مذاکرهکننده توافق هستهای ایران با ۱+۵ هشدار داد که اگر ایران از منافع برجام منتفع نشود برجام زنده نخواهد ماند، زیرا به گفته او، حالا دیگر توازن میان منافع طرفین از بین رفته و دستاورد ایران از برداشته شدن تحریمها تقریباً به صفر نزدیک شدهاست.
به گزارش «جوان»، ظاهراً مقامهای دستگاه دیپلماسی کشور درباره توافق هستهای سال ۱۳۹۴ با ۱+۵ که با خروج امریکا، به توافق با ۱+۴ بدل شده، در وضعیت «خوف و رجا» هستند، وضعیتی که البته ترسها بر امیدواریهایش غلبه میکند. سخنان دیروز عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در سومین سمینار همکاریهای صلح آمیز هستهای ایران و اروپا در بروکسل که دیروز برگزار شد، نشانههایی از کورسوی امید معاون وزیر خارجه ایران به نجات برجام در خود داشت، به خصوص زمانی که او ادامه همکاریهای هستهای ایران و اروپا را نشاندهنده زندن بودن برجام خواند و گفت: «همه ما تلاش میکنیم این توافق را زنده نگاه داریم و آن را از کوران حوادث نجات بدهیم.»عراقچی توافق هستهای را توافقی صرفاً متعلق به امریکا یا ایران یا سایر کشورهای حاضر در توافق ندانسته و گفته که برجام یک توافق بینالمللی متعلق به شورای امنیت است که نجات آن «یک مسئولیت بینالمللی» است: «همه باید تلاش کنیم که این توافق هستهای ادامه پیدا کند.»با این حال، جای جای سخنان معاون ظریف مملو از جملاتی بود که «خوف» از دست رفتن برجام در آن نمایان بود، توافقی که عراقچی و تیم دیپلماتهای همراهش دستکم دو سال مداوم، برای دستیابی به آن تلاش کردهاند. عراقچی در سخنانش به طرفهای اروپایی هشدار داد که برجام در شرایط دشواری قرار گرفته و گفت که اگر ایران «از منافع برجام منتفع نشود، این توافق بینالمللی زنده نخواهد ماند.»
برجام یکطرفه در حال اجرا است
معاون وزیر خارجه ایران البته، تقصیر عمده وضعیت کنونی برجام را به گردن امریکا انداخت، کشوری که به گفته عراقچی «نه تنها قطعنامه شورای امنیت را نقض کرده، بلکه فراتر از آن کسانی را هم که این توافق را نقض نکردهاند تنبیه میکند.» عراقچی با این حال، تلاش کرد طوری که به اروپاییان برنخورد، عملکرد آنها را به نقد بکشد، کشورهایی که پیش از این محمد جواد ظریف رویکرد آنها در برخورد با برجام را به نقد کشیده بود: «نمیشود بدون خیس شدن شنا کرد.» عراقچی البته انتقاد خود از اروپاییان را با قدردانی از تلاشهای اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی برای نجات برجام» شروع کرد و البته بلافاصله بدون اینکه جملاتی بگوید که به آنها بربخورد، عملکرد آنها را به موضعگیری سیاسی و صدور بیانیه محدود کرد: «ما میدانیم که اروپاییها برای نجات برجام تلاش میکنند و مواضعی که تاکنون گرفتهاند از جمله بیانیههایی که در این زمینه صادر کردهاند، بسیار مهم هستند. ما میدانیم که کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا در سمت صحیح برای حفظ این توافق قرار گرفتهاند.» معاون ظریف بلافاصله تصریح کرد: «ولی حقیقت این است که این تلاشها تاکنون به راهکارهای عملی نرسیده است. هنوز از مکانیسمی که طبق آن ایران بتواند از توافق هستهای منتفع شود و مانع از آن شود که تحریمهای امریکا توافق را تخریب کند، خبری نیست». عراقچی با طعنه، اشارهای به سخنان کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا کرد و گفت: «کمیسیونر کانیته گفتند که برجام به خوبی در حال اجرا است، اما من میگویم که بله، اما تنها از سوی یک طرف این توافق. از سوی طرف غیرایرانی و دیگر این توافق، تعهدها در حال اجرا شدن نیستند. ایران به تمام تعهدات خود در برجام پایبند بوده و ۱۳ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی براین امر صحه گذاشتهاند. اما ایران از منفعتهای برداشته شدن تحریمهای هستهای برخوردار نشده است.»
۶ ماه زمان کمی نیست
معاون ظریف برجام را توافقی خواند که بر اساس آن «توازنی میان منافع هرکدام از طرفین از توافق به وجود آمده» ولی تأکید کرد: «اکنون این توازن از میان رفتهاست.» عراقچی خواستار این شد که توازنی که البته به گفته او برجام به وجود آورد برگردد، ولی هشدار داد: «حقیقت این است که جان برجام در خطر است و ما در شرایط سختی قرار داریم.»او تصریح کرد: «اگر ایران از منافع برجام منتفع نشود، برجام هم زنده نمیماند.» معاون وزیر خارجه با اشاره به عملکرد اروپا و وعده اروپا برای ایجاد کانال ویژه برای حفظ ارتباطات مالی با ایران گفت: «۶ ماه زمان کمی برای مشخص کردن جزئیات ساز و کارهای جدید نبوده، اما هنوز خبری نشده و ما همچنان منتظر اقدامهای عملی اروپا هستیم و به کار با سه کشور اروپایی برای تبیین جزئیات این مکانیسم ادامه میدهیم.»معاون وزیر خارجه حتی همکاریهای صلح آمیزهستهای اروپا با ایران را هم به نقد کشید و گفت: «همکاریهای هستهای ایران با اروپا صرفاً در فردو و نطنز نبوده و ابعاد دیگری هم داشته که برخی از آنها یا متوقف شده یا در حال توقف به دلیل تحریمهای امریکا هستند. امریکا نامهای بسیاری را در لیست تحریمی قرار داده و کمپانیها را تهدید کرده است. در چنین شرایطی کانالهای بانکی هم برای انجام امور مالی میان ایران و اروپا وجود ندارد و همین مسئله همکاریهای هستهای میان دو طرف را هم دچار چالشهایی کرده است.»
صالحی: اروپا عمل کند
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم از کنفرانس بروکسل استفاده کرد تا عملکرد اروپا را در برجام به چالش بکشد. علی اکبر صالحی که در حاشیه کنفرانس بروکسل صحبت میکرد، درباره تبعات لغو توافق هستهای ایران و گروه ۱+۴ (برجام) هشدار داد و از طرفهای این توافق خواست وعدههایشان به ایران را به عمل تبدیل کنند: «من امیدوارم مواضع سیاسی ابراز شده توسط اتحادیه اروپا، چین و روسیه به عمل تبدیل شوند.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «اگر این توافق فروبپاشد، اوضاع مطمئناً تغییر خواهد کرد و همه چیز به آشوب کشیده میشود.»