سایه آثار مبتذل و سخیف که با عنوان کمدی امسال بیش از هر سال دیگری بر سر سینما و فرهنگ کشور سنگینی میکند، موضوعی است که به نظر میرسد مدیران سینمایی باید برای علاج آن اقدامات عاجلی انجام دهند.
دیروز حسین انتظامی به عنوان سرپرست سازمان سینمایی از سوی وزیر منصوب شد و جای خود را به مهدی حیدریانی داد که طی نزدیک به دو سال حضور در سازمان سینمایی تقریباً کاری برای ارتقای فرهنگی آثار سینمایی نکرد و کارنامهای موفق از خود برجای نگذاشت. بزرگترین چالشی که انتظامی با آن روبهرو است مسئله فراگیر شدن ابتذال در سینمای ایران است؛ موضوعی که صدای خیلی از دلسوزان فرهنگی را درآورده است. در این باره پرویز فارسیجانی تهیه کننده سینما و تلویزیون و کارشناس فرهنگی با انتقاد از وضعیت کنونی فیلمها و ترویج ابتذال در سینما میگوید: سینمای امروز با دیدگاههای امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری در رابطه با هنر هفتم دارای تضاد جدی است؛ بحث ابتذال در سینمای فعلی اتفاق افتاده و در برخی از فیلمها به بهانه تسخیر گیشه از ارزشها و فرهنگ و آرمانهای انقلابی و ملی گذشتهایم!
سینما دانشگاه عمومی است
مدیرکل سابق مطالعات و توسعه دانش و مهارتهای سینمایی سازمان سینمایی در گفتوگو با سینماپرس افزود: حضرت امام (ره) نگاهی جدی و سازنده نسبت به سینما داشته و در رابطه با آن فرمودهاند: «سینما یک دانشگاه عمومی است»، از سوی دیگر مقام معظم رهبری هم در فرمایشات خود از سینما به عنوان یک هنر متعهد یاد کردهاند؛ تمامی این فرمایشات نشان از اهمیت سینما دارد و این وظیفه را بر دوش متولیان و دست اندرکاران سینما میگذارد که به خوبی از سینما حراست کنند و نگذارند به آن خللی وارد شود و به ورطه ابتذال و نابودی بیفتد.
وی ادامه داد: همانطور که حضرت امام (ره) در بدو ورودشان به میهن اسلامی در ۱۲ بهمن سال ۵۷ در بهشت زهرا (س) تأکید کردند «سینمای ما مرکز فحشاست. ما با سینما مخالف نیستیم، ما با مرکز فحشا مخالفیم»، مدیران باید واقف باشند که وظیفهشان اشاعه فحشا و مسائل فساد در سینما نیست!
فارسیجانی تصریح کرد: من بسیار متأسفم که برخی افراد چشمهایشان را به خاطر برخی منافع جناحی، قبیلهای، حزبی و شخصی میبندند و از واقعیتها در سینما میگذرند؛ آقایان به جای اینکه سعی کنند با آثارشان تعالیبخش انسانها باشند و جامعه را مدیریت فرهنگی کنند با تولیداتشان تخریبهای فرهنگی و ارزشی به وجود میآورند. وااسفا که بسیاری از آثار امروز سینما به طور کلی منافی با فرمایشات حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری در رابطه با سینماست. مدیرکل سابق طرح و برنامه شبکه چهارم سیما تأکید کرد: اگر ما با سینمای غرب و سینمای طاغوت مخالف بودیم به دلیل فساد در آنهاست و اگر ما امروز بخواهیم از روی این آثار کپی برداری کنیم که فرقی میان ما و آنها وجود ندارد.
این کارشناس فرهنگی یادآور شد: در صحیفه حضرت امام (ره) جلد ۶ صفحه ۸۵ این جمله از ایشان آمده که «سینماها را به صورت مبتذل درآوردند و جوانان ما را به آنجا بردند و به کلی خراب کردند»، حال شاید برخی افراد بپرسند سینمای مبتذل چیست؟ سینمای مبتذل هر نوع سینمایی است که حاوی مسائل ضد اخلاقی باشد، ضد فرهنگ ملی و دینی و انقلابی باشد، این مبتذل است.
فارسیجانی سپس با بیان اینکه حالا برخی از آقایان با واژهها مشکل دارند و نمیخواهند اسم و عنوان سینمای مبتذل را به کار ببرند، اظهار داشت: فرقی ندارد ما به این سینما میتوانیم سینمای فیلمفارسی هم بگوییم، هرچند برخی از فیلمهای امروز بسیار بدتر و مشمئزکنندهتر از فیلمفارسیهای زمان طاغوت است! این تنها نظر بنده نیست و بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران مطرح سینمای کشور هم این نظرات را دارند.
وی سپس خطاب به مدیران فرهنگی و سینمایی گفت: ما به جای دفاع از این سینمای سخیف باید به فکر چاره باشیم، باید شورای پروانه ساخت و نمایش و شورای سینمای خانگی دقت بیشتری داشته باشند. ما در آییننامه مصوب وزارتخانه داریم که یکی از ممیزیها عدم وجود مسائل ضدشرعی و اخلاقی در فیلمهاست، حال سؤال این است که چطور دوستان شوراهای پروانه ساخت و نمایش مصادیق اظهر من الشمس فیلمهایی مثل «هزارپا» و... را نمیبینند و اجازه اکران و تولید به آنها میدهند؟
میزان تخریبگری فیلمهای مبتذل بالاست
از سویی دیگر پروانه معصومی بازیگر سینما و تلویزیون با انتقاد از وضعیت کنونی فیلمها و ترویج ابتذال در سینمای کشور گفت: میزان تخریبگری فیلمهای مبتذل در جامعه بسیار بالاست. متأسفانه کودکان و نوجوانان ما که آینده سازان کشور هستند وقتی به سینما میروند تنها ابتذال میبینند و بس و تأثیرات منفی این اتفاق در سالهای آتی در سطح عمومی جامعه مشاهده خواهد شد.
بازیگر فیلمهای سینمایی «مسافر ری» و «جهیزیهای برای رباب» در گفتوگو با سینماپرس افزود: متأسفانه از زمانی که حضور بخش خصوصی در سینمای ایران پررنگتر از گذشته شد، ما شاهد تولید انبوه آثار مبتذل در سینمای ایران بودیم. بخش خصوصی فیلم را تنها برای فروش میسازد و به هیچ عنوان ارزشهای فرهنگی و هنری یک اثر برایش مهم نیست، در واقع میتوانیم بر این نکته صحه بگذاریم که امروزه در سینمای ایران فقط فروش فیلم مهم شده است نه سطح فرهنگی آن!
وی خاطرنشان کرد: مدیران فرهنگی هم که تنها در پی آن هستند تا بیلانهای کاریشان را پر و پیمان نشان دهند، در واقع کمیت این روزها ارجحتر از کیفیت شده و به همین علت هم است که اصولاً مقابلهای اساسی با مبتذلسازان در سینما صورت نمیگیرد.
معصومی تصریح کرد: درست است که قانون در سینما وجود دارد، خطوط قرمز مشخص است و همه میدانند که در کشور فیلمها به چه صورت باید تولید شوند، اما خیلی از افراد راههای متعددی دارند تا قانون را دور بزنند! در واقع خود قانونگذاران راههای فرار بسیاری برای دور زدن قانون باز کردهاند و بسیاری از افراد هم با زیرکی قانون را دور زده و فیلمهای مبتذلی در سینما تولید کرده و سود سرشاری را به جیب میزنند.
بازیگر فیلم سینمایی «ناخدا خورشید» تأکید کرد: تا زمانی که دغدغه و اهتمام جدی در میان مسئولان فرهنگی و سینمایی و همینطور یکایک هنرمندان متعهد مبنی بر تلاش برای رشد و ارتقای کیفی آثار تولید شده در سینمای کشور به وجود نیاید، ما نمیتوانیم انتظار بهبود اوضاع و شرایط را داشته باشیم و قطعاً اگر وضعیت به همین منوال پیش برود، ما شاهد گستردهتر شدن معضلات در سینما خواهیم بود.