کد خبر: 1227663
تاریخ انتشار: ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۴:۲۸
نظر و گذری بر «تاریخ شفاهی قیام ۱۷ شهریور ۱۳۵۷»
«انقلاب اسلامی ایران از نادرترین پدیده‌هایی بود که قطعیت تئوری‌های رایج انقلاب را متزلزل ساخت. گسترش فرهنگ سیاسی تشیع و ترویج اسلام سیاسی و حکومت اسلامی، زمینه حضور روحانیت و نیرو‌های مذهبی را بیش از گذشته فراهم ساخت. اگرچه گذر از اسلام سنتی به اسلام مدرن بدون تنش میسر نبود، لیکن توانست مذهب را به عنوان راهنمای مبارزه وارد میدان سیاست سازد
 شاهد توحیدی

اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، همانگونه که از نام آن پیداست، بازخوانی «تاریخ شفاهی قیام ۱۷ شهریور ۱۳۵۷» را بر عهده گرفته است. این پژوهش از سوی محمد طحان انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای ناشر در معرفی این کتاب، نکات ذیل را مورد اشاره قرار داده است:
«انقلاب اسلامی ایران از نادرترین پدیده‌هایی بود که قطعیت تئوری‌های رایج انقلاب را متزلزل ساخت. گسترش فرهنگ سیاسی تشیع و ترویج اسلام سیاسی و حکومت اسلامی، زمینه حضور روحانیت و نیرو‌های مذهبی را بیش از گذشته فراهم ساخت. اگرچه گذر از اسلام سنتی به اسلام مدرن بدون تنش میسر نبود، لیکن توانست مذهب را به عنوان راهنمای مبارزه وارد میدان سیاست سازد. بعد از رحلت آیت الله بروجردی و تثبیت مرجعیت امام خمینی، جریان مبارزه یا مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی از سوی ایشان آغاز و به دستگیری امام و کشتار مردم در قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ منجر شد. به طور کلی روند مبارزه در ایران با پتانسیل‌های موجود، از سرعت یکسانی برخوردار نبوده است. بعد از واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، رژیم توانست با کمک دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی خود - که پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ وارد عرصه امنیتی رژیم شده بود- اوضاع را مهار کند. در این دوره که بیش از یک دهه به طول انجامید، نیرو‌های غیرمذهبی مخالف به انزوا کشیده شدند و نیرو‌های مذهبی و جوان، توانستند وارد میدان شوند. با آغاز قیام ۱۹ دی مردم قم در سال ۱۳۵۶ که به دنبال شهادت فرزند ارشد امام خمینی و درج مقاله توهین‌آمیزی در روزنامه اطلاعات علیه رهبر انقلاب صورت گرفت، تعداد زیادی از مردم کشته شدند و روند مبارزه وارد مرحله‌جدیدی شد. با برپایی مراسم چهلم شهدای قم در تبریز و به دنبال آن چهلم شهدای ۲۹ بهمن تبریز در شهر‌های دیگر، این تراژدی کشتار به صورت زنجیروار تکرار شد تا به واقعه خونین روز جمعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ انجامید. این رویداد که به دنبال برقراری حکومت نظامی و اعلام آن در تهران و ۱۱ شهر مهم کشور رخ داد، موجب رویارویی شدید مردم با رژیم شد و عمق این فاجعه و کشتار وسیع مردم در تهران در محافل داخلی و خارجی، بازتاب گسترده‌ای یافت. این رویداد در عرصه‌داخلی، ضمن ایجاد تشنج و سردرگمی در نیرو‌های رژیم و گسترش دامنه مبارزه در بسیاری از شهر‌های دور افتاده، مدیریت بحران سیاسی کشور را دچار تزلزل و سستی کرد، به گونه‌ای که در زمستان همان سال، شاه برای کنترل بحران ناچار به ترک کشور شد. به دنبال واقعه ۱۷ شهریور که به عنوان یکی از پدیده‌های شتاب‌زای انقلاب به شمار می‌رود، موج گسترده‌ای از اعتصابات سراسری، بدنه اقتصادی رژیم را با خطر جدی مواجه ساخت. از سوی دیگر این قیام نشان داد نیروی بالقوه انقلابی در حال آزاد شدن است و موقعیت جدید و خطرناکی برای رژیم به وجود آمد. کشتار مردم در روز ۱۷ شهریور به دستور فرماندار نظامی تهران به قدری باور نکردنی بود که جراید و اصحاب خارجی را نیز متحیر ساخت و نتوانستند از کنار این قضیه بی‌تفاوت بگذرند. بی‌رحمی و سبعیت رژیم در این رویداد به اندازه‌ای بود که هنوز شاهدان این واقعه حادثه‌آن روز را خوب به یاد دارند...».

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار