فرانسه و انگلیس با طرح ادعای آزمایش موشکی ایران در شورای امنیت با فشار امریکا تلاش کردند روند فشار امنیتی بر ایران را آغاز کنند، اما در متهم کردن ایران به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اجماعی بین اروپا و واشنگتن وجود نداشت و این جلسه که سعی داشت قطعنامهای علیه ایران به تصویب برساند، بدون صدور بیانیه پایان یافت؛ نشستی که شکافها بین شرق و غرب بر سر برنامه موشکی ایران را بیشتر علنی کرد.
نشست غیرعلنی شورای امنیت درباره برنامه موشکی ایران که به اصرار فرانسه و انگلیس سه شنبه شب برگزار شد، بدون هیچ نتیجهای پایان یافت. فرانسه و انگلیس دو شنبه شب با ارسال نامهای به شورای امنیت خواستار تشکیل نشست غیرعلنی این شورا برای بررسی موضوع ادعایی آزمایش موشکی ایران شده بودند. نماینده دائم کویت در سازمان ملل که ریاست دورهای شورای امنیت را برعهده دارد، پس از این نشست در جمع خبرنگاران گفت که اجماعی میان اعضای شورای امنیت در خصوص موضوع ادعایی آزمایش موشکی ایران، وجود ندارد. پایان بینتیجه این نشست عصبانیت واشنگتن را در پی داشته است. به گزارش خبرگزاری رویترز، نیکی هیلی، نماینده امریکا در سازمان ملل درباره برنامه موشکی ایران گفت: «آزمایش اخیر یک موشک بالستیک از سوی ایران خطرناک و نگرانکننده بود، اما عجیب نبود. جامعه جهانی نمیتواند هر بار که ایران قطعنامههای سازمان ملل را با بیپروایی زیر پا میگذارد، این رفتار را نادیده بگیرد.» او گفت: «اگر شورای امنیت واقعاً میخواهد ایران را پاسخگو بشناسد و قطعنامههایش را اعمال کند، حداقل باید این آزمایش موشکی تحریک آمیز را یکصدا محکوم کند.» نیکی هیلی پیش از برگزاری این نشست، از شورای امنیت خواسته بود آزمایش ادعایی موشکی ایران را محکوم کند.
بررسی برنامه موشکی ایران در شورای امنیت پس از آن انجام شد که مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا شنبه شب گذشته مدعی شد که ایران به تازگی یک موشک میانبرد بالستیک آزمایش کرده که قادر است کلاهکهای متعدد حمل کند. پمپئو بدون ارائه هیچگونه سندی، ادعا کرد این آزمایش در تناقض با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بوده است. در پی این ادعا، متحدان اروپایی امریکا هم ایران را به نقض این قطعنامه متهم کردند و پرونده موشکی ایران را روی میز شورای امنیت بردند، اما برخلاف ادعاهای خود مدرکی دال بر نقض قطعنامه در دست نداشتند.
شکاف در جبهه غرب
اگرچه فرانسه و انگلیس تحت فشار امریکا خواستار برگزاری چنین نشستی شده بودند، اما بر سر نحوه مقابله با برنامه موشکی ایران با واشنگتن اختلاف نظر دارند. فرانسوا دلاتره، نماینده فرانسه در شورای امنیت پس از پایان جلسه غیرعلنی شورای امنیت تنها با ابراز نگرانی از آزمایش موشکی ایران، آن را محکوم کرد، اما تأیید نکرد که این آزمایش را نقض قطعنامه میداند. کارن پیرس، نماینده انگلیس در سازمان ملل هم گفت: «ما این آزمایش موشکی را با قطعنامه ۲۲۳۱ ناسازگار میدانیم». وی در پاسخ به این پرسش که به صراحت اعلام کنید آیا این آزمایش نقض قطعنامه است یا خیر، تنها گفت: «باید اطلاعات را بررسی و درباره آن اظهار نظر کنیم». کارل وان استروم، سفیر هلند هم درباره آزمایش موشکی ایران تنها به این مسئله اکتفا کرد که «ما آن را با برجام ناسازگار میدانیم.»
موضوع ادعایی آزمایشهای موشکی ایران یکی از موضوعاتی است که در دوران مذاکرات برجام، پس از آن و نیز قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح شده بود. در این چارچوب امریکا و اروپا از این موضوع نخنما برای اعمال فشار بر ایران بهره گرفتهاند. موضوع آزمایشهای موشکی ایران برای اولین بار درقطعنامه ۱۹۲۹ سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ مورد اشاره قرار گرفت و از آن زمان تاکنون، اروپا و امریکا پرونده موشکی را جزو اولویتهای راهبردی قرار دادهاند. در راهبرد جدید دولت امریکا که سال گذشته تدوین شد، موضوع دفاع موشکی ایران به کانون توجه مقامات پنتاگون تبدیل شده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا که در اجرای سیاست به صفر رساندن صادرات نفتی ایران موفقیتی کسب نکرده است، سعی دارد اینگونه وانمود کند که ایران به توافق هستهای و قطعنامههای شورای امنیت پایبند نبوده است، تا بدین ترتیب به توافقی جامعتر بر سر برنامه هستهای ایران دست پیدا کند.
بهرغم خروج واشنگتن از توافق هستهای ایران و ۱+۵، برجام هنوز پابرجاست و کشورهای اروپایی به دنبال ایجاد ساز وکار ویژه مالی برای عبور از تحریمهای یکجانبه امریکا هستند. هرچند موضوع آزمایشهای موشکی بار دیگر در دستور کار امریکا و اروپا برای افزایش فشار بر ایران قرارگرفته است، اما قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ اشارهای به عدم آزمایش موشکی از سوی ایران نداشته و تنها به آزمایش موشک برای حمل کلاهک هستهای پرداخته است؛ چیزی که مقامات ایرانی بارها نسبت به آن واکنش نشان داده و گفتهاند که آزمایشهای موشکی ایران نقض قطعنامه نبوده و به هیچ وجه قابل مذاکره نیست.
موضع مسکو
روسیه که همواره از مواضع ایران در توافق هستهای و برنامه موشکی حمایت کرده، در نشست سه شنبه شب هم بار دیگر بر این موضع تأکید کرد. به گزارش خبرگزاری تاس، فئودور استرژیژوفسکی، سخنگوی رسمی دفتر نمایندگی روسیه در سازمان ملل گفت: «انگلستان و فرانسه، در جلسه شورای امنیت سازمان ملل که برای بحث در مورد آزمایش موشکهای بالستیک در ایران تشکیل شده بود، مدرکی مبنی بر نقض قطعنامه این شورا از سوی ایران ارائه ندادند». استرژیژوفسکی گفت: «مقامهای روسی در نشست شورای امنیت به جای تحریمهای جدید، غرب را به گفتوگو بر اساس احترام با ایران دعوت کردند». وی در ادامه گفت: «ما اعتقاد نداریم که ایران با انجام آزمایشات موشکی، قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض کرده است، چرا که این سند تنها خواستار توقف آزمایشات موشکی در ایران شده بود، اما برخلاف آنچه که غربیها ادعا میکنند آن را ممنوع اعلام نکرده است.» روسیه که بر سر مسائل مختلف جهانی با امریکا و اروپا دچار تنش شده است، بر سر مسئله موشکی و هستهای ایران هم با غربیها اختلاف دارد و بارها اعلام کرده است که آزمایشهای موشکی ایران ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ نیست و این یک مسئله داخلی برای ایران است که قابلیت بررسی در شورای امنیت را ندارد.