روز گذشته مجلس شورای اسلامی با اندکی اصلاح و اصرار بر مصوبه قبلی خود لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تروریسم مالی را به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاد. تا لایحه «دولت کلید» پشت درهای «قفل مجلس» تصویب شود!
داستان بررسی پذیرش کنوانسیونهای مقابله با پولشویی دوباره به نقطه اول آن یعنی مجلس شورای اسلامی رسید. پس از اینکه لوایح گوناگون مرتبط با استانداردهای مقابله با پولشویی توانست به نقطه نهایی آن یعنی بررسی لایحه پذیرش ایران در کنوانسیون CFT برسد، شدت اختلافنظرها و به خصوص خروج دولت امریکا از برجام سبب شد تا این لایحه نزدیک به چهار ماه در مجلس شورای اسلامی متوقف بماند. با وجود شک و شبهههایی که در خصوص امکان ایجاد کانال مالی اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریمهای امریکا وجود دارد، با این حال با اصرار دولت بررسی این لایحه بار دیگر در مجلس آغاز شد تا اینکه در نهایت با تصویب مجلس این لایحه به شورای نگهبان قانون اساسی فرستاده شد. سپس این لایحه با چندین اشکال مهم از سوی شورای نگهبان بازگردانده شد. در کنار این مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در چند مورد مهم این لایحه را بر خلاف سیاستهای کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری دانست. درنهایت کمیسیونی متشکل از نمایندگان مجلس و چندین وزارتخانه با اصلاح اشکالات وارد شده از سوی شورای نگهبان، این لایحه را مجدداً به صحن علنی مجلس شورای اسلامی فرستادند؛ مصوبهای که در نهایت با رأی دوباره نمایندگان به تصویب رسید و به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت.
موافقان و مخالفان چه گفتند
روز گذشته به رغم اینکه این بار لایحه CFT در مجلس به تصویب رسید، صحن علنی شاهد مجادلات نمایندگان موافق و مخالف بود.
در ابتدا محمد دهقان نماینده مردم طرقبه، چناران و شاندیز در مخالفت با اصلاحات کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نسبت به ایرادات شورای نگهبان، اظهار داشت: زمانی که طرح یا لایحهای به تصویب مجلس میرسد و به شورای نگهبان ارسال میشود و این شورا ایرادی به برخی بندهای آن نمیگیرد، کمیسیون تخصصی مجلس نمیتواند نسبت به موضوعاتی که درباره آنها ایرادی گرفته نشده، وارد رسیدگی مجدد شود. وی افزود: در تبصره ماده واحده این لایحه نوشته شده که دولت جمهوری اسلامی ایران صرفاً پس از خارج شدن از لیست سیاه گروه ویژه مالی FATF میتواند سند الحاق را تودیع کند. شورا نسبت به این مصوبه ایرادی نگرفته و فقط خواسته عبارت «لیست سیاه» از ابهام درآید. فقط در داخل کشور عبارت «لیست سیاه» مطرح است که باید به «کشورهای غیرهمکار» تغییر کند زیرا عبارت لیست سیاه وجود ندارد.
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس تأکید کرد: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برخلاف آییننامه، تبصرهای را که مجلس تصویب کرده، حذف کرده و در ذیل آن متنی ۱۸۰ درجه مخالف تبصره آورده است.
در مقابل بهروز برزگر کلشانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در موافقت با اصلاحیه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، گفت: تصویب این لایحه پاسخ قاطع به دشمنانی است که به دنبال تحریم ایران هستند بنابراین ما نباید بهانهای به دست آنها دهیم و خودتحریمی را رقم بزنیم. وی با اشاره به وضعیت اقتصادی و سیاسی کنونی کشور، افزود: ما برای فروش نفت و کمک به دولت نیاز به تصویب این لایحه داریم بنابراین نباید در مسیر دشمن بازی کنیم، به ویژه آنکه در سال ۹۸ با مشکلاتی روبه رو خواهیم بود که مجلس نباید مسبب آنها باشد.
نباید شعار انتخاباتی بدهیم
اشکالات و ایرادات وارد شده به این لایحه تنها محدود به سخنان نمایندگان موافق و مخالف نبود و بسیاری از نقدها در قالب تذکر در صحن علنی مطرح شد. سیدحسین نقوی حسینی، نماینده مردم ورامین در مجلس با استناد به ماده ۱۹۴ آییننامه داخلی مجلس گفت: تصمیم برای منافع ملی گرفته میشود بنابراین شورای نگهبان به عنوان حافظ جمهوریت و مجمع تشخیص مصلحت نظر خود را درباره لایحه CFT ارائه کردند بنابراین نباید شعار انتخاباتی بدهیم. نقوی تصریح کرد: در تصویب کاپیتولاسیون هم مقامات دولتی همین حرفها و وعدهها را دادند و در جریان تصویب برجام نیز چنین وعدههایی به مردم داده شد.
حشمتالله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تذکر شفاهی خود با استناد به ماده ۷۹ آئیننامه داخلی مجلس، در واکنش به اظهارات دهقان بیان کرد: آقای دهقان بیان کردند به زعم شورای نگهبان ایرادات CFT غیرقابل اصلاح و خلاف امنیت و منافع کشور است در حالی که آقای کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در جلسه بررسی ایرادات CFT مطرح کرد در صورت عدم رفع ایرادات موجود، این لایحه خلاف منافع ملی است اگر ایرادات برطرف شود خلافی وجود ندارد. وی بیان کرد: این ایرادات با اجماع افرادی از مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان برطرف شد؛ جناب آقای شاهرودی به آقای لاریجانی نامهای نوشت که دو نفر از مجمع تشخیص مصلحت در کارگروه بررسی ایرادات CFT حضور داشته باشند.
وقتی رئیس مجلس وارد دعوا میشود!
شدیدترین دعوا بر سر تذکر نماینده مردم ارومیه به وجود آمد. نادر قاضی پور طی اخطاری گفت: در روند لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) افراد ضعیفالنفس مشخص شدند و ما برادران عزیز ضعیفالنفس را شناختیم، ما هر چه داریم از اسلام است. قاضیپور در ادامه گفت: ما با هرگونه لایحهای که مغایر با شرع نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد مخالفیم. مسعود پزشکیان در واکنشی که دور از شأن ریاست مجلس بود، نسبت به این مسئله واکنش نشان داد و گفت: ترسو کسانی هستند که در این مملکت زندگی میکنند، فقر و بدبختی و گرسنگی به وجود میآید و خود را به کوچه علی چپ میزنند و پشت تریبون از فقر و گرسنگی دفاع میکنند.
عامل فقر و گرسنگی و بدبختی سیاست غلط ماست که باید اصلاح شود. پزشکیان یادآور شد: عامل این موضوع کسانی هستند که ندانسته و ناآگاهانه فریاد میکشند نه کسانی که بر اساس آگاهی میخواهند از سرنوشت کشور دفاع کنند. این چه ربطی به کاپیتولاسیون دارد. در آنجا سگ امریکایی هم محترم است. ولی اینجا هم ما میگوییم قانون تصویب کنیم و سرمایهگذار و تاجر تسلیم نشود. ما در مجلس با قدرت ایستادهایم و رأی میدهیم تا مردم بدانند چه کسی این وضع اقتصادی را برایشان به وجود آورده است.
در نهایت نمایندگان با ۱۲۵ رأی موافق، ۵۹ رأی مخالف و شش رأی ممتنع از مجموع ۲۰۶ نماینده حاضر در جلسه این لایحه را به مجمع تشخیص مصلحت ارجاع دادند.
درهای بسته به روی آبستراکسیون نمایندگان
از حواشی دیگر جلسه دیروز خانه ملت، تصمیم تعدادی از نمایندگان مخالف CFT برای خروج از مجلس با هدف از حد نصاب انداختن (آبستراکسیون) مجلس بود، تا مصوبه را از رسمیت بیندازند، اما به گفته حسینعلی حاجیدلیگانی، با دستور لاریجانی که ریاست جلسه را به عهده داشت، گیتهای ورودی بسته شد، تا نمایندگان نتوانند از صحن خارج شوند.