حمله پنج روزه طالبان در شهر غزنی افغانستان با کشته شدن دستکم ۶۰ غیرنظامی و ۱۴۵ نظامی تمام شد؛ حملهای که بیشترافغانها به نحوه مدیریت آن از طرف دولت افغانستان با دیده شک و تردید نگاه میکنند. بلافاصله بعد از کنترل حمله طالبان به غزنی، کابل مورد حمله قرار گرفت و حالا هم زمزمه جدی شدن آتشبس عید قربان با طالبان مطرح است.
شهر غزنی پس از پنج روز جنگ از حضور جنگجویان طالبان خالی شده است و رفت و آمد مردم در بخشهایی از این شهر به گونه عادی برگشته است. هرچند ساکنان گفتهاند که نشانههای نبردهای سخت و خشونتبار هنوز هم در این شهر دیده میشود، ولی فرمانده پلیس غزنی گفته که عملیات پاکسازی شروع شده است. طالبان از جمعه قبل، حمله خود را به غزنی از سه طرف شروع کرد تا اینکه اواسط هفته بخشهایی از آن را به تصرف درآورد. اواسط هفته، خبرهایی هم درباره سقوط شهر به دست طالبان منتشر شد، ولی منابع امنیتی دیروز گفتند که نیروهای امنیتی دولت افغانستان توانستهاند طالبان را از شهر خارج کنند. تا روز چهارشنبه جنگ شدید در این شهر ادامه داشت. در حالی که ویس برمک، وزیر امور داخله افغانستان در گفتوگو با بیبیسی به همکاری عدهای از مردم با طالبان در شهر غزنی اشاره کرده، کارشناسان افغان میگویند که غزنی قربانی یک بازی سیاسی بزرگ بین دولت افغانستان و طالبان شده است. جاوید کوهستانی، کارشناس افغان، به خبرگزاری افق افغانستان گفته که ناامنی غزنی و حمله تهاجمی طالبان ناشی از ضعف مدیریتی نیست بلکه این یک اقدام آگاهانه حکومت است که میخواهد طالبان را به قدرت برگرداند. کوهستانی میگوید: «تیم رئیسجمهور غنی با گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی و امارت اسلامی طالبان با هم در تبانی هستند و میخواهند حکومت مشترک بسازند.» وحید مژده دیگر کارشناس افغان معتقد است که در غزنی مقدار زیادی سلاح و مهمات بود که طالبان خود را آماده ساخته بود تا آنها را به دست بیاورد. مژده که در گفتوگو با خبرگزاری آوا سخن میگفت، تأکید میکند: «نیروهای طالبان به اهدافشان رسیدهاند. آنها توانستند مقدار زیادی سلاح و مهمات را به دست بیاورند و قصد آنها گرفتن شهر غزنی نبود.» مژده میگوید: طالبان میداند که گرفتن یک شهر کار سادهای است، اما نگه داشتن آن برای یک گروه چریکی گران تمام میشود.
این تحلیل به خصوص با تحولات دیروز قوت بیشتری گرفت، زمانی که تنها یک روز بعد از پایان حمله طالبان به غزنی، رسانههای گروهی افغانستان روز چهار شنبه گزارش کردند که سران طالبان مشغول رایزنی و مشورت درباره برقراری آتشبس چهار روزه در ایام عید قربان هستند، آتشبسی که یک بار هم در جریان عید فطر برقرار شد. یکی از سران طالبان گفته که دوستان ما گفتهاند که طالبان در ایام عید قربان همانند عید فطر آتشبس اعلام کنند تا مردم افغانستان در فضای صلح و امنیت ایام عید را سپری کنند. یک فرمانده دیگر گروه طالبان با بیان اینکه درخواست آتشبس یک هفتهای از این گروه مطرح شده است، میگوید: «تصمیم نهایی را در این زمینه «ملاهبتالله آخوندزاده» اتخاذ خواهد کرد. همزمان، شبکه روس «راشاتودی» گزارش کرد امریکا در حال تغییر مواضع خود درباره طالبان افغانستان و صحبت کردن با لحنی ملایمتر درباره این گروه شبهنظامی است که به عنوان سدی در برابر شاخه داعش در این کشور عمل میکند. ایلیا پترنکو، مفسر شبکه راشاتودی در بررسی اینکه چرا امریکا لحن خود را درباره دشمن «وحشی» که اکنون کنترل بخشهای بزرگی از افغانستان را در دست دارد، ملایمتر کرده است. میگوید که طالبان به عنوان دشمن دیرینه واشنگتن در افغانستان در یک ماه گذشته پذیرفتنیتر شده و یک مقام وزارت خارجه امریکا تا آنجا پیش رفته که گفته امریکا «هرآنچه که ما بتوانیم» انجام میدهد تا به آوردن طالبان و دولت افغانستان به پای میز مذاکره کمک کند.
دیروز همزمان با قویتر شدن زمزمههای آتشبس، زهرچشمی هم از دولت در کابل گرفته شد و حمله انتحاری به مدرسه موعود کابل در منطقه شیعهنشین، دستکم ۴۸ کشته و ۱۱۲ زخمی برجای گذاشت. البته طالبان دست داشتن در انفجار کابل را رد کرده و احتمالا کار داعش بوده است. احمد سعیدی، آگاه امور سیاسی در گفتوگو با خبرنگار آوای افغانستان میگوید: «طالبان حضورنمایی میکند. آنها ضعف و ناتوانیهای دولت را به آزمایش میگیرند.» سعیدی افزود: «اصول جنگ همین است؛ زمانی که شما میخواهید به میز مذاکرات بنشینید باید جنگ کرده باشید و دستاورد نیز داشته باشید. طالبان میخواهد در مذاکراتی که در تاشکند و با امریکاییها دارد طوری وانمود کند که ۷۰ درصد خاک افغانستان در دست ماست و امتیاز ما باید نسبت به حکومت بالا باشد.»