دولت دونالد ترامپ به سیاست «غنیسازی صفر» برای ایران برگشته؛ سیاستی که دولت باراک اوباما اجرای آن را ناممکن و رؤیاپردازانه خواند و برای اینکه سانتریفیوژهای ایران از عدد ۱۹ هزار سال ۱۳۹۲ بیشترنشود، پشت میز مذاکره با تهران نشست.
اواسط آذرماه ۱۳۹۲ بود که باراک اوباما رئیسجمهور وقت امریکا در یک جلسه گفتوشنود در مرکز سابان مؤسسه بروکینگز به صراحت گفت که اگر میتوانست، همه پیچ و مهرههای برنامه هستهای ایران را از هم باز میکرد و آن را به صفر میرساند: «اگر من گزینهای در اختیار داشتم که در آن ایران یک یک پیچها و مهرههای برنامه هستهای خود را از بین میبرد و امکان داشتن برنامه هستهای را برای همیشه از دست میداد و در اثر آن، از شر همه تواناییهای نظامیاش ر ها میشد، این گزینه را انتخاب میکردم.»
اوباما چنین گزینهای را ناممکن خواند و گفت: «دوست دارم همه این را درک کنند که چنین گزینه خاصی در دسترس نیست.»رئیسجمهور وقت امریکا این سخنان را در پاسخ به انتقادات از توافق ژنو ابراز کرد، توافق موقت شش ماههای که امریکا با ایران به دست آورد و راه را برای دستیابی به توافق جامعتر، یعنی برجام در ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ باز کرد. اوباما حق غنیسازی ایران را به رسمیت نمیشناخت ودر گفتوگوی بروکینگز به صراحت گفته بود: «ما چنین حقی (غنیسازی) را به رسمیت نمیشناسیم»، ولی به طور ضمنی، توافق با ایران را نتیجه افزایش تعداد سانتریفیوژهای ایران خواند و گفت که تعداد سانتریفیوژهای ایران از عدد ۲۰۰ به هزاران سانتریفیوژ رسیده است. توافق دولت او با ایران، بر اساس تحلیل هزینه - فایده بوده است. دو سال بعد، در مرداد ۹۴، مدت کمی بعد از توافق برجام، جان کری وزیر خارجه اوباما با صراحت بیشتری «تسلیم محض ایران» را رؤیاپردازی خواند و گفت: «دو سال پیش، وقتی مذاکرات ما شروع شد ما با ایرانی مواجه بودیم که در مرکزی ساخته شده در مکانی مخفی و مدفون در زیر کوه به غنیسازی ۲۰ درصدی مشغول بود و به سرعت درحال انبار کردن اورانیوم غنی شده بود و حدود ۲۰ هزار سانتریفیوژ هستهای نصب کرده بود و رآکتور آب سنگینی را میساخت که میتوان از آن برای تولید پلوتونیوم قابل استفاده در ساخت بمب اتمی با میزان یک یا دو بمب در سال استفاده کرد.»او تأکید کرد: «اجازه بدهید تأکید کنم گزینه جایگزین برای توافقی که به آن دست یافتهایم، توافق بهتر نیست و توافقی نیست که مستلزم تسلیم کامل ایران باشد. باید به صراحت و به زبان ساده بگویم که این تصوری خام است.»
به فاصله سه سال بعد از توافق هستهای که دولت ترامپ از آن خارج شده، ظاهراً، مقامهای امریکایی در حال در پیش گرفتن همان سیاستی هستند که اوباما و کری آن را «رؤیاپردازانه» میخواندند. «کریستوفر اشلی فورد» دستیار وزیر خارجه امریکا در امور منع اشاعه و امنیت بینالملل روز سه شنبه با متهم کردن ایران به نقض قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد در گذشته، گفت: ایران نباید در آینده از توان غنیسازی اورانیوم برخوردار باشد. اشلی فورد با انتقاد از برجام به دلیل «مشروعیتبخشی» به این توان غنیسازی، گفت: «پاسخ صحیح به این سؤال که آینده وضعیت ایران باید چطور باشد، این است که آنها نباید بتوانند آن [توانمندیها]را حفظ کنند. هیچکدام از آنها را.»وی به مذاکرات امریکا با سه کشور اروپایی پیش از خروج از برجام هم اشاره کرد و گفت: در آن گفتوگوها واشنگتن حاضر بود سقف کنونی غنیسازی ایران را مشروط بر اینکه این سقف دائمی باشد و با گذشت زمان برداشته نشود، بپذیرد، اما خودداری اروپاییها از پذیرش خواستههای امریکا و همچنین نارضایتی دولت کنونی این کشور از نوع محاسبه «زمان گریز» ۱۲ ماهه که مبنای تعیین سقف کنونی است، موجب شد امریکا اکنون خواسته غنیسازی صفر را مطرح و از راهکار «بینابین» عقبنشینی کند. اشلی فورد افزود: «همانطور که وزیر پمپئو روز ۲۱ میبه صراحت این پیام را اعلام کرد، ایران باید تمام غنیسازی اورانیوم را متوقف کرده و هرگز بازفرآوری پلوتونیوم را دنبال نکند. تثبیت استاندارد ۱۲ ماهه دیگر هدف ما نیست.» وی سپس پیشنهاد کرد ایران به جای غنیسازی اورانیوم، اورانیوم غنیشده را از بازارهای خارجی خریداری کند و سوخت مصرفشده خود را تحویل دهد. او گفت: هدف امریکا این است که از طریق یک توافق، غنیسازی ایران را به صفر رسانده و از طریق بازرسیهای شدید آژانس اطمینان یابد که ایران به سمت ذخیره مواد هستهای حرکت نمیکند. وی گفت: هدف واشنگتن این است که «وضعیت هستهای فعلی ایران را تا زمانی که نتیجه نهایی از طریق مذاکره به دست آید، حفظ کند.»اشلی فورد سپس به توان موشکی ایران هم پرداخت و این بار علاوه بر موشکهای بالستیک، به موشکهای کروز هم اشاره کرد و گفت: ایران برای تبدیل شدن به یک «کشور عادی» باید آنچه را او انتقال موشک به مناطق دیگر خواند، متوقف کند. وی در مورد چشمانداز دولت امریکا در مورد برنامه موشکی ایران گفت: «یک نقطه واضح برای آغاز این است که ایران باید تمام فعالیتهای ثباتزدای اشاعه موشکهای بالستیک، اشاعه موشکهای کروز، اشاعه تولید موشک و فناوری ناوبری [موشکی]را متوقف کند.»