جوان آنلاین: کریستوفر نولان برخلاف بسیاری از فیلمسازان مطرح امریکایی که رد پای ضد جریان و سیستم امریکایی در آثارشان به چشم می‌خورد، طعم امریکایی بودن در آثارش هویداست و این موضوعی است که ژاپنی‌ها هم تا حدودی پس از تماشای فیلم اوپنهایمر آن را حس کرده‌اند.
«اوپنهایمر» به کارگردانی کریستوفر نولان و برنده اسکار بهترین فیلم و کارگردانی، هشت ماه پس از اکران در امریکا و اروپا به دلیل حساسیت موضوع بالاخره در ژاپن روی پرده سینماها رفت و بازخورد‌هایی انتقاد‌آمیز از سوی تماشاگران به همراه داشت.
با وجود مشاجره‌های چند ماهه و نگرانی‌های عمیق از واکنش‌های منفی در خصوص نمایش فیلمی با موضوع سلاح اتمی در تنها کشوری که قربانی بمب اتمی بوده‌است، «اوپنهایمر» با نصب علائم هشداردهنده مبنی بر آزارنده‌بودن در ورودی برخی سینماها، بالاخره در ژاپن اکران شد.
ژاپن با اینکه یکی از گیشه‌های اصلی در آسیا به شمار می‌آید، ولی تاکنون از برنامه پخش جهانی این فیلم کنار گذاشته شده‌بود، اما بریترز‌اند، پخش‌کننده محلی یونیورسال، اواخر سال گذشته اعلام کرد که پس از ماه‌ها گفتگو، «اوپنهایمر» مجوز اکران در این کشور را گرفته‌است.
تلاش رسانه‌های غربی برای کمرنگ جلوه دادن ماجرا
البته برخی رسانه‌های غربی می‌کوشند مخالفت جامعه ژاپن با اکران اوپنهایمر در این کشور را کمرنگ نشان دهند. گاردین یکی از این نشریات است که می‌نویسد: نظرات تماشاگران پس از اکران از سویی انتقادی و از سویی دیگر توأم با تحسین بود. این نشریه سخنان پروفسور ماسائو توماناگا، بازمانده حمله اتمی، را برجسته کرده‌است: «اوپنهایمر فیلمی ضدهسته‌ای است. فکر می‌کنم فقدان تصاویر بازماندگان بمب اتمی از نقاط ضعف فیلم باشد، اما در واقع، جملات اوپنهایمر در بسیاری از صحنه‌ها، هراس او از واقعیت حملات اتمی را نشان داد و این برای من کافی بود.» ایندیپندنت هم سعی کرده همان خط خبری را پیش بگیرد و در این‌باره می‌نویسد: «هیروشیما و ناکازاکی قطعاً قربانی هستند، ولی گمان می‌کنم اگر چه مخترع این سلاح جزو مقصران است ولی او هم قربانی جنگ است.»
با این حال همین نشریه به این نکته اذعان دارد که یکی از هواداران بزرگ آثار نولان در اولین روز اکران به سینمایی در یک کیلومتری شهر قربانی بمب اتمی رفت و پس از تماشای فیلم گفت: «مطمئن نیستم فیلمی باشد که ژاپنی‌ها برای دیدنش سر و دست بشکنند.»
ستایش از بمب اتم.
اما حقیقت ماجرا این است که شمار زیادی از تماشاگران ژاپنی تماشای فیلم را دشوار و یکطرفه و از زاویه دید امریکایی‌ها توصیف کردند. یک تماشاگر به رویترز گفت که فیلم، بمب اتم را به‌گونه‌ای «ستایش‌آمیز» توصیف می‌کند و به عنوان فردی که ریشه در هیروشیما دارد، تماشای فیلم برایش مشکل بوده است.
تماشاگری دیگر گفت که صحنه‌های جشن برای اختراع و آزمایش بمب اتم حس «نفرت‌انگیزی» برای او به همراه داشته‌است.
یک دانشجوی ژاپنی به بی‌بی‌سی می‌گوید که فیلم اوپنهایمر از نقطه‌نظر امریکایی‌ها به این موضوع نگاه می‌کند و بر این باور است که استفاده از بمب اتمی جان انسان‌ها را نجات می‌دهد. یکی از بازماندگان بمباران اتمی ناکازاکی که پنج عضو خانواده‌اش را از دست داده به ژاپن تایمز گفت: «دوست دارم مردم هر چه بیشتر فیلم را ببینند. وارد دورانی شده‌ایم که مردم آگاه نیستند و اینکه این تسلیحات تا چه میزان می‌تواند روی زندگی‌شان اثر بگذارد.»
شهردار سابق هیروشیما نیز در گفتگو با رسانه‌ها گفت: «از نقطه‌نظر هیروشیما، وحشت سلاح اتمی به‌درستی ترسیم نشده‌است. فیلم به‌گونه‌ای ساخته شده که به این نتیجه ختم شود بمب اتم برای نجات جان امریکایی‌ها استفاده شده‌است.» با تمامی این اوصاف، «اوپنهایمر» در اولین هفته اکران در ژاپن حدود ۵/۲ میلیون دلار فروخت و گیشه جهانی‌اش از ۹۶۵ میلیون دلار عبور کرد.
طعم امریکایی آثار نولان
بنابر این گزارش، اگر چهره‌هایی، چون فرانسیس فورد کاپولا با فیلم «پدرخوانده» زیر پوست سیاست در امریکا را نقد کرد یا مارتین اسکورسیزی با آثاری، چون «راننده تاکسی» در دهه ۷۰ و فیلم «دسته نیویورکی‌ها»، «مرد ایرلندی» و «گرگ وال استریت» همین رویه را پیش گرفت و در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی فیلمسازان بزرگ امریکایی، چون استنلی کوبریک آثاری منتقدانه در مذمت جنگ ویتنام می‌ساختند و این نوع نگاه انتقادی کم یا زیاد در نگاه اغلب فیلمسازان بزرگ هویدا بوده و هست، اما کریستوفر نولان را می‌توان در دسته فیلمسازانی دانست که نه‌تن‌ها دغدغه‌هایی از این دست در آثارش به چشم نمی‌خورد، بلکه برخی آثار او بو و طعم ستایش از سیاست‌های امریکایی یا دست‌کم شائبه این مسئله را به همراه دارد.
اوپنهایمر یک فیلم دلهره‌آور زندگینامه‌ای حماسی به نویسندگی و کارگردانی کریستوفر نولان است که در سال ۲۰۲۳ اکران شد. نولان فیلمنامه این فیلم را بر اساس کتاب پرومته امریکایی، پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر به رشته تحریر درآورده است. داستان فیلم درباره زندگی جی. رابرت اوپنهایمر، فیزیکدان نظری امریکایی است که به عنوان «پدر بمب اتمی» شناخته شده‌است و کیلین مورفی نقش وی را در فیلم بازی می‌کند.
امریکایی که درباره بمب فیلم می‌سازد
از جنگ جهانی دوم که امریکا از بمب اتم استفاده کرد تا به امروز همواره هراس از تکرار چنین رفتاری وجود دارد و به رغم نگرانی‌های بین‌المللی، روز به روز بر شمار کلاهک‌های اتمی افزوده می‌شود. امریکا با حدود ۵ هزار و ۵۵۰ سلاح هسته‌ای پس از روسیه در جایگاه دوم قرار دارد.
تا امروز، ایالات متحده تنها کشوری است که از سلاح اتمی در جنگ استفاده کرده‌است. روز ۶آگوست ۱۹۴۵ یک بمب اورانیومی به نام «پسر کوچک» (Little Boy) در هیروشیمای ژاپن فرود آمد که طبق برآوردها، ۱۴۰ هزار کشته بر جا گذاشت. این کشور بمب دوم به نام «مرد چاق» (Fat Man) را سه روز بعد در ناکازاکی انداخت که ۷۴ هزار کشته دیگر در پی داشت.
بسیاری از سیاستمداران امریکایی هشدار داده‌اند، دولت جو بایدن، با اقدامات خود در اوکراین، مردم ایالات متحده و کل جهان را برای شروع یک جنگ هسته‌ای تحت فشار قرار داده است.
