مسعود تهرانی فرجاد با بیان این مطلب در نشست معرفی و بررسی مجموعههای «پرچمدار کوچک من» و «کشتی نجات» که از طریق اسکای روم در سرای اهل قلم خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، گفت: سخن گفتن از دنیای کتاب آن هم با نگاه تربیتی و پیوند آن با حماسه بزرگ عاشورا فرصت مغتنمی است. امام سجاد (ع) در دعای بیستوپنجم «صحیفه سجادیه» تعبیر مهمی در زمینه تربیت فرزند دارند. از نگاه آن حضرت، مفاهیمی همچون مهربانی کردن و یاری خواستن از خداوند، کلیدواژههایی است که هر کدام بار معنایی خاص و ویژهای دارند.
معاون راهبری و نظارت سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک ادامه داد: در حوزه تربیت کودک با نگاه دینی، چند مسئله مهم وجود دارد؛ مسئله نخست این است که نگرش ما به کودک چگونه است؟ جدا از اینکه ما فرزندآور و فرزندپرور هستیم، باید به این اصل توجه کنیم که این فرزند خالقی دارد و ما تنها امانتدار هستیم و نه صاحب کودک. این کودک آیندهساز است، بنابراین ابزار و سرگرمی ما نیست. مسئله دوم، برنامهریزی و تمهید برای تربیت کودک است، با این نگاه که او امانت الهی است، تربیت باید هوشمندانه و با حساب و کتاب صورت گیرد. مسئله سوم، اقدام و عمل است و اینکه چه اولویتهایی در برنامهریزی داریم و چگونه برای فرزندان موقعیت و فرصت ایجاد میکنیم. مسئله چهارم نیز دریافت بازخورد و در ادامه اصلاح و بهبود است.
وی افزود: امانتداری، برنامهریزی و رشد همه جانبه، نیازسنجی و توجه به اولویتها، غیرمستقیم گفتن برای کودک– به این معنی که آیا روش درونی است یا تصنعی – نگاه و نگرش بر پایه محبت و علاقه نه از روی وظیفه و اقتضای شغلی و بهرهمندی از تجارب موفق، اصول مهم و تأثیرگذار در حوزه تربیت کودک است.
تهرانی فرجاد در ادامه به محتوای کتاب «پرچمدار کوچک من» اشاره کرد و گفت: در این کتاب به تجارب موفق برای ایجاد علاقه و محبت و بهرهمندی از فرصتها و موقعیتها توجه شده است. یک نکته حائز اهمیت درباره کتاب «پرچمدار کوچک من»، توجه به نقش خانواده است و این بحث که بستر خانواده چگونه میتواند موقعیتهای خوب و مناسب را برای فرزندان فراهم کند. براساس آیات قرآن، خانواده مرجعی برای آرامش است.
این نویسنده در ادامه با اشاره به این نکته که نویسنده کتاب «پرچمدار کوچک من» توانسته تهدیدهای دوره کرونا را به فرصت تبدیل کند، گفت: باید باور داشته باشیم که کودک در بستر خانواده تربیت میشود و اولین مربیان کودک والدین هستند. این کتاب بیشتر براساس تجربهزیسته تدوینشده، ولی باید توجه داشت که تجربهزیسته اقتضائات خود را دارد و شاید برای همه افراد کاربرد نداشتهباشد. این کتاب را نمیتوان به عنوان محتوای آموزشی در نظر گرفت، چراکه صرفاً تجربهنگاری است و اگر بنا باشد که تجربهزیسته به محتوای آموزشی و تربیتی تبدیل شود، حتماً باید استانداردهای لازم را داشتهباشد و نویسنده مؤلفهها و ملاحظاتی را برای آن در نظر بگیرد.
تهرانی فرجاد درباره کتاب «کشتی نجات» نیز گفت: این کتاب جنبه تربیتی دارد و بسیار ارزشمند است و فضای کودکانه را تداعی میکند، ولی با مشاهده طرح جلد کتاب، این سؤال در ذهنم تداعی شد که در تصویر کشتی روی جلد، جای مربی که نقش هدایتکننده کودک را دارد، خالی است. یکی از محاسن کتاب این است که موضع خود را مشخص و بیان کردهاست که مخاطبانش کودکان پایههای چهارم تا ششم هستند.
وی ادامه داد: نوشتن در حوزه تربیت دینی کار دشواری است. در کتاب «کشتی نجات» سعیشده داستان، بازی و تجربهنگاری در کنار هم لحاظ شود، اما به این نکته مهم باید توجه کرد که بازی برای کودکان دو ویژگی دارد؛ نخست اینکه، بازی قانون دارد و باید قواعد آن را رعایت کرد. دوم اینکه بازی باید برای کودک جذابیت و با دنیای او سازگاری داشتهباشد. بازیهای این کتاب این دو ویژگی را نداشت و از این منظر نیاز به تقویت دارد. همچنین افزودن واقعیت افزوده یا پیوند رسانهای در ارتباط با بازیها میتواند موجب ارتقای کیفی کتاب شود.