سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: این روزها مصلای امام خمینی (ره) محل برگزاری بیستوهفتمین دوره از نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم است، اما وقتی مراجعهکنندگان به محدوده مصلی نزدیک میشوند اثری از تابلو یا بنرهایی که به محل دقیق برگزاری نمایشگاه اشاره کنند وجود ندارد. تعدادی همان ابتدای مسیر فکر میکنند زمان برگزاری نمایشگاه را اشتباه کردهاند و بر میگردند، اما آنهایی که از راه دور آمدهاند یا به نوعی سماجت بیشتری برای ادامه دادن مسیر دارند با پرس و جو متوجه میشوند که بله نمایشگاهی درحال برگزاری است! همانطور که وضعیت اطلاعرسانی در بیرون از نمایشگاه مناسب نیست، داخل نمایشگاه هم خبر چندانی نیست. هر بینندهای که وارد نمایشگاه میشود برخلاف تصور با تعداد بسیاری از کارگران مواجه میشود که هنوز در حال ساخت دکور و حتی نصب لامپ هستند. غرفهها جسته و گریخته در حال چیدهشدن هستند و تعداد بسیاری از غرفه داران هم در دومین روز برگزاری نمایشگاه حضور ندارند. بازدیدکنندگان هم بین خاک و نصبکنندگان غرفهها سرگردانند و حیران که دقیقاً به چه جایی پا گذاشتهاند!
این چند جمله توصیفی مختصر از روزهای نخستین رویدادی است که برگزارکنندگانش از آن به عنوان نمایشگاه بینالمللی قرآن یاد میکنند؛ رویدادی که ۲۱ اردیبهشت ماه با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افتتاح شد و طبق گفته غرفهداران و دستاندارکاران برگزارکننده شاید تازه روز چهارم آماده میزبانی از بازدیدکنندگان شود.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه این تأخیر به دلیل تداخل زمانی برگزاری نمایشگاه کتاب و قرآن است به «جوان» میگوید: «سهشنبه هفته پیش نمایشگاه را تحویل گرفتیم و عیب ندارد که غرفهها خالی هستند.» عبدالهادی فقهیزاده اضافه میکند: «ما چهار روز است که نمایشگاه را تحویل گرفتهایم و این نقص کوچکی است که رفع آن از دست ما خارج است.» رئیس بیستوهفتمین نمایشگاه بینالمللی قرآن با اشاره به اینکه نمیتوانستند نمایشگاه را به دلیل تداخل زمانی با شبهای قدر دیرتر برگزار کنند، ادامه میدهد: «ما امسال توانستیم نمایشگاه را ملیتر و بینالمللیتر برگزار کنیم که این موضوع باعث رضایت ما از برگزاری نمایشگاه میشود.» این مسئول برگزارکننده نمایشگاه با اشاره به تبلیغاتی که برای نمایشگاه قرآن صورت گرفته است، بیان میکند: «رسانه ملی خبر آغاز به کار نمایشگاه را به اطلاع مردم رساند و دهها عرصه نیز برای نصب بنر در سطح شهر اختصاص داده شده است.» وی تأکید میکند: «خیلی روی نواقص تأکید نکنید، چون مخاطبان احساس میکنند نمایشگاه یک رویداد نیمهتعطیل است که برای برگزاری آن تنبلی کردهایم.»
غرفههایی که هنوز چیده نشده بودند!
«درست است که برگزاری نمایشگاه قرآن با روزهای پایانی نمایشگاه کتاب به لحاظ زمانی تداخل پیدا کرد، اما برگزارکننده هر دو رویداد سالانه وزارت ارشاد است و چنین بینظمی از سوی دو معاونت این سازمان پذیرفتنی نیست.» این را مسئول غرفه بازسازی عتبات که همچون دورههای قبل محصولات معرق چوبی را برای عرضه به بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته است به «جوان» میگوید. مرتضی کوشکی اضافه میکند: «ما شاهد برگزاری نمایشگاههای بینالمللی خیلی خوبی همچون کتاب و صنایع دستی طی امسال و سال گذشته در کشور بودیم، اما برگزاری این چنینی نمایشگاه قرآن به طوری که هنوز نیمی از غرفهها خالی هستند شایسته نیست.» نماینده انتشارات فتح نیز با اشاره به مشکلات نمایشگاه قرآن به «جوان» میگوید: «امسال به دلیل اطلاعرسانی دیر، خیلی از غرفهدارانی که سال گذشته حضور داشتند از نمایشگاه جا ماندند.» محمد عبدالعلیپور اضافه میکند: «ما در نمایشگاه کتاب هم حضور داشتیم، اما همه غرفهها دو روز قبل از افتتاحیه نمایشگاه آماده میزبانی از بازدیدکنندگان بود.» مدیر عامل اتحادیه ناشران قرآنی سراسر کشور هم با اشاره به اینکه مسئولان برگزارکننده نمایشگاه درسی از اشتباهات سالهای گذشته نمیگیرند به «جوان» میگوید: «با اینکه برگزارکننده هر دو نمایشگاه وزارت فرهنگ است، اما متأسفانه هماهنگی زیادی بین این دو معاونت که برگزار کننده نمایشگاه کتاب و قرآن هستند وجود ندارد.» سیدمحمدحسین محمودی اضافه میکند: «روی این حساب نمایشگاه قرآن امسال هم با بینظمی آغاز به کار کرده است.»
تکرار نمایشگاه کتاب در نمایشگاه قرآن!
اغلب غرفهداران با مشکل تکرار در نمایشگاه دست و پنجه نرم میکنند، گویی بازدیدکنندهای که پنج سال پیش از نمایشگاه دیدن کرده است شاهد اتفاق نویی در نمایشگاههای بعدی نیست. در این خصوص مدیر مسئول انتشارات لاهوت میگوید: «اینجا برخلاف نمایشگاه کتاب، هر غرفهای میتواند هر کتابی از هر نشری را در غرفهاش ارائه کند.» محمودی اضافه میکند: «همین باعث میشود که مخاطبانمان را نبینیم و خواستههایشان را نشنویم تا برای سالهای بعدی با توجه به نیاز آنها در نمایشگاه حاضر شویم.» البته برخی از غرفهداران ابتکاراتی را هم برای خارج شدن از این مشکل به خرج دادهاند. در این خصوص جمال طاهری مدیر انجمن اسلامی شهید ادواردو آنیلی با اشاره به اینکه انجمنشان با بحث شناخت اسلام و مشکلات تازه مسلمانان گره خورده است به «جوان» میگوید: «قالب برگزاری نمایشگاه یکی است، اما همچون برنامههای رسانه ملی هر ساله سعی داریم در بخش محتوا تنوع بدهیم. برای نمونه امسال قرار است هر شب یکی از تازهمسلمانان را به غرفه دعوت کنیم تا داستان مسلمان شدنشان را برای مردم روایت کنند.» مسئول روابط عمومی موسسه آفرینشهای آستان قدس رضوی نیز با اشاره به اینکه باید نظارت دقیقتری روی محتواهای ارسالی به نمایشگاه صورت بگیرد به «جوان» میگوید: «امسال متفاوت از هر سال با چاپ دو اثر بینظیر از دو پسر شاهرخ میرزا همسر گوهرشاد به نمایشگاه آمدهایم.» جواد براتی با اشاره به اینکه طی همین مدت کم این قرآن خطی چشم هر بینندهای را به خود خیره کرده است، اضافه میکند: «چاپ شده آن را به نمایشگاه آوردیم و اصل آن در موزه آستان قدس رضوی محفوظ است و قرآن بایسنقری در ابعاد ۱۰۵ تا ۱۸۵ سانت نوشته شده است.» با اینکه تعداد کمی از غرفهها هر سال سعی در ارائه موضوعات جدید دارند، اما اغلب غرفههای ناشران قرآنی همان کتابهایی را که در نمایشگاه بینالمللی کتاب ارائه داده بودند در این نمایشگاه نیز به نمایش گذاشتهاند، بنابراین خیلی از غرفهداران این نظر را داشتند که برگزاری نمایشگاه قرآن باید در دل نمایشگاه کتاب انجام شود و جلوی هزینههای مضاعف را گرفت؛ نمایشگاهی که تنها طبقه دوم آن که بخش حجاب و عفاف است برقرار بود و مابقی غرفهها با عدیدهای از مشکلات مواجه بودند. گفتنی است امسال نمایشگاه قرآن با حضور نمایندگانی از ۱۰ کشور پاکستان، ترکیه، یمن، هند، عراق، اندونزی، تونس، فلسطین و افغانستان و روسیه به صورت بینالمللی آغاز به کار کرده است.