جوان آنلاین: فرزندت کجاست؟ سوالی کاربران شبکههای اجتماعی از مسئولان است و داغ شدن این پویش اغلب مسئولین را به پاسخگویی واداشته است. حال باید دید که مطالبه جامعه مدنی مبنی بر مقابله با رانت خوای و پدیده آقازدادگی به جایی میرسد و به همت مسئولان امر در قوه قضاییه از میان میرود یا خیر. احمد توکلی نماینده پیشین مجلس و رئیس سازمان دیدبان شفافیت و عدالت ضمن استقبال از پویش مذکور به ثمربخش بودن آن امیدوار است. او معتقد است که اگر جامعه از مطالبه گری ناامید و خسته نشود حتما مسئولان را به همراهی واداشته و گامی اساسی در راستای مبارزه با فساد برداشته میشود.
اخیرا پویشی در فضای مجازی تحت عنوان فرزندت کجاست به راه افتاده و نشان میدهد که مبارزه با فساد، رانت خواری و پدیده آقازادگی یکی از مطالبات اصلی جامعه است. به نظر شما این نحوه مطالبه گری میتواند به نتایج مثبتی برسد؟
بله، به نظر من این رویکرد میتواند خیلی مفید باشد، زیرا اخیرا شاهدیم که اتهامات بسیاری به فرزندان مسئولین زده میشود و متاسفانه برخی از این اتهامات نیز درست است و ثابت میشود. یکی از بهترین راهها برای خروج از این فضا آن است که مسئولین به طور مشخص به این سوال پاسخ دهند و به اطلاع مردم برسانند که فرزندانشان کجا هستند و چه کاری میکنند. از این طریق حتی مشخص میشود که برخی مسئولین به خاطر همین موضوعات با فرزندان خود سازگارنیستند. با پاسخگویی به مردم روشن میشود که فرزندان مسولان از رانت مسئول بودن پدر خود استفاده میکنند یا به طور طبیعی زندگی کرده و اقدام خلاف شان خود ندارند.
پاسخگویی به این پرسش چه تاثیر بر اعتماد عمومی دارد؟ روشن شدن حجم احتمالا زیاد از رانت خواریها موجب افزایش بی اعتماد در جامعه نمیشود.
اتفاقا برعکس. پاسخگویی به این پرسش اعتماد عمومی را افزایش میدهد، زیرا فرزندان همه مسئولان که از رانت استفاده نمیکنند. افزایش فشار جامعه مدنی حتی موجب میشود آن عدهای که از رانت استفاده میکنند نیز پشیمان شده و از این رویه دست بکشند.
اثربخشی این مطالبه مردمی چقدر به جدیت در برخورد قانوی با مفسدان و رانتخوران بستگی دارد؟ افشاگری در مورد تخلفات و رشد پدیده آقازادگی در صورتی که با همراهی قوه قضاییه و نهادهای مسئول توامان نباشد چه ثمری دارد؟
به نظر من این موضوع به یک جریان مطالبه گری نیاز دارد و بعد هم باید با در مورد موارد افشا شده تحقیق بررسی کرد. قوه قضاییه باید طی بررسیهای خود موارد جرم، تخلف، قباحت اجتماعی و بی تقصیری را از هم جدا کند.
منظورتان از قباحت اجتماعی دقیقا چیست؟
مواردی که جرم و تخلف نیست، اما در شان یک مسئول نیست. فعلی که قانون برای آن مجازات مشخص نکرده است و جرم به حساب نمیآید، اما زشت است. بعضی اقدامات و تحرکات قباحت اخلاقی دارد مثل اینکه یک مدیرکلی وسط خیابان برقصد. این عمل خلاف شان است و حتی ممکن است که از موارد تخلف اداری هم به حساب نیاید، اما زشت است و آن فرد و اداره را سبک میکند.
الان که ما با موارد متعدد جرم و فساد اقتصادی مواجه هستیم، این مورد به حاشیه میرود.
بله. خیانت مسئولین خیلی اهمیت دارد. مثلا ممکن است که یک پیمانکار تخلف کند، اما این خیلی کمتر از عمل آن مسئولی که به او کمک کرده، بد است. وقتی یک فرد امین که مسئولیت دارد تخلف و به عبارتی خیانت کند مساله خیلی جدی است. فردی که امین فرض میشود نباید به سیستم نارو بزند و اگر زد باید حتما با او برخورد شود.
در همین جهت میگویم که اگر خانوادهها از طرف فرزندان خود تحت فشار قرار نگیرند، سلامت آنها بیشتر تضمین میشود. گاهی فرزندان با خانوادههای خود دشمن میشوند، فرزندان نباید از قدرت ناشی از مسئول بودن والدین خود سوءاستفاده کنند.
اما به نظر میرسد مواردی که فرزندان مسئولان با اتکا به نسب خود پیشرفت میکنند و از رانت بهرهمند میشوند خیلی بیشتر از مواردی است که فرزندان مسئولان علی رغم میل خانواده خود چنین میکنند.
بله، متاسفانه عدهای از فرزندان مسئولان خانوادهها را آلوده میکنند، اما باید از این رویه پرهیز کرد. منظور من این نبود که خانوادههای مسئولان از عملکرد فرزندان خود مطلع نیستند. این به هیچ وجه قابل قبول نیست. حتما خبر دارند و بعضا این امر ناپسند را تسهیل میکنند، حتی اغماض کرده و گاهی دستور میدهند. در هر صورت باید با این فساد مقابله کرد.
مقابله با فساد که آقازادگی نیز بخشی از آن است به یک مطالبه جدی جامعه بدل شده و پویش اخیر نیز مصداق آن است. از طرفی اظهارات مقامات مسئول به خصوص در قوه قضایه نیز نشان میدهد که عزم جدی برای این مقابله وجود دارد. به نظر شما این مهم به زودی امکان تحقق دارد؟
این بستگی به ما دارد. اگر از مطالبه گری و مقابله با فساد خسته شویم ممکن است که این بار نیز به جایی نرسیم، اما اگر جدی باشیم و مطالبه خود را تکرار کنیم حتی با همراهی مسئولین مواجه شده و آنان را نیز به رسیدگی تشویق میکند. مهم این است که ما از مطالبه گری خسته نشویم و دست نکشیم.
منبع: نامه نیوز