همزمان با اجرای گسترده‌ترین رزمایش ناتو بعد از جنگ سرد که به مثابه واکنشی به ابررزمایش اخیر روسیه و چین به حساب می‌آید، ملوانان ناو فرماندهی امریکایی با صدای یک هواپیمای شناسایی ساخت دوران شوروی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کرد، غافلگیر شدند تا روسیه توان خود را در حوزه رصد تحریکات رقیب بار دیگر به رخ کشیده باشد. از سوی دیگر، یک رزمناو هسته‌ای روسیه مجهز به موشک‌انداز وارد آب‌های دریای بارنتز شد تا نیرو‌های غربی حاضر مانور، اضطراب حضور رقیب را عملاً احساس کنند. در چنین شرایطی رئیس‌جمهور روسیه در پیامی به مناسبت صدمین سال تأسیس اداره اصلی اطلاعات روسیه درباره اقدامات برخی کشور‌ها برای تغییر موازنه استراتژیک در جهان هشدار داده است.
به گزارش «جوان»، تفنگداران نیروی دریایی امریکا در نزدیکی سواحل نروژ برای گرفتن یک عکس دسته‌جمعی روی عرشه کشتی گرد هم آمده بودند که عبور یک توپولف ۱۴۲ از بالای سرشان عیش‌شان را ناقص گذاشت.
یکی از این تفنگداران دریایی درباره این مهمان ناخواسته گفت: «این یک جنگنده شناسایی گشت‌زنی نیروی دریایی روسیه است که به دوران جماهیر شوروی تعلق داشت.» روسیه تاکنون صریحاً چند بار نارضایتی خود را نسبت به مجموعه مانور‌های Tridemt Junsture ناتو ابراز کرده و حالا ناتو تلاش دارد با بزرگ‌ترین مانور‌های انجام شده از زمان پایان جنگ سرد، توانایی خود را محک بزند و به زعم خود زهرچشمی از روس‌ها بگیرد، اما روس‌ها که قبلاً هشدار داده بودند که این مانور دو هفته‌ای بدون پاسخ باقی نخواهد ماند، چشم‌شان با این چیز‌ها که نمی‌ترسد هیچ، آماده غافلگیر کردن رقیب هستند.
بر اساس گزارش وزارت دفاع روسیه، دو فروند توپولف ۱۴۲ بیش از ۱۲ ساعت یک پرواز برنامه‌ریزی شده انجام دادند. چندین کشور از جمله سوئد، ترکیه و کشور‌های حوزه بالتیک در سال‌های اخیر نسبت به نقض حریم هوایی توسط روسیه شکایت کردهاند که طبعاً گوش مسکو به این حرف‌ها بدهکار نیست. در واقع برد رسانه‌ای بیشتر غربی‌ها فضا را طوری ترسیم می‌کند که روس‌ها ماهیت مهاجم را دارند و اخبار رسانه‌های روسی در مورد توقف پرواز‌های ناتو در مرز‌های غربی خود گم می‌شود. وزارت دفاع روسیه روز شنبه در آخرین بیانیه خود هم درخواست مشابهی از امریکا و متحدانش داشت که البته به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک» تاکنون به درخواست‌های روسیه مبنی بر توقف پرواز‌های امریکا توجهی نشده است. در همین رابطه وبگاه اطلاع پروازی «پلین ریدار» از پرواز شناسایی هواپیمای «آر سی ۱۳۵» ناتو نزدیک مرز «کالینینگراد» خبر داد. بر این اساس، یک پهپاد «آرکیو -۴ بی هاوک» نیز در مهرماه در مناطق مرزی کالینینگراد، لنینگراد و پسکوف پرواز‌های شناسایی انجام داد.
در همین حال روس‌ها طیف گسترده‌ای از جواب‌ها را در برابر میل ناتو به گسترش به شرق طراحی و اجرا می‌کنند. به عنوان نمونه هفته گذشته مسکو برنامه‌های خود را برای انجام آزمایش‌های موشکی در مرز‌های غربی‌اش اعلام کرد. در همین ارتباط وزارت دفاع روسیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد یک رزمناو هسته‌ای موشک‌انداز روسی موسوم به پییر لوگراند متعلق به ناوگان شمال روسیه روز شنبه به منظور انجام تمرینات رزمی وارد دریای بارنتز شد تا در تمرینات دفاع ضدهوایی و ضدزیردریایی شرکت کند. در واقع سخنان پوتین نشان می‌دهد که روس‌ها به تحرکات ناتو در این منطقه نه به‌عنوان اقدامات معمول آمادگی نظامی بلکه به گفته پوتین به عنوان «اقدامات تحریک‌آمیز» برای تغییر موازنه استراتژیک در جهان نگاه می‌کنند و در پی جواب متناسب هستند. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در پیامی به مناسبت صدمین سال تأسیس اداره اصلی اطلاعات روسیه (GRU) ضمن تمجید از نقش سازمان‌های اطلاعاتی این کشور در مقابله با تروریسم در سوریه درباره تعداد رو به گسترش درگیری‌ها و تنش‌ها در جهان و استفاده از اقدامات تحریک‌آمیز و دروغ گویی‌ها به منظور تغییر موازنه‌های استراتژیک هشدار داد و نقش سازمان‌های اطلاعاتی را در چنین مواقعی نقشی بسیار کلیدی و مهم خوانده است.
سخنان پوتین زمانی معنای روشن‌تری می‌یابد که به تهدید اخیر امریکا به خروج از پیمان موشک‌های میان برد بالستیک توجه کنیم که ناتو در توجیه این تهدید به عهدشکنی، روس‌ها را به بدعهدی در این پیمان متهم کرده است.
مانور و تهدید اخیر یا پرواز‌های ایذایی ناتو در مرز‌های غربی روسیه هرچند در ظاهر نوعی قدرت‌نمایی غرب در برابر توان نظامی و امنیتی روسیه است، اما یک روی دیگر هم دارد که همانا تمرین برای جبران ضعف‌هایی است که ناتو در مواجهه با روسیه حتی خود به آن معترف است. مجله «دیفنس‌نیوز» نوشت: یان بروکس، رئیس ستاد بین‌المللی نظامی ناتو اعلام کرد که در صورت درگیری اعضای ناتو با روسیه، کشور‌های اروپایی با مسائل جدی در حمل‌ونقل تکنیک‌آلات و واحد‌های نظامی مواجه خواهند شد. به گفته وی، از نقطه‌نظر نظامی، حرکت نیرو‌ها به حد کافی سریع نخواهد بود.
یک مقام نظامی امریکایی به این مجله گفته است: «اگر نتوانیم به نیروی تأمین لجستیکی، قطار‌ها و کشتی‌ها، دسترسی پیدا کنیم، فاقد پتانسیل رقابت با ابرقدرت‌ها خواهیم بود. وجود این نوع نیرو‌ها برای اجرای عملیات بزرگ مقیاس ضروری است.»
تغییر موازنه در شرق
غرب تنها امیدوار به تغییر موازنه به نفع خود در برابر روسیه نیست، در شرق دور امریکا هم آخرین تحولات از جمله مانور قریب‌الوقوع امریکا و ژاپن نشان از همین هدف البته در برابر چین دارد.
رسانه‌های ژاپنی گزارش کردند که مقام‌های نظامی ژاپن و امریکا در ماه ژانویه برای نخستین بار و در محل ساختمان وزارت دفاع ژاپن، اقدام به برگزاری یک رزمایش از طریق شبیه‌سازی به منظور دفع حمله فرضی چین به جزایر مورد مناقشه بین ژاپن و چین کردهاند.
