دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، ساعاتی بعد از اتمام رأیگیری انتخابات میاندورهای امریکا در روز سهشنبه این پیام توئیتری بسیار کوتاه را منتشر کرد: «پیروزی چشمگیر امشب. تشکر از همه». او بعد از این پیام دو نقل قول از بن اشتاین، اقتصاددان محافظهکار، را نقل کرد که در یک برنامه تلویزیونی در مورد انتخابات تعریف و تمجید از ترامپ را به آن حد رسانده بود که او را به عنوان «مرد جادویی» توصیف کرده بود. شاید ترامپ میخواست با انتشار این نقل قولها به خودش قوت قلبی داده باشد زیرا اخبار انتخابات آنقدر برای او خوش نبود که بتواند به تشکر اولیه ادامه دهد و به جای تشکر، رقبای دموکرات را به این نحو تهدید کرده که اگر آنها فکر میکنند با تحقیق از ما در مجلس نمایندگان میتوانند پول مالیاتدهندگان را حیف و میل کنند، ما هم در سطح مجلس سنا آنها را در مورد نشت اطلاعات محرمانه مورد تحقیق قرار میدهیم و در پایان نوشت: «هر دو میتوانند این بازی را انجام دهند!» این پیام او از یک سو تهدید آشکار دموکراتهاست، اما از سوی دیگر، دلیلی بر نگرانی ترامپ از پیروزی رقبای دموکرات در مجلس نمایندگان و دردسرهایی است که آنها میتوانند طی این دو سال برای او به وجود بیاورند.
بازگشت دموکراتها
انتخابات میاندورهای امریکا روز سهشنبه ششم نوامبر برگزار شد و دموکراتها بعد از هشت سال توانستند اکثریت مجلس نمایندگان را به دست بیاورند هر چند جمهوریخواهان اکثریت خود را بر مجلس سنا حفظ کردند. این نتیجه کلی در نگاه اول به معنای تقسیم دو مجلس بین دو حزب عمده است که برخلاف دوره قبل، حالا هر دو حزب سکان یکی از دو مجلس اصلی امریکا را به دست آوردهاند. به این جهت است که هر دو طرف اعلام پیروزی کردهاند و سعی دارند تا با پررنگ نشان دادن پیروزی خود به نوعی پیروزی حزب رقیب را کمرنگ جلوه دهند. به این جهت است که تحلیلها از نتایج انتخابات در این روزها بیشتر سمت و سوی حزبی دارد تا آن که به خوبی واقعیت امر را نشان داده باشد، اما با وجود این، میتوان بر یک نکته اساسی به عنوان نتیجه عمده این انتخابات انگشت گذاشت که چیزی نیست جز بازگشت دموکراتها. در واقع، دموکراتها توانستند به هدف اصلی خود برای فتح اکثریت کرسیها در مجلس نمایندگان دست یابند و بعد از هشت سال، کنترل این مجلس را به دست بگیرند، اما در مورد مجلس سنا باید گفت: کمتر کسی در میان آنها باوری به پیروزی در مقابل رقیب داشت. در واقع، دموکراتها برای مجلس سنا بیشتر هدف حفظ کرسیهای موجود خود را داشتند تا اینکه کرسیهای بیشتر و کسب اکثریت این مجلس را مد نظر داشته باشند. ۲۳ کرسی از میان ۳۵ کرسی به رأی گذاشته شده در این انتخابات متعلق به دموکراتها بود و جمهوریخواهان تنها برای هشت کرسی خود تلاش میکردند. بنابر این، طبیعی بود که دموکراتها نه تنها انتظار کسب کرسی بیشتری را در مجلس سنا نداشته باشند بلکه نگران از دست دادن کرسیهای خود هم بودند که نتیجه انتخابات نشان میدهد آنها چندان چیزی را از دست ندادهاند و دستکم وضعیت سابق خود را حفظ کردهاند. بنابر این، دموکراتها در این انتخابات توانستند ضمن حفظ موقعیت خود در مجلس سنا، اکثریت مجلس نمایندگان را به دست بیاورند تا شرایط را برای ترامپ در دو سال دوم ریاست جمهوریاش تغییر بدهند.
جنگ قدرت
ترامپ با پیام توئیتری خود دموکراتها را نسبت به انجام هر گونه تحقیقی تهدید کرده و میچ مککانل، رهبر اکثریت جمهوریخواهان سنا، هم با حمایت تمامقد از ترامپ در مقابل اقدامات احتمالی دموکراتها در مجلس نمایندگان هشدار داده و میگوید: «دموکراتها در مجلس نمایندگان باید تصمیم بگیرند که به نظر آنها تا چه میزان آزار و اذیت رئیسجمهور استراتژی خوبی است.» میچ مککانل تنها به این حرف کلی بسنده نکرده بلکه گوشههایی از اقدامات احتمالی دموکراتها یا به زعم وی «اذیت و آزار رئیسجمهور، presidential harassment» را برشمرد. یکی از این اقدامات مربوط میشود به طرح ترامپ در مورد ساختن دیوار مرزی با مکزیک که تأیید بودجه این کار به عهده مجلس نمایندگان است و مککانل میگوید به ترامپ برای تأمین امنیت مرزی و احداث این دیوار کمک میکند، اما خود او هم میداند که دموکراتها به طور جدی مخالف ساخت این دیوار هستند و در مجلس آینده نمایندگان جلو کار ترامپ را خواهند گرفت. اقدام دیگر برنامه کاری متداول مجلس نمایندگان برای تصویب بودجه سالانه فدرال است که همیشه باعث تنش با رئیسجمهور بوده و حالا که اکثریت این مجلس به دست دموکراتها افتاده، آنها میتوانند در مقابل لایحه بودجه ترامپ مقاومت کنند و حتی کار را به تعطیلی دولت فدرال هم بکشانند. این اتفاقی بود که پنج سال قبل رخ داد، زمانی که جمهوریخواهان با انتخابات میاندورهای سال قبل آن اکثریت مجلس نمایندگان را به دست آورده بودند و مخالفتشان با لایحه بودجه باراک اوباما، رئیسجمهور وقت، دولت فدرال را به تعطیلی کشاند. حالا هم میچ مککانل نگران تکرار همان اتفاق است و نیاز به آرای دموکراتها در مجلس نمایندگان را برای تصویب لایحه بودجه متذکر میشود. لایحه درمانی معروف به اوباماکر مورد دیگر نگرانی مککانل است که با فرمان ریاستی ترامپ متوقف شده و لایحه جایگزینی هم به تصویب کنگره نرسیده و حالا دموکراتها میتوانند یا برای احیای اوباماکر تلاش کنند یا اگر قادر به این کار هم نباشند باز میتوانند هر لایحه پیشنهادی ترامپ را رد کنند. علاوه بر این، هدف قرار دادن شخص ترامپ و دولت او نگرانی عمدهای است که خود ترامپ با آن پیام توئیتری پیشاپیش به دموکراتها تذکر داده، اما به نظر میرسد این یکی از برنامه آنها برای مقابله با ترامپ باشد. گفته میشود آدام شیف گزینه مورد نظر دموکراتها برای ریاست بر کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان خواهد بود و شیف هم وعده تحقیقات گسترده در مورد قراردادهای مالی ترامپ با کشورهای خارجی را داده و حتی تحقیق او میتواند به تخلفات مالیاتی ترامپ هم کشیده شود. یک زمینه دیگر از کار شیف مربوط میشود به پرونده جنجالی دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری دو سال قبل که در دست رابرت مولر است. مجموعه این برنامههای کاری شیف به طور مستقیم ترامپ را هدف قرار میدهد و میتواند کار را به بیشتر از «اذیت و آزار» ترامپ و حتی استیضاح او بکشاند.
انتخابات ۲۰۲۰
به این ترتیب، ترامپ و دیگر جمهوریخواهان آماده جنگ قدرت با رقبای دموکرات در دو سال آینده میشوند و کسی نیست که نداند این جنگ قدرت تا اندازه زیادی بر انتخابات ریاست جمهوری آینده در ۲۰۲۰ تأثیر خواهد گذاشت. شکی نیست که مجلس نمایندگان توان بالایی در ایجاد موانع برابر برنامههای ترامپ دارد و به راحتی میتواند در مواردی مثل ساخت دیوار مرزی، مقابله با مهاجران، بودجه نظامی و حتی کمکهای مالی به ایالتها نقش تعیینکنندهای داشته باشد و مانع رسیدن ترامپ به اهدافش در این برنامهها بشود. باید توجه داشت که سر و صدای ترامپ در این یکی دو هفته در مورد کاروان مهاجران اعزامی به سمت مرز امریکا با مکزیک به میزان زیادی در پیروزی نمایندگان جمهوریخواه تأثیر داشت به نحوی که اگر این سر و صدا نبود شاید تد کروز نمیتوانست از ایالت تگزاس به مجلس سنا راه یابد و حالا این بیتو اورورک دموکرات میبود که به جای کروز به سنا میآمد. تعریف و تمجید چاپلوسمآبانه بن اشتاین از ترامپ به دلیل همین نقش اوست که دستکم مجلس سنا را در دست جمهوریخواهان نگه داشت، اما از سوی دیگر، باید توجه داشت که ترامپ با تکاپوی تبلیغاتی دو هفتهای اخیر خود نشان داد که تنها گزینه موجود جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری در دو سال بعد است. با توجه به این نکته است که انتخابات میاندورهای روز سهشنبه و نتیجه آن به منزله پیشدرآمدی برای انتخابات ۲۰۲۰ است همچنان که به نظر ریچارد هاس، رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی امریکا، رقابتهای انتخاباتی ۲۰۲۰ به زودی آغاز میشود و دو طرف از نتیجه این انتخابات به نفع خود استفاده میکنند. از آنجایی که حزب جمهوریخواه تنها یک گزینه ممکن دارد، چارهای جز حمایت از ترامپ ندارد و باید به دنبال تقویت او در حوزههایی باشد که در این انتخابات مورد استقبال قرار نگرفته است. در مقابل، دموکراتها در وهله نخست به فکر رقابت داخلی برای تعیین نامزد نهایی در مقابل ترامپ افتاده و به همین جهت هم نام جو بایدن، برنی سندرز، کامالا هریس، کوری بوکر، بیتو اورورک، کریستین گیلیبراند و تعدادی دیگر بر سر زبانها افتاده است. از سوی دیگر، انتخابات اخیر نشان داد که رقبای دموکرات ترامپ باید بر چه شاخصهای انتخاباتی تمرکز کنند. چنان که گفته میشود استقبال مناطق حومهای و دور از شهرها از ترامپ نشان داد که دموکراتها در آن مناطق بخت و اقبال کمتری دارند و در مقابل، حمایت زنان و اقلیتهای نژادی از نامزدهای دموکرات نشان داد که دموکراتها باید برای انتخابات ۲۰۲۰ بر این بخشهای اجتماعی توجه بیشتری داشته باشند. در این میان، پیروزی جمهوریخواهان در ایالتهایی مثل فلوریدا، اوهایو و آیوا میتواند کارت مهمی برای آنها در انتخابات ۲۰۲۰ باشد و در مقابل، دموکراتها توانستهاند ایالتهایی مثل ایلینوی و کانزاس را به سمت خود بکشانند که دو سال قبل رأی به ترامپ داده بودند. به این ترتیب، هر دو حزب با ارزیابی انتخابات روز سهشنبه میتوانند آرایش انتخاباتی در ۲۰۲۰ را محاسبه کنند و به نظر میرسد از همین حالا دست به کار شدهاند. شکی نیست که دو سال باقیمانده تأثیر قابل توجهی در محاسبات بعدی خواهد گذاشت و به همین جهت است که دموکراتها برای تخریب ترامپ به مجلس نمایندگان میروند تا بعد دو سال جنگ قدرت در نهایت او را از ریاست جمهوری امریکا کنار بزنند.