این روزها زلنسکی و سران ارشد ناتو اخبار خوبی از معادلات نبرد در شرق اوکراین دریافت نمیکنند. روسیه با استقرار دهها هزار نیروی نظامی در اطراف باخموت و آودیوکا، احتمالاً میخواهد به سمت شهر «چاسیو یار» در استان دونتسک پیشروی کند. این سومین هدفگذاری روسها در منطقه دونباس محسوب میشود. دو روز پس از سقوط آودیوکا در شرق اوکراین و تصرف این شهر بهدست نیروهای روسیه، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، تأخیر کمکهای غرب را دلیل ضعف نیروها در خط مقدم جنگ دانست و بر نیاز کییف به تسلیحات نظامی بیشتر تأکید کرد. به عبارت بهتر، زلنسکی تاکتیک مقصرسازی در جنگ اوکراین را در پیش گرفته و بار اصلی شکست در باخموت و آودیوکا را بر دوش ناتو انداخته است.
بدیهی است که ناتو، اصلیترین مقصر ایجاد و استمرار جنگ اوکراین محسوب میشود. اصرار آتلانتیکیها بر محاصره راهبردی مسکو از طریق گسترش پیمان آتلانتیک شمالی به شرق تبدیل به پیشدرآمدی برای آغاز یک جنگ گسترده در اوکراین شد. اما قطعاً نمیتوان نقش خاص زلنسکی را در این آوردگاه نادیده انگاشت! رئیسجمهور اوکراین با اطمینان مطلق به ناتو و اتحادیه اروپا، کشورش را وارد بحرانی ساخت که خروج کامل از آن (بازگشت به نقطه قبل از جنگ) شاید چند دهه به طول بینجامد. این در حالی است که عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپا نیز در آیندهای نزدیک قطعاً محقق نخواهد شد و حتی تحقق آن در آیندهای دور نیز جای سؤال و بحث دارد!
درست در اوایل تابستان سال ۲۰۲۳ میلادی، مقامات اوکراینی که از حمایت کامل ناتو برخوردار بودند ضدحمله خود را علیه مواضع روسیه در جبهه شرقی آغاز کردند، اما نتیجه این ضد حمله، چیزی جز پاتک روسها و تصرف شهر راهبردی «باخموت» توسط آنها نبود. پس از آن، برخی کشورهای اروپایی عضو ناتو به بهانه «پایان تابآوری» شهروندانشان، عملاً کمکهای مالی و نظامی به کییف را متوقف کرده یا کاهش دادند. در امریکا نیز طنابکشی دموکراتها و جمهوریخواهان بر سر انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴، اثر سوء خود را روی ارتش و دولت اوکراین گذاشت و مانع از اختصاص کمکهای مالی واشینگتن به کییف شد.
در چنین شرایطی زلنسکی ناچار به تاکتیک «مقصرسازی» روی آورده است! این گزینه نه برای تغییر معادلات نبرد بلکه برای فرار از بار شکست در جنگ طراحی شده و نشاندهنده دامنه و عمق زیاد آشفتگی زلنسکی و همراهانش در عرصه میدانی و فرامتنی جنگ اوکراین محسوب میشود. شرایط میدانی نبرد به ضرر کییف پیش میرود و ناتو نیز پس از دو سال، دچار نوعی فرسایش آشکار در این صحنه شده است. در چنین شرایطی اصرار برخی اعضای ناتو در خصوص ادامه جنگ یا حتی اختصاص برخی کمکهای خاص به اوکراین، قدرت تغییر موازنه نبرد را طی ماههای آتی نخواهد داشت. احتمال میرود با تصرف شهر راهبردی «چاسیو یار» به دست روسها در آیندهای نزدیک، شاهد تشدید آشفتگی موجود در آشیانه آتلانتیکیها و دولت زلنسکی در قبال نحوه ادامه جنگ باشیم؛ موضوعی که از زمان آغاز جنگ اوکراین قابل پیش بینی بود.