اختصاصی جوان آنلاین: عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه- بصره روز گذشته با حضور محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق و محمد مخبر، معاون رئیس جمهور در نقطه صفر مرزی برگزار شد؛ پروژه‌ای که از روی کاغذ تا اجرا راهی طولانی گذراند.
عراق به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران که تاکنون مرز ریلی با کشورمان نداشته است، واسطه میان اتصال ایران به بندر لاذقیه سوریه – مدیترانه و اروپا است. اتصال ریلی ایران به عراق بخشی از مسیر کریدور ترانزیتی شرق-غرب است که کشور‌های آسیا، خاورمیانه، اروپا و آفریقا را دربرمی‌گیرد. این خط ریلی قرار است از مرز شلمچه به بندرالمعقل در بصره و سپس به بغداد و از آنجا به بندر لاذقیه در ساحل مدیترانه و از آنجا به اروپا متصل شود.
خطوط ریلی در کشور ایران تا نقطه مرزی شلمچه متصل است. خطوط ریلی در عراق نیز از شهر بصره تا شهر‌هایی از جمله کربلا و بغداد متصل هستند و در صورت اتصال مابین شلمچه تا بصره که طولی حدود ۳۲ کیلومتر دارد، شبکه ریلی دو کشور به یکدیگر متصل خواهد شد.
قطار ترکیبی ایران- کربلا در دولت سیزدهم راه اندازی شده است. زوار از طریق شبکه ریلی ایران تا شلمچه جا به جا می‌شوند، سپس فاصله بین شلمچه تا بصره را با اتوبوس جا به جا می‌شوند و در ادامه با همکاری کشور عراق، در ایستگاه راه آهن بصره، این زوار با قطار‌های اتوبوسی و چهارتخته به کربلا مشرف می‌شوند.
کار مسیر ریلی در خاک ایران به صورت کامل احداث شده است و بخشی از عملیات خط آهن صورت گرفته و سکوی ریلی هم ساخته شده است.
براساس اعلام راه آهن جمهوری اسلامی ایران هر خط ریلی در این طرح بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن امکان جابه‌جایی بار دارد و در حوزه مسافری نیز ظرفیتی حدود ۱۲ میلیون نفر پیش‌بینی شده است.
یکی از موانع اجرای این پروژه، وجود مین‌های باقی مانده از جنگ تحمیلی در اراضی اختصاص یافته به این خط ریلی بود. تاکنون حدود ۱۶۹۰ مین در این اراضی کشف شده است و با پاکسازی مسیر، خط ریلی این مسیر در ایران ایجاد شده است. بر این اساس مقرر شد در ابتدا، ایران پاکسازی ۱۶ کیلومتر مین‌های باقی مانده در مسیر خط آهن کشور را بر عهده بگیرد و ایجاد زیر‌ساخت‌ها و روسازی مسیر شلمچه تا بصره را که حدود ۳۲ کیلومتر است، طرف عراقی انجام دهد.
دشوارترین بخش پروژه ریلی ایران و عراق، پلی است که باید روی اروندرود نصب شود که از لحاظ عمرانی باید یک سال و نیم زمان برای احداث آن وقت صرف شود. بر این اساس توافق شد تا این مسیر ریل و احداث پل متحرک، ظرف یک سال و نیم به اتمام برسد.
طبق تخمین‌ها حدود ۸ میلیون تن بار از مجموع ۱۲ میلیون تن صادرات ایران به عراق جذب این خط آهن خواهد شد، این یعنی ۸ میلیون تن بار، به طور متوسط حداقل ۵۰۰ کیلومتر در شبکه ریلی ایران سیر خواهد کرد که درآمد راه آهن از محل این میزان سیرِ بار، افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت.
رونق سفر‌های زیارتی و عتبات، همچنین رشد و توسعه گردشگری از مزایای تکمیل خط‌آهن شلمچه- بصره است، کاهش قابل توجه مصرف سوخت نسبت به مدل جاده ای، از دیگر مزایای اجرای این خط آهن است.
تأثیرگذاری پروژه بر کل منطقه
محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور روز گذشته در این مراسم این پروژه را یکی از مهم‌ترین پروژه‌های مشترک و تحول‌ساز بین ایران و عراق دانست که تمام منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وی گفت: با تکمیل راه‌آهن شلمچه به بصره علاوه بر جهش فوق العاده در تبادلات تجاری و بازرگانی دو کشور، سایر کشور‌هایی که در شرق جهان قرار دارند، می‌توانند از خطوط
ریلی ایران به نیمه غربی و کشور‌های حوزه مدیترانه دسترسی پیدا کنند. همچنین امیدواریم این خط پس از راه اندازی در تسهیل مسافرت بین ایران و عراق خصوصا در شهر‌های زیارتی نجف و کربلا نقش ویژه‌ای داشته باشد.
معاون اول رئیس جمهور گفت: همه کشور‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به دو کریدور شمال ـ جنوب و شرق ـ غرب نیاز دارند و جزو راهبرد‌های جدی ما است.
مخبر در ادامه با بیان اینکه این پروژه یکی از مواردی است که از پیش از انقلاب، مدنظر ایران و عراق بوده است که متاسفانه تکمیل نشده افزود: خوشبختانه پیشبرد این طرح توسط دولت عراق مصوب شده و نخست وزیر عراق هم مصمم به تکمیل آن است، اگر این طرح به تکمیل برسد تحول بسیار مهمی در منطقه است.
افزایش قدرت عراق
نخست‌وزیر عراق نیز در آیین رسمی آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه-ب صره در نقطه صفر مرزی با تاکید بر اهمیت این راه‌آهن گفت: این پروژه سبب افزایش قدرت عراق برای ارتباط با کشور‌های همسایه خواهد شد و در راستای استقبال از مسافرین و زائران از ایران و آسیای میانه است.
وی با اشاره به پروژه راهبردی راه‌آهن شلمچه- بصره خاطرنشان کرد: با اجرایی کردن این پروژه به دنبال ایجاد زیربنای مناسب برای تسهیل روند ورود زوار اربعین در سال‌های آینده هستیم تا زائران در همه شرایط جوی بتوانند وارد عراق شوند و حوادثی که ممکن است طی این مناسبت‌ها در راه‌ها پیش آید کاهش پیدا کند.
السودانی همچنین تصریح کرد: این پروژه سال‌های سال متوقف بود و بحث‌های مختلفی در دولت‌های سابق پیش آمد تا اینکه با موافقت و اهتمام هر دو دولت در سال ۲۰۲۱ این پروژه از سر گرفته شد.
السودانی راه‌اندازی پروژه راه آهن شلمچه را مسیری برای راه‌اندازی سایر پروژه‌ها دانست و اظهار کرد: تلاش می‌کنیم از طریق این پروژه مسیر را به نجف اشرف و بعد از آن به کربلای مقدس برسانیم. نخست وزیر عراق با بیان اینکه به دنبال عملیاتی کردن پروژه بندر فاو هستیم، یادآور شد: این پروژه مطمئنا یک مساله مهم در منطقه و جهان خواهد بود.
راه آهن شلمچه - بصره اتصال ایران به غرب آسیا و مدیترانه را فراهم می‌کند
مهرداد بذرپاس، وزیر راه و شهرسازی هم با بیان اینکه راه‌آهن شلمچه - بصره اتصال ایران به غرب آسیا و مدیترانه را فراهم می‌کند، گفت: با اتصال شبکه ریلی ایران به خطوط ریلی عراق، ایران می‌تواند به دریا‌های آزاد و دریای شمال راه پیدا کند.
وی درباره عملیات اجرایی ساخت خط ریلی شلمچه - بصره گفت: این طرح حدود ۴۰ سال است که در دولت‌های مختلف مطرح بوده و حتی سوابقش به پیش از جنگ ایران و عراق برمی‌گردد، اما هر بار به یک دلیلی انجام نمی‌شده که علت آن یا طرف ایرانی بوده یا طرف عراقی.
وی ادامه داد: با پیگیری‌هایی که انجام شد فروردین امسال وزیر راه عراق با دستور مستقیم نخست‌وزیر این کشور به ایران آمد و یک جلسه فشرده با هیئت فنی آن جا داشتیم، توافق‌نامه کلی انجام شد و بعد از آن قرار شد اختلافاتی که در گذشته بوده را در یک بازه زمانی حل کنیم. یکی از اختلافات اساسی موضوع زمین بود که در جنگ تحمیلی مین‌های زیادی آن جا گذاشته شد، مین‌روبی این مسیر به طول حدود ۱۶ کیلومتر باید انجام شود که مقدماتش فراهم شده است.
