وزارت جهاد کشاورزی با ارسال نامهای به سازمان توسعه تجارت اعلام کرده است صادرات نان با آرد غیریارانهای با تأیید اداره کل غله و خدمات بازرگانی هر استان بلامانع است. این دستور وزارت جهاد ممکن است باعث خروج آرد یارانهای شود، زیرا تشخیص آرد مصرفی در نانهای صادراتی کاری بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است، از این رو کارشناسان صنعت غذا معتقدند دولت باید به جای نان با ارزش افزوده پایین از صادرات کیک، بیسکوئیت و ماکارونی که ارزش افزوده بالاتری دارند، حمایت کند، ضمن اینکه به جای خروج آرد سوبسیددار به شکل نان، میتوانیم از روسیه و قزاقستان گندم وارد و با فعال کردن سیلوهای مناطق مرزی مانند استان گلستان آرد صادر و به اشتغالزایی در این مناطق نیز کمک کنیم.
گندم و آرد جزو محصولات بسیار استراتژیک ایران است. دولت در تمام مراحل تولید نان اعم از خرید گندم از گندمکاران تا تحویل به سیلوها و نانواییها و حتی سبدخانوار یارانه قابل توجهی میپردازد، از این رو تصمیمات در این حوزه باید با دقت و ظرافت اتخاذ شود.
اخیراً احمد خانینوذری، سرپرست معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی طی نامهای به رئیس سازمان توسعه تجارت با موضوع صادرات نان با آرد غیریارانهای اعلام کرده است: در خصوص بلامانع بودن صادرات نان غیریارانهای به اطلاع میرساند همانطور که قبلاً به آن سازمان منعکس شده است و مجدداً یادآوری میشود، مرجع تشخیص و تعیین آرد مورد استفاده در تهیه نان، اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان است که باید صورتوضعیت گندم خریداری شده به صورت آزاد را کنترل و میزان آرد استحصالی آن را محاسبه و تعیین کند، بنابراین چنانچه با تعیین اداره کل فوقالذکر گندم مورد استفاده برای تهیه نان به صورت غیریارانهای خریداری شده باشد و گمرک بر اساس مستندات مربوط آن را تأیید کند، به استناد مفاد بند ماده ۲۳ قانون احکام دائمی و سایر مقررات و ضوابط جاری از نظر این معاونت بلامانع است.
این دستور وزارت جهاد کشاورزی که به نظر میرسد برای تأمین معیشت ساکنان مناطق مرزی اتخاذ شده، نقاط ضعفی دارد که باید مدنظر قرار گیرد. کارشناسان صنعت غذا در خصوص آزادسازی صادرات نان معتقدند تمامی آرد مصرفی در کشور حتی آردهایی که به صنف و صنعت و نانوایان به اصطلاح آزادپز توزیع میشود، از یارانه دولتی برخوردار است، از این رو عنوان آرد غیریارانهای نادرست و میزان یارانه برای صنایع مختلف متفاوت است.
کارشناسان صنعت غذا با تأکید بر اینکه در حال حاضر سیلوها با ۱۵ تا ۲۰ درصد ظرفیت فعالند، پیشنهاد میدهند به جای صادرات نان، از روسیه و قزاقستان گندم وارد و با ایجاد هاب غلات به ویژه در استان گلستان ظرفیتهای خالی سیلوها فعال شود. این اقدام موجب افزایش اشتغال در این استانها میشود و ارزش افزوده بالایی برای کشور ایجاد خواهد کرد.
به نظر میرسد علاوه بر این به جای صادرات نان از کشور، دولت باید از صادرات کالاهای مرتبط با آرد مانند کیک، بیسکوئیت و ماکارونی که ارزش افزوده بالاتری دارند، حمایت کند. نان مردم ایران با ارزانترین شکل و یارانه دولتی تهیه میشود، اینکه با روش ابداعی وزارت جهاد کشاورزی این نان ارزان در اختیار برخی کشورها قرار گیرد، تصمیم کارشناسی نبوده است و آوردهای هم برای کشور ندارد.