روزی که وزارت بهداشت برای تبلیغ واکسن HPV دست به دامن سلبریتیها شد و کمپین راه انداخت، شاید فکرش را نمیکرد که این کار مجوزی خواهد شد برای دخالتهای بعدی چهرههای این گروه در امر سلامت و بازاریابی و تبلیغات دارویی! اما حالا سلبریتیهایی که برای برخی تبلیغات پایشان به حوزه سلامت باز شده بود، این بار بیتوجه به این وزارتخانه رأساً وارد جریان تازهای شدهاند که میتواند سلامت جامعه را به بازی بگیرد. تبلیغ آمپول «نالوکسان» برای مقابله با اعتیاد از سوی یکی دیگر از سلبریتیها آخرین دستاورد این پدیده در کشور است که با واکنش جدی پزشکان، داروسازان و اهالی سلامت مواجه شده است. انگیزه یا انگیزههای پشت پرده این ماجرا، هر چه که باشد مسائل مادی و درآمد بیشتر در دل آن میگنجد. اظهارات ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر درباره درخواست پولهای گزاف از سوی سلبریتیها برای پیوستن به کمپین «نه به پلاستیک» نشانگر آن است که سلبریتیها تنها جایی سر و کلهشان پیدا میشود که پای منافعشان در میان باشد. بگذریم از اینکه با سپریشدن بیش از یکسال از ماجرای زلزله کرمانشاه هنوز تکلیف کمکهای مالی جمعشده به نام زلزلهزدگان از سوی برخی سلبریتیها روشن نیست!
پدیده سلبریتیها در کشورمان هر روز ابعاد تازهتری پیدا میکند. ماجرا دیگر تنها به تلاش این افراد برای هدیهدادن گرینکارت امریکا به فرزندانشان و درگیریهای لفظی با دنبالکنندگانشان در شبکههای اجتماعی و اظهارنظرهای سطحی و تندشان در حوزههای سیاسی محدود نمیشود. آنها تبدیل به پدیدهای شدهاند که تمام ابعاد جامعه را تحتالشعاع قرار داده و میرود تا خود به معضلی فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود. هر چند جریان جمعآوری کمک برای زلزلهزدگان کرمانشاه و ابهام سرنوشت پولهای جمعشده از سوی برخی از این چهرهها نشان داد، برخی اعضای این پدیده استعداد عجیبی در شارلاتانیزم اقتصادی هم دارند. نمونه دیگر این شارلاتانیزم را میتوان در اظهارات ناهید خداکرمی وقتی درباره نتیجه دعوت از سلبریتیها برای پیوستن به کمپینهای فرهنگی اینگونه توضیح داد: در این حوزه به غیر از پرویز پرستویی هیچکدام از هنرمندان حاضر به همراهی با ما نشدند و حتی متأسفانه برخی از آنها دستمزد و هزینههای گزافی را از ما طلب میکردند که پرداخت آن از عهده شورای شهر برنیامد.
یار سلبریتی یاسمن اشکی
کشتهشدن یک سگ یا گربه کافی است تا صفحات مجازی سلبریتیها را حمایت از حقوق حیوانات پر کند، اما همین سلبریتیها در جایگاهی دیگر وقتی بنا بر خودنمایی باشد، پالتوی پوست حیوانات کمیاب و در معرض انقراض را میپوشند و خود را نمایش میدهند. اما با تمام اینها لایکهای کاربران و روی خوش برخی سازمانها و نهاد به این پدیده برای پیشبرد اهدافشان خودش باب ورود آنها را به حوزههای تخصصیتر هم باز کرده است. این بار مهناز افشار با تولید یک ویدئو و اشتراک آن از طریق شبکههای اجتماعی از مردم خواسته برای مبارزه با اعتیاد آمپول «نالوکسان» تزریق کنند! وی که پیش از این نیز با حواشی مرتبط با واردات شیر خشک فاسد از سوی همسرش یاسین رامین بر سر زبانها افتاده بود، در پویشهایی نظیر «بدسرپرست تنهاتر است» هم در کنار یاسمن اشکی معروف برنامه ماهعسل به عنوان سخنگو حضور داشت. اما این بار ظاهراً خانم بازیگر خودش رأساً اقدام به تبلیغ دارویی کرده که خطرات مصرف خودسرانه آن اعضای جامعه پزشکی و داروسازان را نگران کرده و به واکنش واداشته است.
دارویی برای مصرف در اورژانسهای بیمارستانی
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت درباره نالوکسان میگوید: هر چند آمپول نالوکسان برای اوردوز موادمخدر کاربرد داشته باشد، اما استفاده آن عموماً بیمارستانی و با تجویز پزشک است چراکه ممکن است حین تزریق عوارض خطرناک و حتی مرگآوری برای بیمار در پی داشته باشد. به گفته وی، کاربرد اصلی این دارو در موقعیتهای اورژانسی است که در اورژانسهای بیمارستانی، پیشبیمارستانی، اتاق عمل و ریکاوری استفاده میشود. در کیف و ترالیهای احیای پیشرفته وجود دارد و یکی از موارد مصرف آن احیای افرادی است که موادمخدر مصرف کردهاند، اما بدون عوارض نبوده و مصرف آن تحتنظر پزشک و با امکانات اورژانس است و به هیچوجه تجویز و مصرف خودسرانه ندارد. سخنگوی سازمان غذا و دارو تأکید میکند: مصرف این دارو میتواند عوارض قلبی در پی داشته باشد و تجویز آن توسط افراد غیرپزشک و غیرمتخصص تخلف است.
سیدعلی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران نیز در واکنش به موج ایجادشده در فضای مجازی و معرفی این آمپول میگوید: نوع تزریقی «نالوکسان»، یک داروی ضد مسمومیت با موادمخدر است که از آن برای تشخیص اعتیاد هم میتوان استفاده کرد، اما تزریق خودسرانه نالوکسان میتواند بسیار خطرناک باشد. ضمن اینکه این دارو تأثیری در رفع مسمومیت با داروهای خوابآور مانند کلونازپام و موادمحرک مانند کوکائین، اکستازی و شیشه ندارد و متأسفانه شاهد شیوع چنین حرفهای بیپایهای در میان مردم از سوی برخی چهرههای غیرعلمی هستیم.
فاطمی با اشاره به اینکه آمپول نالوکسان در داروخانههای بیمارستانی و برای بخش مسمومان در دسترس است، تأکید کرد: نالوکسان جزو داروهای بدون نسخه یا OTC نیست که مردم بتوانند آن را راحت از داروخانهها تهیه کنند، بلکه حتماً به تجویز پزشک نیاز دارد و باید تزریق آن زیرنظر پزشک انجام شود؛ چون استفاده از این دارو میتواند باعث بروز علایم سندروم شدید قطع مصرف موادمخدر و تشنج در فرد معتاد شود.
به کار خودت برس!
سخنگوی سازمان غذا و دارو با تأکید بر اینکه تبلیغ و فروش این دارو در فضای مجازی نیز تخلف است، تصریح میکند: سلبریتی محترم به کار خود بپردازد و دارو و درمان را به اهلش واگذارد.
با وجود این، چنانچه تبلیغ این دارو در فضای مجازی جرم محسوب میشود، آیا صیانت از سلامت مردم وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را ملزم به اقامه دعوی علیه فردی نمیکند که چنین جرمی را مرتکب شده؟