سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: کسانی که اهل نظم و انضباط در همه امور هستند، به این موضوع واقفند که چگونه از سرمایه عمر خود بهخوبی استفاده کنند و در این مسیر حتی توانستهاند الگویی برای دیگران شوند. چه خوب است انسان هرچیزی را برای زندگی خود مفید دانست و از هر زمانی که پی به اهمیت آن برد، در آن مسیر قدم بردارد. به قول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیری، تازه است. ذات و درون انسان دوست دارد هیچ عیب و نقصی در او وجود نداشته باشد و در زندگی هرچیزی را در جای خود و در وقت و زمان خود به بهترین وجه به پایان برساند تا با مشکل و نگرانی تمام نشدن کارهای نیمهتمام یا تلف شدن اوقات ارزشمند خود به حالت استرس و نگرانی در زندگی دچار نشود.
راز شگفت انسانهای موفق
نظم و انضباط ابعاد بسیار گستردهای دارد و از لحاظ دنیایی و آخرتی برنامههای مادی و معنوی باید مورد توجه قرار گیرد. این مهم تمام ابعاد عمر انسان را در بر میگیرد و از زمان کودکی تا پیری برای انسان مطرح و مهم است. در مسائل دنیوی در هر شغل و حرفهای به نظم و انضباط و ترتیب امور نیاز است. در زندگی زناشویی و لذت بردن از زندگی همه نیازمند آن هستیم و در یک کلام وقتی خدای متعال تمام کارها و برنامههایش بر اساس یک نظم خاصی برای بشر طراحی شده، در همه امور حتی از همان بدو خلقت تا مرگ و حتی بعد از مرگ و تا قیامت ذره ذره نظم و انضباط موج میزند.
از طرفی وقتی به زندگی افراد موفق نگاه میکنیم، میبینیم حتی کسانی که اعتقادی به خداوند ندارند، اما نظم را سرلوحه زندگی قرار دادهاند، بیشک یکی از عوامل مهم موفقیت آنان برنامهریزی و نظم و ترتیب در زندگی بوده است. انسانهای موفق و بسیار اثرگذار و ماندگار و معتقد به خداوند نیز تمام موفقیتهای خود را مدیون حرکت در برنامه منظم خدای متعال و برنامهریزی و نظم و انضباط طبق دستورات خدا قرار دادهاند. از این لحاظ باید به این امر بسیار مهم توجه بیشتری شود تا بتوانیم در زندگی موفق و از هزینههای اضافی که بر عمر ما تحمیل میشود، دوری کنیم.
هستی بر مدار نظم میچرخد
خدای متعال عالم را بر اساس نظم و ترتیب آفریده و برای هرچیزی اندازهای مقدر کرده است. در آیات قرآن به این امر اشاره شده است که باید بر محور نظم و ترتیبی که خدای متعال برای زندگی مشخص کرده است، حرکت کرد؛ چراکه تجاوز از این حدود باعث ظلم به خود و دیگران میشود.
هدف از بعثت پیامبران نیز تنظیم زندگی و برنامه مردم برای سعادت آخرت بود. تنظیم کردن برنامههای خودمان طبق دستورات دینی نشان از ایمان واقعی افراد است و هرکسی که بر این اساس زندگی کند، منظمترین افراد است. از این جهت مؤمن واقعی کسی است که در این راستا حرکت کند.
نظم از کودکی تا پیری سفارش بزرگان دین بوده است. نظم و برنامهریزی در هر سن و هر زمانی و از طرف هر انسانی میتواند مورد توجه قرار گیرد. دین مبین اسلام و بزرگان اسلام اساس موفقیت در کارها را برنامهریزی و حرکت در مسیری صحیح و سفارش از بدو تولد تا مرگ میدانند. نظم یعنی آراستگی و سر و سامان دادن به کارها. نظم یعنی هماهنگی یا اینکه چیزی را با چیزی مرتب کردن و کاری را سر و سامان دادن. انضباط یعنی وفای به همان نظمی که مد نظر است. درواقع نظم یعنی یک ترتیب و ساز و کاری درست در هر کاری تا با مشاهده آن پی به حکیمانه بودن آن کار برده شود. وقتی نظم را در طبیعت مشاهده میکنیم، پی به وجود حکیمی در پس پرده این عالم میبریم که به این زیبایی و نظم باعث نشاط و شادابی عالم شده است. فصول مختلف هرکدام جلوهای از نظم و زیبایی خالق هستی را نشان میدهد که درس بزرگش برای ما نظم در امور مادی و معنوی زندگی است.
تجلی نظم در عبادت
نظم به عنوان یک برنامه قانونی از طرف خدا برای بشریت در طول زمانها بوده است. اگر همه در پرتو یک قانون منظم الهی حرکت کنیم، از هدایت بهتری در زندگی بهرهمند میشویم. این دستور تربیتی الهی هم برای جسم انسان و هم برای روح او فایدههای زیادی دارد. خداوند زمان شروع و پایان غذا خوردن برای یک عمل عبادی مثل روزه را در قالب یک نظم خاصی به تصویر کشیده و همین دستورات برای نماز هم ذکر شده است. خدای متعال به پیامبر خود برای رسیدن به درجه رضایتمندی از زندگی دعوت به صبر برای اجرای نمازهای پنجگانه و ارتباط با خود را برای تربیت و نظمبخشی به زندگی در این آیه اینطور به تصویر میکشد: فَاصْبِرْ عَلى ما یَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّیْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّکَ تَرْضى: پس در برابر آنچه مىگویند، صبر کن! و پیش از طلوع آفتاب و قبل از غروب آن تسبیح و حمد پروردگارت را بهجا آور و همچنین (برخى) از ساعات شب و اطراف روز (پروردگارت را) تسبیح گوى. باشد که (از الطاف الهى) خشنود شوى.
برنامهریزی و نظم در عبادت بهویژه در زندگی والدین باید مورد توجه قرار گیرد. اگر پدر و مادر بهخصوص مادر در همان هفت سال اول زندگی که بیشتر وقت فرزند در محیط منزل سپری میشود، مثلاً به نماز اول وقت اهمیت بدهند، فرزند متوجه میشود که نظم در عبادت یعنی چه. اما اگر مراعات اول وقت در نماز و عبادات دیگر نشود، از همان جا فرزند به اشتباه میافتد و فکر میکند در مسائل عبادی نظم و انضباطی نیست و برایش نظم در این امور معنایی ندارد.
*کارشناس مذهبی و پژوهشگر سبک زندگی