندارد جی‌دی‌پی آن از ایران بیشتر است.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور درباره استخدام گفت: معنی اشتغال این نیست که استخدام کنیم. در نظام ما تعریف اشتغال را استخدام قرار دادند و همین باعث شد که با یک سیستم دولتی چاق روبه‌رو شویم.
ستاری ادامه داد: آرزوی جوانان استخدام است، اما استخدام با چندرقاز پول ماهانه ایده و نوآوری جوانان کشور را می‌کشد. بزرگ‌ترین خیانت به جوانان کشور این است که استخدام شوند.
وی درباره نظام دانشگاهی ایران گفت: ایران ۳۰ میلیون جوان دانشگاهی و فارغ‌التحصیل دارد و به‌عنوان چهارمین تولید‌کننده مهندس در دنیا تلقی می‌شود، این در حالیست که هیچ کشوری ظرفیت ۳۰ میلیون مهندس جوان را ندارد.
ستاری درباره ورود دانشگاه به ایران گفت: دانشگاه از خارج به ایران آورده شد؛ همچنین صنعت نیز از خارج به ایران وارد شد، مفهوم صنعت با کارخانه متفاوت است، در حالی که کارخانه را به ایران آوردند فکر می‌کردند به معنای صنعت است. صنعت نیاز به مهندس دارد، اما کارخانه به تکنسین نیاز دارد و همین مسئله باعث شد تا برای مهندسانی که در دانشگاه تولید می‌شوند، هیچ بازار کاری وجود نداشته باشد.
ستاری تأکید کرد: دانشگاه نباید جایی باشد که دیوار کشیده شده، عده‌ای می‌روند داخل چند کتاب می‌خوانند و بیرون می‌آیند. دانشگاه باید خلاقیت پیدا کند؛ چراکه آن چیزی که شهر و کشور را توسعه می‌دهد خلاقیت است.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور درباره مشکلات شهر اصفهان اظهار داشت: در اصفهان تعداد زیادی کارخانه ایجاد کردیم و باعث شد شهر آلوده و آب وجود نداشته باشد و هوا آلوده شود. در حال حاضر اصفهان سومین استان کشور از نظر بیکاری است، این در حالیست که اصفهان روزی پرچمدار فرهنگی بود و برخی از روی نیت خیر با پول نفت برای اصفهان مشکل درست کردند.
ستاری با اشاره به شتاب‌دهنده‌ها افزود: باید شتاب‌دهنده‌ها توسعه پیدا کنند و تعداد آن‌ها بیشتر شود، هیچ استارت‌آپی را نمی‌توان پیدا کرد که یک روزه به جای بزرگی رسیده باشد؛ آن‌ها با فضای کوچک به اندازه یک زیرپله با پول اندک شروع می‌کنند و ده‌ها میلیاردی می‌شوند.
ادراک درستی در رابطه با کارآفرینی نداشته‌ایم
از سوی دیگر علی ربیعی که مطالعات زیادی در رابطه با حوزه فقر و کارآفرینی داشته است در رویداد حقوق شهروندی؛ چشم‌انداز روشن کارآفرینی گفت: اگر در جامعه‌ای حقوق شهروندی رعایت شود و سرمایه اجتماعی، اعتماد و شبکه‌های اجتماعی رشد کند، کارآفرینی شکل می‌گیرد.
وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: برخی از افراد با شنیدن واژه کارآفرین تصور می‌کنند کارآفرین حتماً باید یک آدم پولدار باشد، اما به واقع مفهوم کارآفرینی این نیست و کارآفرینی ایده‌ای است که در زمینه اجتماعی مناسب دیده شود.
این استاد دانشگاه گفت: طی سال‌های گذشته ادراک خوبی از کارآفرینی به دست نیامد و باید در حق مالکیت معنوی و شفافیت حقوق شهروندی بیشتر کار شود.
ربیعی ادامه داد: شفافیت اصل حقوق شهروندی است و سیاسی کردن مبارزه با فساد، فساد را عمیق‌تر و کدر‌تر می‌کند.
عضو شورای مرکزی خانه کارگر بر ایجاد فرصت‌های برابر تأکید کرد و گفت: قطعاً باید به سمتی حرکت کنیم که نخبگان بتوانند در شرایط و با فرصت‌های برابر اجتماعی خود را بیازمایند. در جنبش‌های عظیم اجتماعی حتماً نباید دولت‌ها پشتیبان باشد، بلکه این شکل از جنبش‌ها و کارآفرینی‌های خرد و کوچک با فکر‌های همسو در جامعه شکل می‌گیرند.
