«بالغبر ۹۱ دانشکده پزشکی در کشور داریم که خوشبختانه با اجرای برنامه تحول در آموزش پزشکی، توانستیم در رشتههای علوم پزشکی نظیر دندانپزشکی، داروسازی و پزشکی رشد کمی را متوقف کنیم»؛ این بخشی از اظهارات دکتر سیدحسن قاضیزاده هاشمی، وزیر سابق بهداشت در اجلاس معاونین آموزشی دانشگاههای پزشکی کشور و تأکید وی بر کیفیسازی آموزش پزشکی است، اما انگار پیش از رفتن از وزارت بهداشت به یکباره تغییر عقیده داد و تصمیم گرفت تا آموزش پزشکی را هم مانند حوزههای علوم انسانی و فنی مهندسی خصوصی کند. در این میان به نظر میرسد مدیران ساختار وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نخستین کسانی باشند که آمادگی تأسیس مراکز خصوصی آموزش پزشکی را دارند و میتوانند مجوزهای لازم برای این کار را راحتتر از دیگران تهیه کنند، بهخصوص آنکه این افراد خودشان سیاستگذار هم بودهاند و به چموخمهای وزارت بهداشت در کنار ساز و کارهای بخش خصوصی تسلط کامل دارند.
چراغی که به خانه رواست!
همین حالا هم دکترشدن پولدارها خیلی سخت نیست. آنها میتوانند به راحتی و حتی بدون پشتسر گذاشتن هفتخوان کنکور، وارد دانشگاههای کشورهایی همچون روسیه، لهستان و مجارستان شوند. اما این دانشجویان قرار نیست از همین دانشگاهها فارغالتحصیل شوند بلکه تنها با گذراندن ۳۶ واحد در دانشگاه کشور مذکور به دانشگاههای ایران باز میگردند! در واکنش به داغشدن این بازار بود که وزیر بهداشت سابق آییننامه جدیدی ابلاغ کرد، اینکه از ابتدای سال ۲۰۱۹ هر فردی از ایران در هر دانشگاهی در خارج از کشور در حوزه علوم پزشکی وارد شود، تا پایان مقطع تحصیلی باید در همان دانشگاه تحصیل کرده و در حین تحصیل نمیتواند به دانشگاههای ایران منتقل شود، اما افرادی که تاکنون وارد دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت شدهاند، تسهیلاتی فراهمشده که با گذراندن ۳۶واحد تحصیلی بتوانند به داخل کشور منتقل شوند و این قانون برای مدت دو سال اعتبار دارد. هاشمی گفته بود «روا نیست که دانشجویان ایرانی با معدلهای بالا را از تحصیل محروم کنیم و بهجای آنها افرادی که به واسطه دلالان به خارج از کشور میروند را در دانشگاهها پذیرش کنیم که به خودشان و هم آموزش پزشکی کشور، آسیب وارد کنند»، اما انگار بازار داغ این آموزشها مسئولان حوزه بهداشت درمان و آموزش پزشکی را هم غلغلک داد تا خودشان وارد این عرصه شوند و به جای آنکه بچه پولدارها برای دکترشدن به خارج از کشور بروند، همینجا در مملکت خودمان دکتر شوند و مؤسسات خصوصی آموزش پزشکی سودش را به جیب بزنند.
نیروی انسانی در پزشکی کافی است!
در بخشنامه خصوصیسازی، باقر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت ضمن اشاره بر این نکته که نیازسنجی و برآورد نیروی انسانی موردنیاز بخش سلامت، نشان میدهد در بسیاری از رشتهها یا مقاطع علوم پزشکی، تربیت نیروی انسانی به میزان مکفی صورت گرفته، تأکید کرده است: «امیدواریم با ورود بخش خصوصی توانمند، شاهد ارتقای کیفی آموزش عالی بخش سلامت باشیم و وزارت بهداشت از تکرار تجربه سایر بخشهای آموزشی کشور در تأسیس مؤسسات بیشمار و فاقد توانایی و کیفیت لازم اجتناب خواهد ورزید و از مشارکت جدی و پرتوان بخش خصوصی که با انگیزههایی فراتر از انگیزههای مادی قصد حضور در این را عرصه دارند، استقبال میکند.»، اما سؤال جدی درست در همین جا شکل میگیرد؛ اینکه چه تضمینی وجود دارد، ورود بخش خصوصی به آموزش سلامت تکرار تجربههای ورود این بخش به آموزشهای حوزه علوم انسانی و فنی مهندسی نباشد؟ آن هم در شرایطی که هماکنون نگرانیهایی در کیفیت خصوص آموزش پزشکی در دانشگاهی همچون دانشگاه آزاد وجود دارد و کیفیت دانشکدههای علوم پزشکی تحت نظارت وزارت بهداشت نیز در همه جای کشور یکسان نیست.
دستور بازنگری
بخشنامه خصوصیسازی آموزش پزشکی، واکنش جدی فعالان دانشجویی را در پی داشت و در عمل در تقابل با قانون اساسی و لزوم آموزش رایگان قرار دارد. به همین خاطر هم در روزهای اخیر سعید نمکی با اعتراضات گستردهای مواجه بوده و برای تدبیر این اعتراضات نخستین گام را برداشت. وی در نامهای به لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به مواردی از نارضایتی و شکوائیه نسبت به این آییننامه تأکید کرد، در اسرع وقت به این موضوع رسیدگی و در صورت لزوم نسبت به بازنگری آن اقدام شود.