سرویس دانش و فناوری جوان آنلاین: دانشمندان زمانی بر این باور بودند که نورونها و احتمالاً سلولهای قلب، پیرترین سلولهای بدن هستند. امروزه محققان دریافتهاند که مغز، کبد و لوزالمعده موش دارای سلولها و پروتئینهایی است که طول عمر بسیار بالایی دارند. برخی از آنها همسن نورونها هستند؛ یافتههایی که نشاندهنده «موزاییسم سن» هستند. روشهای این گروه را میتوان تقریباً روی هر بافتی از بدن بهکار بست تا اطلاعات ارزشمندی در مورد عملکرد مادامالعمر سلولهای غیرتقسیمشونده و نحوه از دست رفتن کنترل بر کیفیت و استحکام پروتئینها و ساختارهای سلولی مهم در دوران سالخوردگی، ارائه دهند.
پروفسور مارتین هتزر، سرپرست علمی و نویسنده ارشد مقاله میگوید: «از یافتن ساختارهای سلولی که اساساً همسن اندامههای میزبانشان هستند، بسیار غافلگیر شدیم. این حاکی از پیچیدگی سلولی فراتر از آنچه قبلاً تصور میکردیم است و پیامدهای خیرهکنندهای روی نحوه تفکر ما درباره پیر شدن اعضایی، چون مغز، قلب و لوزالمعده دارد. مدتها برای زیستشناسان سؤال بود که سلولهای یک اندامه چقدر عمر دارند؟ تفکر عمومی بر این است که نورونها پیر هستند، درحالیکه دیگر سلولهای بدن نسبتاً جوان بوده و در طول عمر اندامه، از نو رشد میکنند. ما تصمیم گرفتیم دریابیم که آیا ممکن است اعضای بهخصوصی از بدن سلولهایی داشته باشند که طول عمری برابر نورونهای مغز باشند.»
دانشمندان برای اثبات روششان، در ابتدا عمر نورونها را مشخص کرده و دریافتند -همانطور که انتظار میرفت- آنها همسن اندامه هستند.
لوزالمعده، عضوی که مسئول حفظ سطح قند خون و ترشح آنزیمهای گوارشی است، نیز دارای سلولهایی با سنین متفاوت بود. بخش کوچکی از لوزالمعده، که به نام جزایر لانگرهانس شناخته میشوند، محققان را با معمای به هم پیوستهای از سلولهای پیر و جوان مواجه کرد. برخی از سلولهای بتا که انسولین آزاد میکنند، در تمام طول عمر تکثیر شده و نسبتاً جوان بودند، درحالیکه برخی دیگر تقسیم نشده و عمر بالایی داشتند، شبیه به نورونها. با اینحال نوع دیگری از سلولها به نام سلولهای دلتا، بههیچوجه تقسیم نمیشدند.
مطالعات پیشین حاکی از آن بود که کبد ظرفیت بازسازی و احیا در دوران بزرگسالی را دارد، بنابراین محققان این عضو را انتخاب کردند و انتظار داشتند سلولهای کبدی نسبتاً جوانی مشاهده کنند. آنها با تعجب دریافتند که اکثریت قریب بهاتفاق سلولهای کبدی در موشهای بالغ، همسن خود حیوان بودند، درحالیکه سلولهای سازنده رگهای خونی و سلولهای اختروارهای، که نوع دیگری از سلولهای کبدی هستند، عمر بسیار کوتاهتری دارند. نویسندگان قصد دارند در ادامه تفاوت طول عمر اسیدهای نوکلئیک و لیپیدها را رمزگشایی کنند. آنها همچنین میخواهند نحوه ارتباط موزاییسم سن با سلامت و بیماریهایی از قبیل: دیابت نوع دوم را دریابند.
منبع: ساینس دیلی