سیستان‌وبلوچستان از جمله استان‌های کشور به شمار می‌رود که به دلیل قرار گرفتن در موقعیت گرم‌وخشک به لحاظ تولیدات کشاورزی با مضیقه بسیاری مواجه است. با این حال سختکوشی مردم استان موجب شده تا آن‌ها با فائق آمدن بر مشکلات در زمینه برخی تولیدات اقدامات خوبی را انجام دهند که می‌توان به اقداماتی ازجمله افزایش ۳۱ درصدی تولید عسل، سهم ۴۰ درصدی در صید ماهی و رونق تولیدات گلخانه‌ای اشاره کرد؛ موضوعی که با توجه به بحث اقتصاد مقاومتی می‌تواند آینده‌ای درخشان را برای مردم منطقه به ارمغان بیاورد.
شرایط آب‌وهوایی یکی از مهم‌ترین اصول برای تولیدات محصولات کشاورزی به شمار می‌رود که سیستان‌وبلوچستان بهره آنچنانی از آن نبرده است. با این حال مردم سختکوش این استان توانسته‌اند با استفاده از مکان‌هایی که می‌توان در آن کشاورزی کرد بهترین بهره را از حداقل امکانات موجود ببرند. این مهم موجب شده تا سالانه هزار تن محصولات زراعی خارج از فصل از زمین‌های کشاورزی جنوب استان برداشت و روانه بازار مصرف کشور شود. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه ۲۴ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی سیستان و بلوچستان به کشت محصولات خارج از فصل اختصاص دارد، می‌گوید: «بیشترین محصولات خارج از فصل به دلیل مناسب بودن شرایط آب و هوایی در شهر‌های جنوبی استان مانند چابهار، سرباز، کنارک، نیکشهر و ایرانشهر کشت و تولید می‌شود.» رضا نجفی می‌افزاید: «هندوانه، پیاز، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، بادمجان، خربزه، انواع طالبی و سبزیجات ازجمله محصولات خارج از فصل تولیدی در سیستان و بلوچستان است که علاوه بر بازار‌های داخلی قابلیت صادرات به کشور‌های حوزه خلیج‌فارس را دارند.» به گفته وی، محصولات خارج از فصل سیستان و بلوچستان در ماه‌های دی، بهمن، اسفند و فروردین که بیشترین تقاضا برای این محصولات وجود دارد با هدف تنظیم بازار به سراسر کشور و داخل استان عرضه می‌شود. با وجود کمی منابع آب مورد نیاز بخش کشاورزی سیستان و بلوچستان، آب مورد نیاز کشاورزان از طریق ۱۱ هزار و ۴۷۲ منبع آبی شامل چاه، قنات و چشمه و ۲۷ رودخانه فصلی و دائمی و ۱۲ هزار و ۶۹۰ چاهک تأمین می‌شود.
از عسل تا ماهی و تولیدات گلخانه‌ای
با وجود گرم و خشک بودن استان سیستان‌وبلوچستان، اما وجود برخی گل و گیاه در ارتفاعات این استان سبب شده تا این منطقه در زمینه تولید انواع عسل که بیشتر آن‌ها جنبه درمانی دارند، حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد که گواهی این مدعا افزایش ۳۱ درصدی این محصول طی سال جاری است. رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با تأیید این موضوع می‌گوید: «بر اساس آخرین سرشماری که مهر امسال انجام شد، تعداد کلنی‌های زنبورعسل سیستان و بلوچستان از ۵ هزار و ۷۴۰ کلنی به ۶ هزار و ۷۵۰ کلنی افزایش یافته است.» مجتبی پیری می‌افزاید: «بر این اساس، تولید عسل در سیستان و بلوچستان از ۴۸ تن گذشته و با افزایش ۳۱ درصدی به ۶۴ تن رسیده است.»
وی با بیان اینکه ۲۶۴ نفر در استان به کار زنبورداری و تولید عسل مشغول هستند، ادامه می‌دهد: «هم اکنون شهرستان‌های خاش، نیکشهر و ایرانشهر مهم‌ترین مراکز تولید عسل در استان سیستان و بلوچستان هستند.»
عسل تولیدی استان به علت شرایط آب و هوایی و تنوع گیاهی، وجود انواع گونه‌های گیاهان دارویی و ارگانیک بودن شهد گیاهان مرتعی از کیفیت بالایی برخوردار است و سالانه بخشی از آن به کشور‌های حوزه خلیج فارس صادر می‌شود. در کنار این مهم قرار گرفتن سیستان وبلوچستان در کنار سواحل دریای عمان و خلیج فارس شرایط مناسبی را برای صید و پرورش انواع ابزیان در این منطقه فراهم کرده است به طوری که بیش از ۴۲ درصد و در کشور بیش از ۴۰ درصد سهم صید را به خود اختصاص داده و توانسته است با تلاش صیادان تأمین‌کننده بیش از ۶۰درصد ماهیان صنعتی کشور باشد. بر اساس آمار و اعلام سازمان جهانی صیادان فراساحلی اقیانوس هند، سال گذشته صیادان چابهار از نظر حضور در آب‌های آزاد اقیانوس هند رتبه اول را کسب کردند. مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان با تأیید این موضوع می‌گوید: «ظرفیت‌های ساحلی استان سبب شده صیادی یکی از مشاغل کهن و بومی در منطقه به شمار رود و به پشتوانه این ظرفیت‌ها، ۱۱ بندر ماهیگیری و جایگاه تخلیه صید در استان ایجاد شده است.» در پی راه‌اندازی این بنادر بسیاری از بومیان برای گذراندن معیشت خود به ماهیگیری و استفاده از آن سوق پیدا کردند، به گونه‌ای که ۲ هزار و ۴۰۰ فروند شناور لنج و قایق ماهیگیری در بنادر استان پهلو گرفته است و صید خود را تخلیه می‌کند. پس از این دو مقوله می‌توان به رونق کشت‌های گلخانه‌ای در سیستان وبلوچستان اشاره کرد. در حال حاضر سطح گلخانه‌های موجود استان ۲۶۰ هکتار و میزان تولید سالانه ۵۵ هزار تن شامل خیار، گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان و توت فرنگی است. این مهم سبب شده تا گلخانه‌های استان زمینه اشتغال ۲ هزار و ۵۲۰ نفر به طور مستقیم و هزار و ۳۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم را فراهم کند. در حال حاضر شهرستان‌های نیکشهر، سرباز، ایرانشهر، کنارک، چابهار و خاش مهم‌ترین مناطق کشاورزی استان به شمار می‌روند. مدیر جهاد کشاورزی خاش با اشاره به رونق کشاورزی در برخی از روستا‌های این منطقه می‌گوید: «۸۰ درصد اهالی روستا‌های نیلگون در شهرستان خاش گلخانه‌دار هستند.» حمیدرضا کبدانی با اشاره به اینکه روستا به نام نیلگون و با ۶۰ خانوار در ۲۰ کیلومتری شهر خاش قرار دارد، می‌افزاید: «هم‌اکنون ۳۰۰ واحد گلخانه ۵۴۰ متر مربعی در این روستا وجود دارد.» در این گلخانه‌ها ۵۰ درصد خیار، ۴۵ درصد گوجه‌فرنگی و پنج درصد بادمجان، فلفل و توت فرنگی تولید می‌شود. این در حالی است که توسعه کشت گلخانه‌ای در این روستا و استفاده از شیوه‌های آبیاری نوین، مصرف آب را کاهش داده و این امر با توجه به کمبود شدید آب در سیستان و بلوچستان بسیار حائز اهمیت است.
