صنعتگران خراسان رضوی همواره از خسارت‌های ناشی از قطعی برق شکوه کرده بودند و حتی رضا حمیدی، صاحب یک واحد در رسته صنایع نساجی استان سال قبل گفته بود: با حسابی سرانگشتی افت تولید یک کارخانه با هفته ای یک روز قطعی برق ۱۶.۷ درصد، افت فروش ۱۶.۷ درصد، افت سود ماهیانه ۲۵ درصد خواهد بود و کارخانه ای که ماهانه یک میلیارد تومان سود خالص دارد، با قطعی برق یک روز در هفته، ۲۵۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان زیان خواهد دید.
به گفته وی، اگر این قطعی برق یک روز در هفته، در طول چهار ماه تداوم داشته باشد، خسارتی معادل یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به بار خواهد آمد، که البته این برآوردها مربوط به سال قبل است و قطعا این رقم‌ها امسال تغییر کرده است.
ماه ها چانه زنی صنعتگران استان خراسان رضوی از تریبون های مختلف مبنی بر اینکه انتظار دارند دولت اعمال مدیریت مصرف را به کمترین رسانده یا خسارت ناشی از قطع برق در زمان اوج بار در تابستان سال گذشته را به آنها پرداخت نماید، نتیجه داد و دولتمردان در وزارت نیرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت از سال گذشته برنامه ریزی ها را به سمتی بردند تا صنایع کمترین آسیب را از قطعی برق متحمل شوند.
این در حالی است که شرایط تامین برق خراسان رضوی در تابستان امسال به دلیل به کاهش شدید بارندگی ها، خشکسالی و گرمای بی سابقه، بسیار دشوار بوده و چاره ای به جز مدیریت مصرف برق برای مسوولان باقی نگذاشته است اما با عنایت استاندار خراسان رضوی و مکاتبات مختلف با مسوولان پایتخت و بهره گیری از روشهای متعدد در تامین برق، وضعیت به نحوی رقم خورد که ساعات مدیریت مصرف برای صاحبان صنایع در این استان به ۱۲ ساعت در هفته، آن هم نه قطعی مطلق، بلکه محدودیت برق کاهش یابد.
علی اکبر، مسوول دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی در اردیبهشت امسال به چالش جدی برق برای صنایع استان اشاره کرده و گفته بود: خراسان رضوی دارای مشکل عمده در تامین و توزیع برق بویژه در تابستان است که این موضوع رشد تولید را دچار مشکل می کند و برق بخشی از صنایع استان قطع می شود که لازم است این موضوع در قالب یک چانه زنی با مرکز کشور برای کاهش سهم صنایع از این خاموشی ها، پیگیری و سرمایه گذاری برای تامین برق و جبران کسری در این مورد سرلوحه کار قرار گیرد.
حال این چانه زنی انجام گرفته و شرایط صنعت بهتر شده است به طوری که رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به عنوان نماینده بخش خصوصی در این باره گفته است: اتفاقات خوبی در حال وقوع است، امسال قطعی برق برای صنایع در حوزه مدیریت مصرف به ۱۲ ساعت در هفته کاهش یافته که اتفاق مبارکی است.
فیروز ابراهیمی، خواستار اجرای توافق صورت گرفته بین وزارتخانه های صمت و نیرو در بحث تامین برق صنایع شده و گفته بود: طبق توافق سرپرست وقت وزارت صنعت، معدن و تجارت با وزارت نیرو مقرر شد تا واحدهایی که زیر ۵۰۰ کیلووات مصرف دارند، دچار قطعی برق نشوند و واحدهایی که بین ۵۰۰ کیلووات تا یک یا ۲ مگاوات مصرف دارند نیز ۱۲ ساعت در هفته قطعی برق داشته باشند.
وی البته این وضعیت را درباره واحدهای بزرگ سیمانی و فولادی متفاوت خوانده و افزوده بود: در صورتی که این مساله محقق شود، بخش عظیمی از صنایع ما از مشکلاتی که در این حوزه بروز می‌کند، رهایی یافته و حدود ۸۰ درصد صنایع استان قطعی برق نخواهند داشت.
اوضاع برق در خراسان رضوی چگونه است؟
شرایط تامین برق برای خراسان رضوی در سال جاری متفاوت از سال گذشته است، پیش‌تر استان هیچ ناترازی در تولید و مصرف نداشت که اکنون دارد و از شبکه سراسری برق دریافت می کند.
مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان بر این امر صحه گذاشت و گفت: زمانی تراز تولید و مصرف برق در استانهای خراسان مثبت بود اما امروزه این تراز منفی شده و ناگزیر به استفاده از برق شبکه سراسری برای تامین کامل نیاز برق استان های خراسان هستیم.
حسین محمودی افزود: ظرفیت منصوبه نیروگاهی برق در استانهای خراسان پنج هزار و ۳۰۰ مگاوات است که چهار هزار مگاوات از این میزان در داخل خراسان رضوی قرار دارد، هم‌اکنون سه هزار و ۵۰۰ مگاوات نیروگاه جدید در استانهای خراسان رضوی، جنوبی و شمالی در حال نصب بوده که برخی از آنها به بهره‌برداری رسیده است.
وی بیان کرد: امسال میزان بارندگی ها در استانهای خراسان کافی نبوده، اما در استانهای غربی و جنوبی کشور مطلوب بوده است و ۹ تا ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه برقابی آن منطقه پاسخگوی نیاز شبکه شده اند، استانهای خراسان فاقد نیروگاه برقابی است، مرکز دیسپاچینگ ملی نیز استفاده از ظرفیت این نیروگاه ها را برای روزهای بحرانی تامین برق کشور گذاشته است.
مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان گفت: تولید برق در تابستان امسال برای استانهای خراسان چهار هزار و ۷۹۰ مگاوات و سقف مصرف برق در این مدت پنج هزار و ۹۹۹ مگاوات است، اختلاف بین این ۲ عدد از طریق برنامه های مدیریت مصرف جبران می شود، هم اکنون نیز این ناترازی از طریق اعمال برنامه های مدیریت مصرف در حال مدیریت است.
وی با بیان اینکه نیروگاه ها همواره نمی توانند تولید برق داشته باشند و مثل هر وسیله دیگری نیاز به تعمیرات دارند، افزود: وقتی نیروگاهی از مدار خارج می شود، دسیپاچیگ ملی مجبور است که محدودیت مصرف برای بخشهای دیگر را ایجاد کند، لذا این محدودیتها را نمی توان همیشه با توسعه سرمایه گذاری در بخش نیروگاهی جبران کرد.
محمودی خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۰ با مشکلاتی در تامین برق تابستانی مواجه شدیم، اما دولت سیزدهم با برنامه ریزی و هماهنگی با بخش های مدیریت صنعت، کشاورزی و خانگی و اعمال برخی محدودیت،ها، موفق شد از اوج بار سال ۱۴۰۱ با موفقیت عبور کند.
وی با تاکید بر اینکه هیچ قطعی برقی در استانهای خراسان وجود ندارد، بیان کرد: محدودیت برای مصرف برق در برخی ساعات به معنای قطعی برق نیست، ۳۳ مشترک صنعتی در استانهای خراسان در زمره صنایع بزرگ به شمار می روند که بیش از هفت مگاوات ساعت برق مصرف دارند که مصرف آنها معادل کل صنایع خُرد این سه استان است.
به گفته وی، برنامه مدیریت مصرف برای این صنایع به نحوی است که برق آنها در طول روز قطع نمی شود، اما در ساعاتی با محدودیت برق مواجه می شوند که می توانند در این ساعات کار تعمیرات یا بازسازی خطوط تولید خود را انجام دهند.
برخورداری ۱۹۰ واحد صنعتی خراسان رضوی از دیزل ژنراتور
برخورداری از دیزل ژنراتور و همچنین سرمایه گذاری در تولید برق از انرژی های تجدیدپذیر همواره توصیه مسوولان صنایع برای برخورداری از شرایط پایدار در برق بوده است، در این زمینه اقداماتی در حال انجام است اما هنوز در حد مطلوب نیست و صاحبان صنایع در این زمینه به کمک دولت نیاز دارند.
معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این خصوص گفت: از بین صنایع کوچک و متوسط خراسان رضوی، ۱۹۰ واحد از دیزل ژنراتور برخوردار هستند که طبق توافق انجام گرفته، سوخت آنها توسط شرکت پخش فرآورده های نفتی تامین می شود، ایجاد نیروگاه خورشیدی توسط صنایع و توسعه آن هزینه بالایی دارد، تعدادی از واحدهای صنعتی استان هم مجوز راه‌اندازی آن را دریافت کرده اند اما سرمایه گذاری در این زمینه زمان‌بر است.
ناصر بهزاد افزود: صاحبان صنایع کوچک و متوسط استان از نیمه خرداد تا نیمه شهریورماه، ملزم به اعمال محدودیت مصرف برق به مدت ۱۲ ساعت در طول هفته هستند، ۱۲ ساعت مدیریت مصرف برق طبق برنامه ریزی قبلی و با اعلام به واحدهای صنعتی مستقر در داخل و خارج از شهرک صنعتی خراسان رضوی برنامه ریزی شده است که در این مدت برق واحدها به طور کامل قطع نشده و فقط محدود می شود.
معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار داشت: این امکان برای صاحبان صنایع کوچک و متوسط استان فراهم شده است تا هر واحد فعالیت خود را یک روز در هفته تعطیل کند یا نوبت شب را اضافه کند و از آنجا که محدودیت مصرف برق برای صاحبان صنایع در سال گذشته بیشتر بوده است، برنامه های حوزه توزیع برق افزایش یابد تا فشار زیادی روی بخش صنعت نیاید و کمترین محدودیت در مصرف برق برای واحدهای صنعتی اعمال شود.
برنامه ها برای مدیریت بهتر برق در صنایع
مدیرعامل شرکت برق خراسان در پاسخ به سوالی در خصوص اجرای ۱۴۰ برنامه مدیریت مصرف برق در کشور که از سوی وزارت نیرو برای تابستان سال ۱۴۰۲ تکلیف شده است، گفت: این برنامه ها شامل برخی نیروگاه ها، خطوط انتقال فوق توزیع و طرحهای حوزه توزیع است که در کل کشور در حال اجرا است.
محمودی ادامه داد: از این تعداد پنج طرح برای شرکت برق منطقه ای خراسان در نظر گرفته شده است که شامل افزایش ظرفیت و نصب یک ترانس سوم در پست ۴۰۰ ابوطالب مشهد، ایجاد چند پست فوق توزیع در مشهد و ساخت نیروگاه ابن یمین، نیروگاه سبزوار و نیروگاه راشد تربت حیدریه می شود.
وی اجرا و توسعه ۱۰ هزار مگاوات برق از محل انرژی های تجدیدپذیر را برنامه دولت ذکر و بیان کرد: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) در این زمینه ماموریت دارد تا برق تولیدی از این محل را به صورت تضمینی خریداری کند، لذا مناقصه این طرح برگزار و تعدادی شرکت برنده شدند.
مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان گفت: در خراسان رضوی نیز ۲ شرکت برای تولید مجموعا ۳۰۰ مگاوات برق برنده شدند و قرار است در خصوص ایجاد نیروگاه خورشیدی سرمایه گذاری کنند، هم اکنون هفت مگاوات نیروگاه خورشیدی در خراسان جنوبی نصب شده است.
وی اضافه کرد: برقی که از محل نیروگاه های خورشیدی خریداری می شود، قیمت مناسبی دارد، زیرا هیات وزیران هفته گذشته مصوبه ای گذراند که دولت برق تضمینی این نیروگاه ها را به قیمت مناسب خریداری کند، این موضوع باعث شده است تا سرمایه گذاران به سرمایه گذاری برای ایجاد نیروگاه خورشیدی ترغیب شوند.
مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان گفت: دولت ۲ تابلو شامل "تابلوی دوم" و "تابلوی سبز" در بورس ایجاد کرده است، که در "تابلوی دوم" صرفه جویی برق از محل برنامه های مدیریت مصرف را گردآوری می کند و میزان برق صرفه جویی شده را از طریق "تابلوی سبز" عرضه می کند.
به گفته وی، ۲ هزار مگاوات از این محل در کل کشور صرفه جویی و در تابلو سبز عرضه می شود، صنعت می تواند برق مورد نیاز خود را از این تابلو خریداری کند و هر چه بیشتر بخرد از برنامه های مربوط به مدیریت مصرف برق آن کاسته می شود.
محمودی اضافه کرد: دارندگان نیروگاههای خورشیدی نیز می توانند انرژی تولیدی خود را در تابلو سبز بورس عرضه کنند و بخش صنعت می تواند برق مورد نیاز خود را از این تابلو خریداری کند، برخی نیروگاه های برقی در کشور وجود دارند که تولید آنها خارج از شبکه عرضه می شود، بخش صنعت می تواند با این نیروگاه ها قرارداد بسته و برق را خریداری کند، که هر چقدر بخش صنعت از این نیروگاه ها برق بخرد، از محدودیت هایش در برنامه های مدیریت مصرف کاسته می شود.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی خراسان رضوی گفت: ظرفیت تامین برق هشت شهرک صنعتی استان با ایجاد پست های جدید ۲۲ تا ۳۵ مگاواتی در حال افزایش است، این پستهای برق را شرکت برق منطقه ای خراسان در شهرک های صنعتی قوچان، مشهد، کلات، سبزوار، کاشمر، جغتای، گناباد و نیشابور ایجاد می کند.
جعفر فرشچی اضافه کرد: هم اکنون عملیات اجرایی ساخت پست برق شهرک صنعتی شماره ۲ قوچان به ظرفیت ۲۲ مگاوات و ترانس ۳۰ مگاولت آمپر، پست برق شهرک صنعتی کلات به ظرفیت ۲۲ مگاوات و ترانس ۳۰ مگاولت آمپر، شهرک صنعتی شماره ۲ سبزوار به ظرفیت ۱۵ مگاوات و ترانس ۲۴ مگاولت آمپر، شهرک صنعتی گناباد به ظرفیت ۲۲ مگاوات و ترانس ۳۰ مگاولت آمپر در حال انجام است.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی خراسان رضوی ایجاد پست برق در شهرک صنعتی شماره ۲ قوچان به ظرفیت ۲۲ مگاوات و ترانس ۳۰ مگاولت آمپر، شهرک صنعتی کاشمر به ظرفیت ۲۴ مگاوات و ترانس ۳۰ مگاولت آمپر، شهرک صنعتی شماره پنج مشهد به ظرفیت ۳۵ مگاوات و ترانس ۶۰ مگاولت آمپر، شهرک صنعتی جغتای به ظرفیت پنج مگاوات و ترانس ۱۵ مگاولت آمپر را از دیگر طرحهای در دست اجرا برشمرد.
امید است شرایطی فراهم شود تا صاحبان صنایع خود به سمت تامین انرژی از طریق سرمایه گذاری در حوزه انرژی های تجدیدپذیر حرکت کنند و دیگر شاهد شکایت آنها از کمبود برق نباشیم.
