کارشناس اقتصادی معتقد است استقرار سامانه مؤدیان به عنوان یک سامانه جامع اطلاعاتی مبتنی بر تراکنش‌های مالی و رصد جریان کالا می‌تواند کمک قابل توجهی به رفع چالش‌های ناشی از اقتصاد زیرزمینی کند. با افزایش شفافیت و جمع‌آوری مالیات از بخش غیررسمی، دولت‌ها می‌توانند درآمد مالیاتی را افزایش دهند، عدالت را در نظام مالیاتی ترویج و توسعه اقتصادی را تحریک کنند.
به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی، نظام حکمرانی در ایران با مشکلاتی از قبیل ناعدالتی در اخذ مالیات، عدم‌شفافیت در حوزه جریان کالا، پایین‌بودن درآمد‌های مالیاتی کشور نسبت به تولید ناخالص ملی و در نتیجه کسری عملیاتی بودجه مواجه است. در حال حاضر افرادی که درآمد‌های بالایی دارند، اما دولت به اطلاعات آن‌ها دسترسی ندارد، به انحای مختلف از دادن مالیات طفره‌می‌روند. در عوض افرادی با درآمد‌های معمولی مانند کارمندان و تولیدکنندگان خرد مالیات می‌پردازند. به نظر می‌رسد، اصلاح ساختار مالیات‌گیری در کشور به نفع کلیت جامعه است، زیرا به اخذ مالیات از مؤدیان پردرآمد منجر و این مبالغ در راستای توسعه کشور به کار گرفته می‌شود. به منظور حرکت در مسیر توسعه اقتصادی لازم است به تصحیح نظام مالیاتی کشور بپردازیم و با اخذ صحیح، عادلانه و هوشمند مالیات از مؤدیان در جهت بهبود شرایط گام برداریم.
امیرحسین اقبالی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با «جوان» با اشاره به لزوم گذار از مالیات‌ستانی سنتی و ممیزمحور به سمت هوشمندسازی نظام مالیاتی گفت: مسئله اول و مهم در زمینه مشکلات تولید و بخش مولد اقتصاد و همچنین کسری بودجه در بخش حاکمیتی، مسئله ناکارآمدی مالیات‌ستانی سنتی و ممیزمحور است که باید به سمت هوشمندسازی نظام مالیاتی برویم، اما مسئله مهم‌تر از این رویکرد، دستیابی به اطلاعات کامل جریانات مالی و کالایی هر یک از زنجیره‌های تولید است که در این بخش اهمیت سامانه مؤدیان به عنوان یک سامانه جامع اطلاعاتی مبتنی بر تراکنش‌های مالی و رصد جریان کالا بسیار مهم و ویژه است.
وی ادامه داد: سامانه مؤدیان اطلاعات متقن اقتصادی را جمع‌آوری می‌کند که زمینه‌ساز تصمیمات حاکمیتی صحیح و بموقع خواهد بود. به زعم کارشناسان، در دنیای امروز اطلاعات نقش مهمی در تصمیم‌سازی‌ها دارند و در نبود دیتا‌های متقن نظام تصمیم‌سازی در کشور دچار مشکل‌می‌شود. مجلس قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان را مصوب کرده و دولت نیز عزم جدی خود را در راستای اجرای این قانون نشان داده است. علاوه بر جمع‌آوری مالیات، سیستم مالیات‌دهندگان نیز شفافیت را در بخش غیررسمی اقتصاد ترویج می‌کند. با جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی و کالایی، دولت بینش‌هایی را در مورد اندازه، دامنه و پویایی اقتصاد زیرزمینی به دست می‌آورد. این اطلاعات می‌تواند جهت توسعه سیاست‌ها و ابتکارات هدفمند برای حمایت از رسمی‌سازی کسبوکارها، بهبود انطباق و دسترسی بهتر به خدمات مالی برای افراد فعال در بخش غیررسمی استفاده شود. همچنین سامانه مؤدیان می‌تواند به توسعه کلی اقتصادی یک کشور کمک کند. با وارد کردن بخش غیررسمی به اقتصاد رسمی، دولت‌ها می‌توانند رشد اقتصادی را تحریک کنند، فرصت‌های شغلی را افزایش دهند و زمینه بازی برابر برای کسبوکارها را تضمین کنند. کسب‌وکار‌های رسمی اغلب با هزینه‌های انطباق و بار مالیاتی بالاتری روبه‌رو هستند که می‌تواند در مقایسه با کسب‌وکار‌های غیررسمی یک نقطه ضعف رقابتی ایجاد کند، با این حال با اجرای سیستم مالیات‌دهندگان، زمین بازی عادلانه‌تر می‌شود و به مشاغل رسمی اجازه می‌دهد به صورت منصفانه رقابت کنند.
این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: اجرای موفق سامانه مؤدیان به عنوان یک سامانه جامع اطلاعاتی مبتنی بر تراکنش‌های مالی و رصد جریان کالا موجب خواهد شد شفافیت اقتصادی بر هر یک از زنجیره‌های تولید و توزیع کالا ایجاد شود که دستیابی به این اطلاعات مهم در زمینه سیاستگذاری اقتصادی نیز بسیار اهمیت دارد.
