جوان آنلاین: بازخوانی و بررسی زیبایی‌شناسانه نثر فارسی با ارائه یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر ادبی، بر مبنای کتاب «هزار سال نثر فارسی» به گردآوری کریم کشاورز در بیست و چهارمین جلسه از سلسله درس‌گفتار‌های زیبایی‌شناسی زبان فارسی آغاز شد.
یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر در جلسه بازخوانی و بررسی زیبایی‌شناسانه نثر فارسی که به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه وی در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار می‌شود، به بررسی زیبایی‌شناسانه نثر کتاب مقدمه شاهنامه ابومنصوری پرداخت و ضمن تمجید از تعاریف و نظام موزون در این گونه نثر‌ها خاطر نشان کرد: در نثر امروز ما، نهاد اول جمله و گزاره آخر جمله می‌آید، اما در نثر‌هایی مثل همین مقدمه شاهنامه ابومنصوری، عین گویش آن زمان نوشته‌اند و کسی که با این رویکرد نثر بنویسد، به نثری ممتاز می‌رسد.
میرشکاک نثر «ابراهیم گلستان» و «جلال آل‌احمد» را از نمونه‌های این‌گونه نثر در دوره معاصر عنوان کرد و درباره نثر این دو نویسنده گفت: گلستان به آرکائیسم گرایش داشت، چون بر عکس نیما که گفته بود شعر را به نثر نزدیک می‌کنم، گلستان گفته بود که می‌خواهم نثر را به شعر نزدیک کنم و این کار را هم کرد و اغلب کارهایش ویژگی‌ها و زبان شاعرانه دارند. جلال آل‌احمد هم با اینکه تحت‌تأثیر لویی فردینان سلین و آلبرکامو بود، اما به شکل مردم کوچه و بازار حرف می‌زد. جمالزاده هم از زبان مردم وام می‌گرفت، اما آن زبان را مؤدبانه می‌کرد، ولی نثر جلال را انگار یکی از همان مردم کوچه و بازار آمده نوشته‌است که می‌توان به کتاب «مدیر مدرسه» به عنوان نمونه این نثرش اشاره کرد.
وی ادامه داد: خود من نثر گلستان را به شدت می‌پسندم، ولی از عهده چنین کاری بر نمی‌آیم، چون نثر کارهایش شاعرانه است و برخی کارهایش شعر نیمایی است؛ فروغ هم در شعرش به شدت تحت‌تأثیر نثر گلستان است که از نمونه این تأثیر می‌توان به کتاب «تولدی دیگر» اشاره کرد.
میرشکاک در پاسخ به پرسشی در خصوص گرایش صادق هدایت به گونه نثر یادشده خاطر نشان کرد: گلستان از نرم زبان فارسی خارج نمی‌شود، اما هدایت از نرم زبان فارسی خارج می‌شود. به عنوان مثال در «علویه خانم» درگیر نثر عوام و کوچه بازار است، اما در «سه قطره خون» زبان دارد و بسته به نیاز فضاسازی می‌کند؛ هدایت یک نویسنده فضاساز است. برخی از روی کج‌فهمی به هدایت به خاطر برخی دیالوگ‌ها در آثارش می‌تازند، اما این زبان خود شخصیت داستانی اثرش است نه خود هدایت.
