رئیسجمهور سودان اواخر یک شنبه با استقبال همتای سوری خود وارد دمشق شد تا اولین رهبر عربی و البته اولین رئیس یک کشور در ۸ سال گذشته باشد که برای احیای روابط با سوریه پیشگام شود؛ اقدامی که با استقبال مسکو مواجه شد و وزارت خارجه روسیه در بیانیهای اعلام کرد بازگشت سریع سوریه به خانواده عربی به حل هرچه سریعتر بحران این کشور کمک خواهدکرد.
روز گذشته بشار اسد، رئیسجمهور سوریه از عمر البشیر، همتای سودانی خود استقبال کرد. از زمان آغاز درگیریهای سوریه، البشیر نخستین رهبر عربی است که به این کشور سفر میکند. بر اساس گزارش سانا، اسد و البشیر طی مذاکرات خود تأکید کردند: شرایط و بحرانها در تعدادی از کشورهای عربی، ما را به تجدیدنظر و ایجاد روشهای جدید در روابط کشورهای عربی مبتنی بر احترام به حاکمیت کشورها و عدم دخالت در امور داخلی آنها ملزم میکند که این امر به نوبه خود باعث بهبود روابط عربی- عربی خواهد شد به طوری که منافع ملی عرب در نظر گرفته شود.
سفر عمرالبشیر به سوریه در حالی صورت میگیرد که کشورهای عربی یکی پس از دیگری برای ازسرگیری روابط با دمشق آماده میشوند. طی چند هفته گذشته گزارشهایی از احتمال بازگشایی سفارت امارات، بهبود روابط با قطر و احتمال بازگشت سوریه به اتحادیه عرب منتشر شده است. ناظران معتقدند دلیل اینکه کشورهای عربی تصمیم گرفتهاند روابط خود را با دمشق احیا کنند به تحولات میدانی و پیروزی قطعی سوریه و متحدانش بر میگردد. سفر سران عربی به دمشق و تلاش آنها برای احیای روابط با سوریه میتواند تلاشهای غرب بهویژه امریکا را برای منزوی کردن دولت بشار اسد ناکام بگذارد و شاید به همین دلیل بود که روسیه از سفر رئیسجمهور سودان به دمشق استقبال کرد. وزارت خارجه روسیه در بیانیهای اعلام کرد، مسکو امیدوار است سفر عمرالبشیر به دمشق در عضویت دوباره سوریه در اتحادیه عرب مؤثر باشد. در این بیانیه آمده است: پس از تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب در نوامبر ۲۰۱۱، از اولین سفر رئیسجمهور یک کشور عربی به سوریه استقبال میکنیم و امیدواریم که نتایج این سفر در ازسرگیری روابط کشورهای عربی با سوریه و عضویت کامل این کشور در اتحادیه عرب در اسرع وقت ممکن تأثیر داشته باشد.
دیدار جابری انصاری با اسد
رئیسجمهور سوریه در جریان دیدار با حسین جابری انصاری دستیار ارشد وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در امور ویژه سیاسی تأکید کرد که تهران در خصوص تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه تلاش زیادی انجام داده است.
خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) گزارش داد که طرفین در جریان این دیدار آخرین تحولات سوریه و منطقه و مسائل مربوط به کمیته قانون اساسی این کشور را بررسی کردند. اسد در جریان این دیدار از تلاشهایی که جمهوری اسلامی ایران برای تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه انجام داده است، قدردانی کرد، هرچند کشورهای حامی تروریسم بر سر راه تشکیل این کمیته موانع بسیاری ایجاد کردند. تشکیل کمیته قانون اساسی یکی از مهمترین چالشهای سیاسی در مذاکرات دیپلماتیک برای حل بحران سوریه محسوب میشود. کشورهای غربی و امریکاییها اصرار دارند این فرآیند در چارچوب روند ژنو که مطلوب امریکاست ادامه یابد، اما ایران، روسیه و ترکیه موفق شدهاند این چالش را تا حدودی در چارچوب مذاکرات آستانه پیش ببرند. جابری انصاری نیز بشار اسد را در جریان مقدمات برگزاری نشست کشورهای ضامن (ایران، روسیه و ترکیه) قرار داد که قرار است طی دو روز آتی در ژنو برگزار شود، به ویژه اینکه بر سر فرمت نهایی کمیته قانون اساسی سوریه نیز توافق صورت گرفته است. وی خاطرنشان کرد که جمهوری اسلامی ایران به رایزنی و همکاری با دمشق ادامه خواهد داد و دمشق نیز انعطاف زیادی از خود نشان داد تا امکان حصول چنین توافقی فراهم شود.
تهدیدهای ترکیه
به رغم هشدار امریکا به ترکیه نسبت به هرگونه اقدام نظامی علیه کردها مقامات آنکارا همچنان بر انجام عملیات نظامی در شمال شرقی سوریه اصرار دارند. «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه شامگاه یک شنبه از لزوم مبارزه با شبهنظامیان کُرد در شمال سوریه و عراق صحبت کرد. اردوغان طی سخنرانی در مراسم افتتاح پارک ملی اسلنر در استانبول گفت: «ما همواره در ذهن تروریستها هستیم، زیرا ما آنها را در سنگرهایی که حفر میکنند، دفن میکنیم و این کار را در آینده نیز ادامه میدهیم». رئیسجمهور ترکیه پیشتر هم از احتمال آغاز عملیات نظامی جدید ارتش این کشور در منطقه شرق رودخانه فرات با هدف پاکسازی آن از حضور شبهنظامیان کُرد خبر داده بود. کردها مهمترین متحدان امریکا در سوریه محسوب میشوند و نقش اساسی را در پیشبرد برنامههای واشنگتن در آن کشور ایفا میکنند. مقامات امریکایی هم به آنکارا و هم به نیروهای سوری تحت فرمان ترکیه هشدار دادهاند اقدام علیه کردها برای واشنگتن «غیرقابل قبول» است. در همین حال، وزیر کشور ترکیه تأکید کرد آنکارا اجازه تکرار این مسئله برای شرق فرات را نمیدهد. «سلیمان سویلو» وزیر کشور ترکیه روز دو شنبه گفت که ایالات متحده در مسیر عملیات نظامی و ضدتروریستی آنکارا در مناطق شرق رودخانه فرات در سوریه سنگاندازی میکند. به نوشته خبرگزاری «آناتولی» وی با تأکید بر اینکه آنکارا هرگز اجازه نمیدهد واشنگتن مانع اقداماتش شود، توضیح داد: «امریکا با عملیات سپر فرات مخالفت چندانی نکرد، ولی درباره عملیات شاخه زیتون آشکارا به مقابله پرداخته و تهدید کرد. در آن زمان ترکیه اجازه نداد چنین اتفاقی رخ دهد و این بار نیز اجازه نمیدهیم که موفق شوند.»