جوان آنلاین: جمشید جم خواننده، پژوهشگر موسیقی، سردبیر و تهیه‌کننده رادیو و خواننده انقلابی که مردم صدای او را در ترانه ماندگار «یار دبستانی من» به یاد دارند در منزل خود بر اثر ایست قلبی درگذشت.
جمشید جم، خواننده باسابقه و انقلابی کشورمان در عرصه موسیقی بود که شامگاه روز چهارشنبه بر اثر ایست قلبی در منزلش درگذشت و مراسم تشییع و خاکسپاری این خواننده فقید صبح روز گذشته برگزار و پیکر او در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
مرحوم جم که اتفاقاً رئیس انجمن موسیقی بسیج هنرمندان هم بود تا آخرین روز‌های زندگی‌اش به انقلاب، امام و کشور پایبند و معتقد بود و در مقابل جریاناتی که سعی در مصادره به مطلوب آهنگ یار دبستانی داشتند تا آن را سرود یک جریان سیاسی کنند، به طرزی هوشمندانه ایستاد. سرود «یار دبستانی» سال‌ها پس از تولید به عنوان نماد اعتراضی دانشجویان دوم خردادی سر دست گرفته شد. مرحوم جم بعد از سوءاستفاده‌هایی که در دهه ۷۰ برای جا زدن این آهنگ در لفاف اعتراضات دانشجویی و به عنوان تقابل با نظام و انقلاب انجام شد به مسئولان تلویزیون پیشنهاد می‌دهد که آن را پخش کنند. این اقدام مرحوم جم در حکم باطل‌السحر این افراد عمل کرد و با تدبیر شخص او این اتفاق رقم خورد. احتمالاً در کشورمان کسی نیست که با این آهنگ شورانگیز و انقلابی خاطره نداشته باشد، اما در عین حال کمتر کسی می‌داند که چه روندی برای ساخت و تولید این آهنگ ماندگار و انقلابی طی شده است.
جریان تولید سرود یار دبستانی من
این خواننده پیشکسوت و انقلابی در خصوص اتفاقاتی که منجر به تولید سرود یار دبستانی من شد، گفته است: در محرم ۱۳۵۷ در کنار بسیاری از بزرگان موسیقی شاگردی می‌کردم، زیرا می‌خواستم دانش بالایی نسبت به موسیقی داشته باشم. من تمام موسیقی‌های ایرانی، موسیقی ملل و سمفونی را مطالعه کردم. سیزدهم آبان‌ماه ۵۷ در دانشگاه بودم که مردم را به رگبار بستند، در همین زمین چمن دانشگاه که امروز مقر نماز جمعه است. این اتفاقات و دست‌نوشته‌هایی که نشان می‌داد گوشه و کنار شهر به خون شهیدان مزین شده، نمی‌گذاشت که آرام باشیم و هرکس دوست داشت کاری بکند تا اینکه منصور تهرانی، حدود شش ماه قبل انقلاب که طلیعه پیروزی در دل‌ها جوانه زده بود، به من پیشنهاد داد ترانه یار دبستانی را بخوانم. با توجه به اینکه در کوران انقلاب بودیم، برای ما هم اجرای این آهنگ و خواندن ترانه یار دبستانی مهم بود. ما در سال ۱۳۳۲ سه یار دبستانی در دانشگاه داشتیم. من از زمان اوج حسینیه ارشاد پیش از انقلاب در معیت دکتر شریعتی سؤال کردم این برنامه سه‌چریکی را که می‌گویند چپ هستند برایم توضیح دهید. مرحوم شریعتی پاسخ داد؛ آن سه شهید، مسلمان و شیعه هستند که وقتی نیکسون می‌خواست به دانشگاه بیاید، رشادت کردند و اولین حرکت ضداستکباری و ضداستعماری را انجام دادند. به هر حال مبدأ سه یار دبستانی برای من از آنجا و ارادتم به آن سه شهید شروع شده بود.
این هنرمند انقلابی که در ماه محرم سال ۵۷ در جریان الله‌اکبر‌های شبانه و حکومت‌نظامی تیر می‌خورد و مجروح می‌شود، یادآور شده است: ۱۳ آبان‌ماه ۵۷ در دانشگاه بودم و با اینکه مجروح شده بودم با دوستان به انتقال مجروحان به بیمارستان‌های اطراف دانشگاه کمک می‌کردیم. به روشنی به یاد دارم که خون‌های زیادی ریخته شد و همه با جان و دل می‌آمدند. کسی به دنبال اسم و رسم گرفتن و سمت و جایگاه نبود. حمید شاهنگیان، آهنگساز و خالق قطعه موسیقایی «خمینی‌ای امام» و «برخیزید» هم‌دوره ما بود. روز آخری که یقین کردیم امام می‌آید، من هم جزو ۵۰ هزار مستقبلینی بودم که به استقبال امام رفتند. البته من جزو آن گروه سرودی که در برنامه استقبال از امام اجرا داشتند، نبودم، اما، چون به کار‌های موسیقیایی وارد بودم، متوجه شدم اجرا دارند و کنار آن‌ها ایستادم و با آن‌ها در آن لحظات لذت‌بخش سرود خواندم.
واکنش‌ها به درگذشت مرحوم جم
چهره‌های مختلف کشورمان در واکنش به اعلام خبر درگذشت جمشید جم خواننده، سردبیر و تهیه‌کننده رادیو با صدور پیام‌های جداگانه نسبت به فقدان این هنرمند انقلابی واکنش نشان دادند. سردار غلامرضا سلیمانی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین در واکنش به درگذشت این خواننده و هنرمند بسیجی کشورمان با صدور پیام تسلیتی نوشت: «درگذشت هنرمند بسیجی و انقلابی مرحوم جمشید جم را به جامعه هنرمندان متعهد کشور تسلیت عرض می‌نمایم و برای خانواده و بازماندگان وی رحمت واسعه الهی مسئلت می‌کنم. جامعه هنری کشور، گوهری ارزشمند و شایسته را از دست داد. بی‌شک شاگردان و علاقه‌مندان این هنرمند بسیجی، راه او را ادامه خواهند داد.»
در پی درگذشت این پژوهشگر موسیقی و رئیس انجمن موسیقی سازمان بسیج هنرمندان در ایام دهه فجر انقلاب، جواد جمیری رئیس سازمان بسیج هنرمندان پیام تسلیت صادر کرد که در بخشی از آن آمده است: «جمشید جم، با صدای دلنشین و آواز‌های پرشور خود و با خلقی مزین به اخلاق اسلامی، همواره در خدمت انقلاب و اسلام عزیز و الگویی بی‌نظیر برای جوانان بود و با اثر ماندگار «یار دبستانی من»، نام خود را در هنر موسیقی ایران جاودانه کرد. جامعه هنری کشور، گوهری ارزشمند و شایسته را از دست داد و بی‌شک شاگردان و علاقه‌مندان این هنرمند انقلابی، راه او را ادامه خواهند داد.
این هنرمند انقلابی در آستانه ورود به ایام‌الله دهه فجر انقلاب اسلامی دعوت حق را لبیک گفت و اینگونه به دیدار معبودش شتافت.»
همچنین پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما نیز با صدور پیامی در واکنش به درگذشت این خواننده فقید نوشت: «در آستانه دهه فجر و سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، جامعه هنری انقلابی کشورمان یکی از هنرمندان خاطره‌ساز را از دست داد. درگذشت جمشید جم که با خواندن سرود «یار دبستانی من» از جمله صدا‌های ماندگار و از چهره‌های محبوب رادیویی به شمار می‌آمد، به خانواده، دوستان و علاقه‌مندان وی تسلیت می‌گویم.»
محمدمهدی دادمان، رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی هم با صدور پیامی نوشت: «استاد جمشید جم، هنرمند باسابقه و زلال عرصه موسیقی که همواره مردمی و انقلابی زیست به رفقای شهیدش پیوست. او که در روز‌های مجاهدت در راه پیروزی انقلاب اسلامی به تیر عاملان رژیم طاغوت، افتخار جانبازی یافته بود، بی‌آنکه به دنبال سهم‌طلبی و طرح نام و هنر خود باشد، چونان خادمی فروتن یاری صدیق در کنار مردم و نظام انقلاب اسلامی زیست.»
محمد الهیاری، مدیرعامل بنیاد رودکی نیز در پی درگذشت جمشید جم، خواننده انقلابی کشورمان در پیام تسلیتی نوشت: «در آستانه دهه مبارک فجر انقلاب اسلامی، جامعه هنری ما به سوگ هنرمندی نشست که مهم‌ترین اثرش هم مولود انقلاب اسلامی بود و هم روایتی از ظلم‌ستیزی و استبدادستیزی به ثمر نشسته، اثری که «از دل برآمده» و «بر دل نشسته».
سرود «یار دبستانی» با صدای زنده‌یاد جمشید جم از ممتازترین آثار حماسی تاریخ معاصر ماست که با پیوند خوردن به چندین نسل و تبدیل شدن به خاطره جمعی، ماندگار شد.»
