مهمترین بخش آمادهسازی تیمها برای شروع پرقدرت لیگ، بدون شک اردوهای تدارکاتی پیشفصل است. اردوهایی که اهمیت آن به حدی است که اکثر تیمها در سراسر دنیا برنامهریزیهای حساب شدهای را برای بیشترین استفاده از این مقطع تدارک میبینند. حائز اهمیت بودن اردوهای پیشفصل تنها جهت آمادهسازی تیمها برای شروع پرقدرت لیگ تازه نیست و بحث مالی هم به دنبال دارد. مسئلهای که باعث میشود اکثر تیمهای دنیا اردوهای تدارکاتی قبل از فصل خود را در دیگر کشورها برگزار کنند تا در عین آمادهسازی، درآمدزایی هم داشته باشند، چراکه کمپها در تعطیلات تابستان و تعطیلات بین نیمفصل با ارائه بهترین امکانات و البته پرداخت مبالغ هنگفت درصدد جذب تیمهای اسم و رسمدار هستند تا از طریق حضور آنها بتوانند مبالغ هنگفتی به جیب بزنند. این مقوله، اما در ایران به شکلی دیگر جا افتاده است.
در ایران تصورات تیمها از برپایی اردوهای پیشفصل کاملاً متفاوت از دیدی است که در دنیا وجود دارد. اینجا اردوهای تدارکاتی که قبل از آغاز هر فصل برگزار میشود، بیشتر به سفرهای تفریحی و توریستی میماند که در کنار آن تمرینات تیمی هم گنجانده شده است. در واقع تجربه از سفرهای اردویی تیمهای باشگاهی ایران ثابت کرده که این اردوها نهتنها سودی در پی نداشته، بلکه ضررهای بسیاری هم به تیمها زده که مهمترین آن خروج ارز از کشور است. اگرچه با نگاهی به اردوهای پیشین تیمهای باشگاهی ایران در کمپهای ترکیه، دوبی و حتی قطر نشان داده که عدم مطالعه درست و بحث دلالی باعث شده تا تیمها در فصلی نامناسب در کمپهای نهچندان جالب توجه اردو بزنند و از این بابت متضرر شوند، درست مثل استقلالیها که طی دو فصل گذشته با حضور در کمپ ترکیه ناچار بودند در سرمای شدید هوا و با لباسهای زمستانی تمرین کنند و بارها تمریناتشان به دلیل بارش باران در سالن دنبال شد. این تجربه تلخ که مختص آبیپوشان پایتخت هم نبوده، هرگز باعث نشده تا باشگاهها فکری تازه برای برگزاری اردوهای پیشفصل خود رو و از خروج ارز جلوگیری کنند.
حالا رئیس فدراسیون فوتبال در تازهترین صحبتهای خود مدعی شده در جلسهای که با حضور سلطانیفر، وزیر ورزش و ۱۶ تیم لیگ برتری داشتند، تأکید شده که حتیالمقدور باشگاهها از امکانات داخلی استفاده کنند و حتی اردوهای خود را نیز در کشور برپا دارند. این نخستین باری نیست که چنین توصیهای به تیمهای باشگاهی میشود. پیش از این و قبل از آغاز هر فصل صحبتهایی نظیر آن را از مسئولان فوتبال شنیدهایم، اما توصیهها آنقدر دوستانه یا غیربازدارنده و بدون ضمانت اجرایی است که کمتر تیمی است که آن را به گوش بگیرد، مگر تیمهایی که واقعاً توانی برای مهیا کردن سفرهای خارجی و اردوهای برونمرزی ندارند.
اردوهای برونمرزی تیمهای باشگاهی ایران برخلاف روندی که سایر تیمها در دنیا دنبال میکنند، نهتنها ثمره مالی در پی ندارد و نمیتواند باعث درآمدزایی شود، بلکه باشگاههای ایرانی برخلاف باشگاههای دنیا به جای دریافت پول از برگزاری این اردوها باید دست به جیب شوند و مبالغ هنگفتی را پرداخت کنند که در کنار این مسئله مهم که باعث خروج ارز از کشور میشود، به دلیل پررنگ بودن سهم دلالها در برپایی این اردوها از لحاظ فنی هم سودی به دنبال ندارد، چراکه در مکانهایی برگزار میشود که منفعت دلالها را به دنبال داشته باشد نه تیمها را.
اما یکی دیگر از مسائل مهم در این زمینه، بیتفاوتی فدراسیون طی سالهای اخیر به این مقوله بوده است. فدراسیونی که هر سال با جملات قشنگ سعی در تحریک تیمها برای برپایی اردوهای داخلی دارد یا با شعارهای فریبنده تلاش میکند تا سهم خود را در این خصوص با انداختن توپ به زمین باشگاهها کمرنگتر کند، نقش مهمی در تشویق تیمها به برپایی اردوهای خارجی دارد که بیشتر جنبه تفریحی و توریستی دارد تا فنی!
فدراسیون در تمام این سالها میتوانست به جای دادن شعارهایی که هیچ سودی هم نداشته و صرفاً تلاشی بیخرج و ظاهری بوده، در زمینههای زیرساختی وارد عمل شود و با زدن استارت ساختوساز کمپهای ورزشی در شهرهای مختلف ایران، زمینهساز برگزاری اردوهای داخلی باشد، خصوصاً که ایران کشوری چهار فصل است و میتواند کمپهای ورزشی مناسب و صدالبته پردرآمدی در شهرهای مختلف داشته باشد، اما فدراسیون به جای تلاش در این زمینه که بیشک بسیار مثمرثمر است، ترجیح داده تنها به توصیه کردن به تیمها بسنده کند. توصیههایی که البته تیمهای بیبضاعت ناچارند به آن عمل کنند، چون پولی برای برپایی اردوهای برونمرزی ندارند. تیمهایی نظیر استقلال، پرسپولیس، سپاهان، ذوبآهن، فولاد و ... که دستشان بهطور مستقیم و غیرمستقیم در جیب دولت است، بیهیچ توجهی به این توصیهها هر ساله اردوهای پرهزینه و بیثمرشان را در خارج از مرزهای ایران برگزار و ارز بسیاری را از کشور خارج میکنند، بیآنکه آب از آب تکان بخورد!