جوان آنلاین: سالانه حدود ١٠میلیون تن نان در کشور تولید میشود که پیش از رسیدن به سفره خانوار ١٥تا ٢٠درصد آن به ارزش تقریبی ٢هزارمیلیارد تومان دورریز میشود. از طرفی مطابق آمار ارائهشده مصرفکنندگان نیز چیزی حدود ٢٣درصد نان را دور ریز میکنند. بعضاً استفاده از جوش شیرین، آرد غیراستاندارد و نداشتن مهارت کافی در تهیه خمیر و پخت موجب شده است کیفیت نانهای سنتی روزبهروز کاهش یابد و ارزش غذایی آن نیز کم شود. «نان کامل سالم» نانی است که از آرد سبوسدار فاقد هرگونه افزودنی (از جمله اسید فولیک) تهیه شده باشد، اما در سالهای اخیر به دلایل مختلفی در کشورمان، سبوسگیری از آرد نانواییها افزایش یافته و کارخانجات به بهانه اینکه نان سفید با ذائقه و سلیقه مردم سازگارتر است، به فروش آرد سفید و افزایش سبوسگیری از آرد نانواییها روی آوردهاند. به عبارت دیگر سبوس به جای اینکه به مصرف انسانی برسد، خوراک گاو و گوسفندان میشود، از این رو با تلاش سازمان استاندارد، سرانجام استاندارد آرد کامل که حاوی (مغز گندم، جوانه گندم و سبوس گندم) باشد، رونمایی شد. در حال حاضر این آرد در برخی از استانها از جمله مرکزی، قم (به طور آزمایشی)، هرمزگان (به طور داوطلب)، اصفهان و استانهای دیگر در اختیار نانوایان است و از آن برای تولید نان استفاده میکنند.
سالهاست طبخ نان با آرد کامل، آردی که حاوی مغز گندم، جوانه گندم و سبوس گندم باشد، مطالبه آحاد مردم ایران است. رئیس صنایع پخت مرکز پژوهشهای غلات معتقد است باید سبوسگیری از آرد بر اساس استانداردهای دقیق رعایت شود. آرد سفید، پخت راحتتر، خمیرشدن آسانتر و عموماً ماندگاری بیشتری دارد و به طور کلی، ورزدادن خمیر حاصل از آرد سبوسدار مهارت بیشتری میطلبد، بنابراین بسیاری از نانوایان برای صرفهجویی در وقت و پخت راحتتر نان و عدم بهکارگیری شاطرهای ماهر، تمایل به خریدن آرد سفید از کارخانجات دارند، از این رو سازمان استاندارد به مناسبت دهه فجر از دو استاندارد «آردگندم، ویژگیها و روشهای آزمون» و نیز «نان مسطح، ویژگیها و روشهای آزمون» رونمایی کرد. هدف از استاندارد ملی نانهای مسطح تعیین ویژگیها، بستهبندی و نشانهگذاری انواع نانهای مسطح است و این استاندارد برای انواع نانهای مسطح سنتی مانند سنگک، بربری، لواش، تافتون و نانهای محلی با تولید به روش دستی و دستگاهی در نانواییها و واحدهای تولیدی نیمهصنعتی و صنعتی، کاربرد دارد.
از مزایا و ویژگیهای کاربرد آردهای کامل و نان مسطح، جلوگیری از افزایش کلسترول، جلوگیری از ابتلا به سرطان روده، دیابت، سکتههای قلبی، چاقی، بیماریهای ناشی از فقر آهن و ویتامینها، بیماریهای عصبی، فشار خون و جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان است.
مهدی اسلامپناه، رئیس سازمان استاندارد در حاشیه مراسم رونمایی از استاندارد ملی آرد و نان که در سازمان ملی استاندارد کشور برگزار شد، گفت: تولید و طبخ نان با کیفیت آرد کامل برای استفاده مردم از سیاستهای دولت است، در واقع سبد مصرف مردم با استانداردسازی و علمپایهشدن استاندارد در حوزه آرد حتماً ارتقا خواهد یافت.
وی افزود: تمام اجزای گندم در آرد کامل به طور کامل دیده شده (مغز گندم، جوانه گندم و سبوس گندم) است و دستگاههای اجرایی و متولی از جمله وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت همکاریهای خوبی در این زمینه داشتهاند و طبیعتاً در آینده نان کامل و با کیفیت در اختیار مصرفکننده قرار خواهد گرفت و هرم غذایی مصرفکننده به معنای واقعی تقویت میشود. وی بیان داشت: این اتفاق بزرگی است و مطالبه بسیاری از آحاد مردم بود. تغییراتی که سبد غذایی مردم را رقم میزند، به سلامت ملی کمک میکند و انشاءالله با کمک دستگاه اجرایی متولی، اقدام مهمی در این زمینه در دولت سیزدهم رقم زده باشیم، این مهم در نوع خودش هم برای ما رضایتبخش است و هم امیدواریم موجبات رضایت مردم را فراهم کند.
اسلامپناه در مورد دسترسی مردم به آرد کامل گفت: در برخی استانها از جمله مرکزی، قم (به طور آزمایشی)، هرمزگان (به طور داوطلب)، اصفهان و استانهای دیگر آرد کامل در اختیار نانوایان است و از این آرد برای تولید نان استفاده میکنند.
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران افزود: در استاندارد جدید همه اجزای گندم، از جمله مغز، جوانه و سبوس گندم دیده شده است و با اجرای آن نان کامل و با کیفیت در اختیار مصرفکننده قرار خواهد گرفت. دکتر اسلامپناه با بیان اینکه در مصرف نان انتخاب را به مصرفکننده واگذار میکنیم، تصریح کرد: در مراحل بعدی این استاندارد وارد فرایند اجباریشدن میشود، البته اجباریشدن باید در شرایطی انجام شود که سازوکارها فراهم شود تا به نانواییها آسیب وارد نشود.
وی در مقایسه استاندارد آرد کامل با استاندارد قبلی توضیح داد: استاندارد قبلی کامل نبود و برخی اجزا مثل سبوس و مغز گندم در نان وجود نداشت، اما نان اصولاً نباید سفید باشد، بلکه نان باید اجزای کامل سبوس و جوانه را داشته باشد. آرد جدید همه نیازهای مصرفکننده را پوشش میدهد و آثار منفی بر سلامت ندارد و از امروز این آرد در اختیار نانواییها قرار میگیرد.
اسلامپناه اظهار داشت: به تعدادی از نانواییها اطلاعرسانی میشود که بتوانند با آرد کامل گندم طبخ کنند. در گام اول استاندارد ملی اجباری را تجدید کرده و در اختیار قرار دادن نان باکیفیت را به تولید رساندهایم، امیدوارم این طرح با فراهمشدن زیرساختها کاملاً فراگیر شود. فراگیرشدن استفاده از آرد کامل نیاز به هماهنگی بیندستگاهی دارد، اما در حال حاضر به صورت عادلانه در اختیار مردم قرار میگیرد.