بارشهای پاییزی از هفته گذشته در اغلب استان‌های کشور شروع شده است. به‌رغم اینکه در مناطق شمالی کشور همچون استان‌های گیلان، گلستان و مازندران همواره بارندگی‌های گاه و بی‌گاه پیش‌بینی می‌شود؛ اما نبود زیر ساخت‌ها از این رحمت الهی، بلای آسمانی ساخته و منجربه جاری شدن سیل در ۲۲ شهرستان این استان‌ها شده است. معضلی که از نبود مدیریت منابع آبی در سراسر سال حکایت دارد. اتفاقی که هرساله سبب غافلگیری متولیان و جاری شدن سیل در فصول سرد سال می‌شود و در مقابل با عدم مدیریت صحیح این روان‌آب‌ها، افزایش خشکسالی و کاهش سطح زیرکشت کشاورزی را رقم می‌زند. معضلی که با لایروبی رودخانه‌ها و ایجادکانال‌های هدایت‌کننده آب و احداث سد‌ها به طور کامل قابل کنترل است. اما همین مسئله از سوی متولیان نادیده گرفته می‌شود و خسارت‌های بی‌شماری را روی دست مردم و زیرساخت‌های کشور می‌گذارد.
باران می‌بارد، اما مدیریتی برای منابع آبی نیست. منابع ارزشمندی که هرساله در اثر بی‌تردبیری متولیان استانی و کشوری به هدر می‌روند و روز‌های گرم تابستانی را برای مردم سخت و طاقت فرسا می‌کند. مسئله‌ای که هرسال وقوع آن به گردن تغییرات اقلیمی و افزایش خشکسالی می‌افتد. تغییرات اقلیمی و افزایش خشکسالی وجود دارد و غیر قابل انکار است. اما در کنار این اتفاقات جای مدیریت منابع آبی هم خالی است. همین مسئله امسال منجربه این شده است که ۲۲ شهرستان استان‌های گیلان، گلستان و مازندران درگیر سیل و خسارت شوند. از همین رو طی گزارش‌های سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر تا روز گذشته به ۷۰۹ نفر امدادرسانی شده است. این نیز درحالی است که طی گفت‌وگوی روزنامه «جوان» با کارشناس سازمان هواشناسی، بارندگی‌های پاییزی که از هفته پیش شروع شده تا فردا «دوشنبه» ادامه دارد. بارندگی‌هایی که پیش‌بینی می‌شود طی آن رودخانه‌ها، مسیل‌ها و مناطق منتهی به ارتفاعات البرز سیلابی‌تر شوند و خسارت‌های بیشتری را برای این ۲۲ شهرستان ببار بیاورد. در خصوص وضعیت آب و هوایی هفته جاری کبری رفیعی می‌گوید: «طی دو روز آینده در اثر ورود جریان‌های سرد شمالی در دامنه‌های البرز و نوار شمالی کشور بارش باران، گاهی رگبار، رعد و برق، وزش باد شدید و کاهش محسوس دما پیش‌بینی شده است.» وی با اشاره به استان‌هایی که از ورود این سامانه بارشی متأثر می‌شوند، ادامه می‌دهد: «روز شنبه بیشترین بارش‌ها محدود به استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و شمال خراسان رضوی شده است. البته در استان‌های اردبیل، آذربایجان‌شرقی و کردستان، کرمانشاه، لرستان، همدان، مرکزی و زنجان، قزوین، البرز، تهران و سمنان هم بارشهای رگباری را داشتیم.» وی با اشاره به وضعیت آب هوایی امروز یک‌شنبه اضافه می‌کند: «امروز بیشترین بارش‌ها متعلق به استان‌های گیلان و جنوب و غرب مازندران، تهران و غرب سمنان خواهد بود. روز دوشنبه نیز در برخی از مناطق زاگرس مرکزی و جنوب شرق بارشهای پراکنده را پیش‌بینی کرده‌ایم.»
رودخانه‌ها لایروبی نمی‌شوند!
جدا از پیش‌بینی بارندگی‌های این چندروز، مسئله‌ای که کارشناسان با توجه به زیرساخت‌های استان‌ها بخصوص مناطق شمالی همچون گلستان، گیلان و مازندران پیش‌بینی می‌کنند، سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌هاست که همین حالا هم روستا‌ها و شهر‌های بسیاری از این استان‌ها را درگیر کرده است. معضلی که هرساله رخ می‌دهد و خسارت‌های بی‌شماری به تأسیسات و زیرساخت‌های روستایی و شهری، راه‌ها و مسیرها، مزارع و باغات و مناطق مسکونی وارد می‌کند. مسئله‌ای که نمایندگان این استان‌ها دلیل وقوع آن‌ها را نبود زیرساخت‌ها و مدیریت استانی اعلام می‌کنند. در این خصوص با توجه به سیلابی شدن مناطق شرقی استان گیلان، نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی به «جوان» می‌گوید: «میزان بارندگی‌های چهارساعته روز گذشته ۲۶۶ میلی‌متر اعلام شد که این مقدار بارندگی کل سال کشور است.» مهرداد لاهوتی ادامه می‌دهد: «خوشبختانه به دلیل بارشهای مداوم در استان‌های شمالی همیشه برای وقوع چنین حوادثی آمادگی کامل را داریم.»، اما باز با تمام این شرایط مناطق مختلف استان سیل جاری شده است و پیش‌بینی می‌شود این بارندگی‌ها مناطق مرکزی و غربی استان را هم درگیر کند. این نماینده مجلس دلیل بروز خسارت هرساله در اثر بارندگی‌ها را عدم توجه مسئولان وزارت نیرو به زیرساخت‌ها و لایروبی رودخانه‌ها اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: «حدود ۵ الی ۶ سال پیش اداره آب استان از تجهیزات لایروبی رودخانه‌ها برخوردار بود و هرساله رودخانه‌ها را لایروبی می‌کردند، اما یکباره به بهانه خصوصی‌سازی تمام این تجهیزات به بهای کمی فروخته شد و حالا سال‌هاست که هیچ لایروبی‌ای انجام نشده است.» همین مسئله طغیان و ایجاد خسارت هرساله را برای گیلانی‌ها در اثر سیل رقم می‌زند.
ساخت کانال‌های انتقال آب تسریع یابد
علاوه بر عدم لایروبی رودخانه‌ها، مسئله دیگر ساخت کانال‌های انتقال آب است. همان کانال‌هایی که سیلاب‌های جاری شده روی سطح معابر و جاده‌ها را به زیر می‌کشد و نمی‌گذارد مناطق مسکونی خسارت ببینند. در این خصوص نماینده مردم قائمشهر در مجلس به «جوان» می‌گوید: «تقریباً بارندگی در تمام نقاط استان مازندران به یک میزان است، اما اینکه می‌بینیم یک منطقه همچون شهرستان ساری خسارت کمتری می‌بیند و قائمشهر دچار سیل‌زدگی شدید می‌شود به دلیل زیرساخت‌هایی است که ساری دارد و قائمشهر از وجودشان محروم است.» عبدالله رضیان با اشاره به کم‌کاری مسئولان شهرداری قائمشهر ادامه می‌دهد: «ساخت و تعریض کانال‌های آب از جمله مهم‌ترین مسائلی است که تمام شهرداری‌ها باید در نظر بگیرند.» وی با اشاره به اینکه این مسائل بار‌ها به مسئولان وزارت کشور گوشزد شده است، ادامه می‌دهد: «با توجه به جلسات و نشست‌هایی که برای رفع این معضل برگزار کرده‌ایم و قول‌هایی که از استاندار گرفته‌ایم، قرار است اعتبارات لازم برای ساخت مناطق فاقد کانال‌های استاندارد انتقال آب در مازندران در نظر گرفته شود.»
خسارت بارندگی‌ها در نبود مدیریت مسئولان
حالا در کنار تمام مسائلی که گفته شد و از این رحمت‌الهی، بلای آسمانی ساخته است، به همان معضل تغییر اقلیم و خشکسالی بر می‌گردیم. در این خصوص نماینده مردم علی‌آباد کتول در مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به سیلابی شدن شهر‌ها و روستا‌های استان گلستان در گفتگو با «جوان» تأکید می‌کند: «متأسفانه تغییرات اقلیمی وتغییرات آب و هوایی را در سراسر کشور شاهد هستیم. از طرفی جنگل‌ها و محیط‌زیست هم روز به روز با تخریب بیشتری روبه‌رو می‌شوند.» اسدالله قره‌خانی می‌گوید: «در کنار تمام این مسائل که با یک رگبار بارندگی فاجعه‌ای بزرگ را برای مناطق شمالی رقم می‌زند، معضل عدم تخصیص اعتبارات برای اجرای زیرساخت‌ها را داریم.» وی تأکید می‌کند: «تن‌ها با اصلاح زیرساخت‌هاست که می‌توان جلوی خسارت‌های میلیاردی هرساله را گرفت. باید این بارندگی‌ها را به عنوان یک هدیه آسمانی در نظر بگیریم و با احداث سد و آب‌بندان آن‌ها را برای روز‌های سخت و گرم تابستان ذخیره کنیم.»
