جوان آنلاین: «جاده جنگ» عنوان مجموعه‌ای ۱۲جلدی به قلم منصور انوری است؛ رمانی بلند و تاریخی که در کنار داستانی پرکشش و عاشقانه بخشی از تاریخ پرفرازوفرود کشور، از آغاز جنگ جهانی دوم تا پایان جنگ تحمیلی را از زبان شاهدان عینی برای مخاطبان تصویر می‌کند.
کربلایی گفت: «از مشهد چه خبر ممدآقا؟»
- مشهد... ماتم‌سرا شده کربلایی!
- طیاره‌های روس اومدن؟!
- مگه شما خبر دارید؟
- آخه اینجا هم اومدن!
- چی گفتی کربلایی؟! طیاره‌های روس بینالود هم اومدن؟!
- بله محمدآقا. اومدن کاغذ ریختن، چرخ زدن و رفتن.
- چه جور کاغذی؟!
خلیل گفت: «چهار بار به مشهد حمله کردن؛ دو بار صبح، دو بار هم بعد از ظهر... خیلیا کشته شدن کربلایی... بیشترشون سرباز بودن.»
محمد کیهان پرسید: «اینجا کسی طوریش نشد؟ موضوع کاغذا چی بود کربلایی؟»
- نه محمدآقا! نه تیری در کردن، نه بام انداختن... البت مردم خیلی ترسیدن... بالا و پایین چرخ زدن و دست آخر، دسته‌دسته کاغذ سرخ و آبی ریختن و رفتن.
- کاغذ سرخ و آبی؟! آخه برای چی؟! چی نوشتن توی کاغذا؟!
راه دار گفت: «سیدصالح کاغذا رو خونده. روسا گفته بودن به بینالود میان... نوشته بودن با ملت ایران سر جنگ ندارن. میان کمکشون کنن.»
محمد کیهان برآشفته گفت: «بیجا گفتن اجنبیا! چطور سر جنگ ندارن؟! پس چرا مشهد رو به خاک و خون کشیدن.»
این روایت که خواندید، برشی از جلد اول مجموعه ۱۲جلدی «جاده جنگ» به قلم منصور انوری از انتشارات سوره مهر است؛ رمانی بلند و تاریخی که در کنار داستانی پرکشش و عاشقانه، بخشی از تاریخ پرفرازوفرود کشور، از آغاز جنگ جهانی دوم تا پایان جنگ تحمیلی را برای مخاطبان روایت می‌کند. کتاب دو شخصیت اصلی مرئی و نامرئی دارد. شخصیت نامرئی «مرگان» نام دارد که مانند روح در تمام حوادث رمان حاضر است و در آن‌ها نقش دارد. شخصیت دیگر این داستان «سیدرضا شریفی» یک سرجوخه ژاندارمری است که به یک افسر زن تاجیک به نام «عالیه» علاقه‌مند می‌شود و او را فراری می‌دهد. او ۳۵سال در خارج از کشور به سر می‌برد و در انتهای رمان و زمان جنگ تحمیلی بازمی‌گردد. تا پایان داستان، حدود ۱۰۰شخصیت دیگر وارد ماجرا‌های این اثر می‌شوند. روایت «جاده جنگ» بر اساس واقعیات تاریخی است و حرفهای ناگفته شاهدان عینی از روز‌های اول حمله متفقین در داستان آمده و این خود، نقطه عطف ماجراست. در یک نگاه کلی، داستان این اثر از خراسان شروع و به خراسان هم ختم می‌شود، از روز سوم شهریور۱۳۲۰ و ماجرای هجوم روس‌ها از شمال‌شرقی خراسان به ایران و اشغال ایران از سوی متفقین آغاز می‌شود و با پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به پایان می‌رسد، البته در جلد‌های میانی این مجموعه واقعه ۱۵خرداد۱۳۴۲، فعالیت مبارزاتی گروه‌های اسلامی، تظاهرات مردمی، پیروزی انقلاب اسلامی، رابکاری‌های گروهک‌های ضدانقلاب در کردستان هم به تصویر کشیده می‌شود. هفت جلد نخست این اثر به جریان حضور روس‌ها در ایران اختصاص دارد و در جلد‌های بعدی حادثه ۱۵خرداد۱۳۴۲، مبارزات و پیروزی انقلاب اسلامی و چگونگی آغاز و پایان جنگ تحمیلی مدنظر قرار می‌گیرد، پنج جلد آخر این رمان هم به حوادث جنگ تحمیلی می‌پردازد. در این رمان سعی شده است نیم‌قرن از حیات کشور با جزئیات آورده شود؛ از آداب و سنن، فولکلور، مسائل تاریخی و مذهبی و منطقه‌ای گرفته تا نگاهی کامل به جنگ جهانی دوم و مسائل این جنگ که کشورمان را درگیر کرد. در «جاده جنگ» بسیاری از آداب و سنن فراموش‌شده شمال خراسان ثبت و ضبط شده است و این کتاب از این حیث اعتبار بیشتری پیدا می‌کند که گویی آیینه تمام‌نمای ۵۰ساله ایران است، البته عبارت پیشین تعریفی پرزرق و برق نیست و کسب جوایز ادبی، چون کتاب فصل، قلم زرین، کتاب سال و جلال آل‌احمد از سوی این کتاب، گواهی بر این مدعاست. انوری، نویسنده کتاب درباره فرازوفرود و مستندات این مجموعه کتاب می‌گوید: «برای نوشتن «جاده جنگ» از آرشیو مرکز اسناد آستان قدس رضوی استفاده زیادی کردم و البته پای صحبت آدم‌هایی نشستم که روز‌های اول حمله متفقین را به چشم دیده‌اند و در مورد جنگ جهانی دوم در همین کتاب حرف‌هایی زده شد که هنوز در جایی مکتوب نشده است.
رمان «جاده جنگ» از آن دست رمان‌هایی است که هم خوانندگان حرفهای داستان و رمان را راضی می‌کند و هم توده مردم را که با داستان به عنوان یک امر تفننی برخورد می‌کنند و این خصیصه‌ای است که هر کتابی ندارد. در این رمان داستان عشقی را می‌بینید که مرز جغرافیایی و زمینی را در هم می‌شکند. حماسه و دفاع، جوانمردی، ناجوانمردی و شجاعت را در برابر بزدلی می‌بینید و ایمان، توکل، وفاداری و خیانت را در مقابل یکدیگر. در واقع این کتاب عرصه وسیعی است همانند خود زندگی، جمع‌شدن این ویژگی‌ها می‌تواند سلایق مختلف را راضی کند.»
و به راستی این جمله منصور انوری که می‌گوید کتاب «جاده جنگ» همانند زندگی است را می‌توان جان کلام این طولانی‌ترین رمان ایرانی دانست که با خواندن هر جلدش دست‌در‌دست راوی به تاریخی خاص از کشورمان سفر می‌کنیم و در بستر داستانی عاشقانه، مشق تاریخ.
