سرویس اقتصادی جوان آنلاین: کاهش ارزش یوآن چین در پی به بنبست رسیدن مذاکرات تجاری این کشور و امریکا روی داد و به تبع آن چین از ادامه مذاکرات با امریکا منصرف شد و به فروش اوراق قرضه امریکا ادامه داد که این عمل را میتوان فاز جدید جنگ اقتصادی چین و امریکا در محدوده جنگ ارزی دانست.
هر دو کشور برای حمایت از اقتصادهایشان دستورات ویژهای صادر کردهاند. رئیسجمهور امریکا خواستار توجه به تولیدات داخلی کشورش شد تا شرکتهای امریکایی از تأثیر جنگ تجاری با چین در امان بمانند و تهدید کرد که به زودی روی تمامی کالاهای چینی تعرفه ۲۵ درصدی وضع خواهد کرد و در مقابل نیز چین روی کالاهای امریکایی تعرفه اعمال کرده که ارزش هر یک به ترتیب ۲۰۰ و ۱۲۰ میلیارد دلار است. به این ترتیب میتوان قیمت تمام شده محصولات را در هر دو کشور به نوعی تورم تحمیلی دانست، زیرا براساس آمار وزارت بازرگانی چین، مازاد تجاری این کشور با امریکا در سال ۲۰۱۸ با رسیدن به مبلغ ۳۲۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رکورد جدیدی را برجای گذاشت.
صادرات چین در سال ۲۰۱۸ به امریکا ۴۷۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار و میزان واردات آن از این کشور نیز ۱۵۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار رقم خورد.
صندوق بینالمللی پول درباره رشد اقتصادی کشورهای جهان چندی پیش پیشبینی کرده بود که جهان از این تقابل اقتصادی متضرر خواهد شد.
صندوق بینالمللی پول با ابراز نگرانی از افزایش منازعات تجاری، پیشبینی کرد که رشد اقتصادی امریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن کاهش یابد. این صندوق در گزارشی پیشبینی کرده است متوسط رشد اقتصادی جهان از ۶ /۳ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۳/۳ درصد در سال ۲۰۱۹ برسد که برابر با رشد سال ۲۰۱۶ و ضعیفترین رشد ثبت شده از زمان رکود سال ۲۰۰۹ است.
صندوق بینالمللی پول رشد اقتصادی امریکا برای سال ۲۰۱۹ را ۳ /۲ درصد پیشبینی کرده که حدود ۷ /۰ درصد کمتر از رشد اقتصادی سال گذشته این کشور است.
فراخوان همهجانبه تحریم و واکنش چینیها
اما اعمال تعرفه تنها از سوی چینیها مدنظر نیست، بلکه تحریم کالاهای معروف و پرخریدار امریکایی مانند آیفون و بوئینگ نیز در دستور کار قرار گرفته است.
مسئولان چینی در سال ۲۰۱۲ در پی سردی روابط با ژاپن کارزارهایی برای تحریم هماهنگ خودروهای ژاپنی به راه انداختند. نظیر همین کارزارها در سال ۲۰۱۷ علیه خودروهای کرهای به راه افتاد. در اثر این تحریمها فروش خودروهای این دو کشور در چین در عرض کمتر از یک ماه تا حد ۵۰ درصد کاهش یافت.
به علاوه آنطور که خبرگزاری فرانسه نوشته است: چین برای بوئینگ بازار بسیار بزرگی بود؛ زیرا این کشور به تنهایی خریدار یک چهارم هواپیماهای ساخته شده این شرکت امریکایی است، اما به تازگی خبرگزاری فرانسه نوشته است: «با آنکه شرکت بوئینگ گفته که به خرید چین اطمینان دارد، این کشور ممکن است سفارشهای خود را از بوئینگ کاهش دهد.»
رئیسجمهور چین در پایان ماه مارس و در جریان دیدار از پاریس، قرارداد خرید ۳۰۰ فروند هواپیمای ایرباس را از فرانسه امضا کرد.
به علاوه بیشترین بدهیهای امریکا در جهان نزد چین بوده است، اما با تشدید اختلافات بین چین و امریکا بر سر مسائل تجاری، این کشور در حال فروش گسترده اوراق قرضه وزارت خزانهداری امریکاست، بهگونهایکه طبق آخرین اعلام وزارت خزانهداری امریکا، حجم اوراق دلاری در اختیار این کشور تا پایان ماه مارس به ۱۲ /۱ تریلیون دلار کاهش یافته است.
در ۱۲ ماه اخیر چین حدود ۲ /۶۷ میلیارد دلار از اوراق در اختیار خود را واگذار کرده است تا داراییهای این کشور در این قسمت با کاهش ۶ /۵ درصدی همراه شود. چین در حال حاضر ۷ درصد کل اوراق قرضه وزارت خزانهداری امریکا را در اختیار دارد.
به نظر میرسد اختلاف چین و امریکا بر سر مسائل تجاری و جنگ تعرفهای با توجه به رفتار اخیر چین در بازار اوراق قرضه تشدید خواهد شد. چین پیشتر نیز با هدف حمایت از ارزش پول ملی خود اقدام به فروش این اوراق کرده بود.
شیراگ میرانی، استراتژیست بانک «یوبیاس» گفت: تداوم روند فروش اوراق قرضه توسط چین میتواند باعث تحولاتی در بازارهای جهانی و کاهش چشمگیر بازدهی اوراق قرضه وزارت خزانهداری امریکا شود.
اما چنین گزینهای همچنین ممکن است با تصمیمات عجولانه به ضرر میلیونها نفر از شهروندان خود چین نیز منتهی شود که مثلاً برای شرکتهای امریکایی و نمایندگان و شرکای داخلیشان کار میکنند. آنچنان که گفته میشود بخشی از سرمایهگذاری شرکتهای خارجی نیز به سوی هند گسیل شده است و از سوی دیگر حتی ممکن است با فروش بیشتر اوراق قرضه امریکا خزانهداری چین نیز تا حدودی تحتتأثیر این اقدام قرار بگیرد و حتی ممکن است که خروج سرمایه از چین توسط چینیها داشته باشیم، اما آنچه در این روزها قابلتأمل است رفتار چینیها در واکنش به این زیادهخواهی امریکاست. آنچنان که این روزها مغازههای چینی در برخی کشورها اجناس خود را با تعرفه ۲۵ درصدی به امریکاییها میفروشند و در بالای سر در مغازه هایشان زدهاند: اگر اعتراض داری به سفارت خود مراجعه کنید!
اقدام متقابل امریکا چه خواهد بود؟
همانطور که دو کارشناس ایرانی در تحلیل وضعیت موجود کشور گزارش دادهاند امریکا احتمالاً با اصلاح تراز نفتی خود سعی خواهد کرد تا هزینه تمام شده قیمت کالاهای چینی را بالا ببرد که این نیز با افزایش احتمالی قیمت انرژی و نفت خواهد بود.
حسین راغفر و احسان سلطانی، دو کارشناس اقتصادی با بررسی وضعیت تراز انرژی امریکا نوشته بودند: واردات نفتخام و فرآوردههای نفتی امریکا از میانگین روزانه ۱۴ میلیون بشکه در سال ۲۰۰۶ میلادی به ۹ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۸ میلادی کاهش یافت و در همین حال صادرات نفت خام و فرآوردههای نفتی امریکا با ۹برابر افزایش از میانگین روزانه یک میلیون به ۹میلیون بشکه در سال ۲۰۱۸ میلادی افزایش پیدا کرده و به علاوه تراز تجاری (حجمی) نفت و فرآوردههای نفتی امریکا از میانگین روزانه منفی ۱۳میلیون بشکه در سال ۲۰۰۵ میلادی به منفی ۲ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۸ میلادی کاهش یافت. تراز تجاری (حجمی) ماهانه نفت و فرآوردههای نفتی امریکا به منفی میانگین روزانه ۸/۰ میلیون بشکه در دسامبر ۲۰۱۸ میلادی سقوط پیدا کرد. تراز تجاری (حجمی) نفت و فرآوردههای نفتی امریکا به پایینترین میزان تاریخی در نیم قرن اخیر رسیده است.
در دوره ۲۰۱۸- ۲۰۰۸ میلادی، واردات نفت و فرآوردههای نفتی امریکا از ۵۰۰ به ۲۴۰ میلیارد دلار کاهش و صادرات نفت و فرآوردههای نفتی این کشور از ۷۷ به ۱۹۰ میلیارد دلار افزایش یافت. تراز تجاری نفت و فرآوردههای نفتی امریکا از منفی ۴۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ میلادی به منفی ۵۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ میلادی بهبود پیدا کرد، که پیش بینی میشود در سال ۲۰۱۹ میلادی به حدود صفر برسد.
این در حالیست که واردات نفت و فرآوردههای نفتی چین دو برابر شده و از ۱۷۰ به ۳۵۰ میلیارد دلار افزایش یافته است و در نتیجه تراز تجاری نفتی این کشور از منفی ۱۴۰ به منفی ۳۰۰ میلیارد دلار رسید که پیشبینی میشود در سال ۲۰۱۹ میلادی کسری تراز تجاری نفتی به زیان چین افزایش یابد و این موضوع احتمالاً موانع جدیای در مسیر رشد اقتصادی رقبای جهانی خود یعنی، اتحادیه اروپا، ژاپن، هند و در رأس همه آنها چین ایجاد خواهد کرد.
پیشبینی نفت ۹۰ دلاری تحت تأثیر ۳ عامل
دراینباره بانک امریکایی مریل لینچ پیشبینی کرد با افزایش تنشهای نظامی در خاورمیانه و ضعف دلار قیمت نفتخام برنت میتواند به ۹۰ دلار در هر بشکه برسد. اویل پرایس به نقل از بانک امریکایی مریل لینچ نوشت: نفتخام برنت میتواند به ۹۰ دلار در هر بشکه برسد. قوانین جدید سازمان دریایی بینالمللی در مورد سوخت کشتیها و دلار ضعیفتر باعث این اتفاق میشود.
اکنون باید دید که چین در مقابل آثار متقابل تصمیمات خود و امریکا و آثار آن روی اقتصادش چه تصمیمی میگیرد. بدیهی است در این میان ایران بهعنوان یکی از تولیدکنندگان نفت و تأمینکننده انرژی جهان میتواند در راهاندازی جنگ قیمتی در نفت از سوی امریکا نقش ایفا کند به شرط آنکه تنشها در خاورمیانه با هدفهای اقتصادی امریکایی بالا نگیرد.