دور تازه گفت‌وگو‌ها ميان ايران و گروه 5+1 بار ديگر در ژنو از سر گرفته شد؛ مذاكراتي كه يك بار ديگر به روزهاي حساس رسيد و به گفته ناظران بايد تا چهارم فروردين به نتيجه‌اي مشخص برسد؛ روندي كه حالا بسياري در داخل و خارج كشور تحولات آن را دقيق‌تر از هر زمان ديگري بررسي مي‌كنند، چراكه آنها معتقدند اين دور از مذاكرات بسيار سرنوشت‌ساز است.
اين در حالي است كه پس از توافق ژنو كه به برنامه اقدام مشترك شهرت پيدا كرد، رايزنان هر دو طرف دو بار به اميد رسيدن به يك توافق جامع اقدام به تمديد مذاكرات كردند اما به رغم آنكه ادعا مي‌شد كه به توافق نزديك شده‌اند، در هيچ زماني اين توافق حاصل نشد. در همين حال پس از دومين تمديد بود كه قرار شد تا چهارم فروردين مقدمات يك توافق حاصل شود و تا تيرماه سال آينده اين توافق در جزئيات به تصويب برسد؛ موضوعي كه بسياري آن را يك سناريوي فشار از سوي ايالات متحده تفسير كردند.
تلاش‌هاي غرب براي دومرحله‌اي كردن توافق جامع تا به جايي پيش رفت كه رهبر معظم انقلاب ضمن مخالفت با اين روند، در سخناني صريح توافق دومرحله‌اي را پسنديده ندانستند.
اين موضوع بازتاب‌هاي فراواني در عرصه بين‌الملل داشت و همين موضوع باعث شد كه تحرك تازه‌اي در ميان ديپلمات‌هاي ايراني و غربي ايجاد شود و اسناد سناريوي توافق دومرحله‌اي به بايگاني سپرده شود. اين تحرك جديد تا به حدي بود كه حسين فريدون دستيار ويژه رئيس‌جمهور و علي اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي نيز راهي ژنو شوند.
اقدامي كه باعث شد بسياري از كارشناسان عنوان كنند كه جمهوري اسلامي به «لحظه تصميم» رسيده است. اما چرا مقام معظم رهبري بر توافق يك مرحله‌اي تأكيد دارند و دليل اصلي سفر علي اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي به ژنو چيست؟ اين سؤالاتي است كه آقايان منصور حقيقت‌پور و حسين نقوي حسيني از اعضاي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس به آن پاسخ داده‌اند.
سخنان رهبري ريل‌گذاري آينده مذاكرات بودمنصور حقيقت‌پور، عضو كميسيون امنيت ملي مجلس در همين ارتباط با اشاره به اينكه امروز توافق يك مرحله‌اي گفتمان غالب كشور است، اظهار داشت: امكان توافق در كليات و واگذاري جزئيات به آينده وجود ندارد. چراكه جزئيات قابل تفسير و تأويل است.
اين عضو كميسيون امنيت ملي طرف‌هاي مذاكره ايران را نانجيب خواند و ادامه داد: كشورهاي غربي به ويژه ايالات متحده منطق ندارند و معلوم نيست اگر توافق دو مرحله‌اي صورت بگيرد، براي مرحله دوم چه سنگ‌اندازي‌هاي تازه‌اي انجام دهد.
وي با بيان اينكه برخي مي‌گويند در ابتدا مسائل فني را حل و سپس وارد بعد سياسي شويم، اظهار داشت: بعد سياسي پرونده هسته‌اي كشورمان يك بعد تحليلي است و نمي‌توان به صورت قطعي در خصوص آن نظر داد، بنابراين توافق دو مرحله‌اي نمي‌تواند كمكي به كشور ما بكند.
حقيقت‌پور در ادامه عنوان كرد: امروز همه كشور مي‌خواهند كه توافق در يك مرحله صورت بگيرد و يك متن روشن، حقوقي و غيرقابل تفسير در اين خصوص نگارش شود كه در آينده كسي نتواند برداشت خاصي از آن كند و كشور را تحت فشار قرار دهد.
عضو كميسيون امنيت ملي كشور به سخنان مقام معظم رهبري در خصوص حصول توافق در يك مرحله نيز اشاره كرد و افزود: اين سخنان بايد فصل‌الخطاب تيم مذاكره‌كننده باشد و اهداف خود را بر اين اساس تدوين كنند. همچنين اين گفته‌ها امروز يك ادبيات واحد براي مردم كشور است كه باعث روشن شدن موضع كشور براي جهان شد. در حقيقت مي‌توان گفت كه اين سخنان مسير آينده مذاكرات را ريل‌گذاري كرد.
حقيقت‌پور با بيان اينكه مذاكرات همواره توسط مقام معظم رهبري اداره مي‌شده اضافه كرد: اينكه عده‌اي مي‌گويند، رهبري با سخنان خود مذاكرات را به ريل برگردانند با گفته‌هاي پيشين رهبري پيرامون تيم مذاكره كننده كشورمان كه آنها را فرزندان انقلاب ناميدند، منافات دارد.
وي در خصوص دليل اضافه شدن علي‌اكبر صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي كشور به مذاكرات نيز گفت: تيم آقاي صالحي همواره در مذاكرات حضور داشتند و از بعد فني به ديپلمات‌هاي كشور كمك مي‌كردند. حالا امروز مذاكرات به موضوعات فني رسيده كه از عهده آقاي ظريف و كري خارج است و بايد يك تيم فني در اين خصوص مذاكره كند، از اين رو خود آقاي صالحي عازم ژنو شده‌اند تا در مذاكرات شركت كنند.
سخنان رهبري نقشه راه بودسيدحسين نقوي‌حسيني، سخنگوي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز در گفت‌وگو با خبرنگار «جوان» با اشاره به تجربيات گذشته كشور از رفتارهاي بد 1+5 گفت: امريكايي‌ها بعد از توافق ژنو بارها عهدشكني كردند و تفسير‌ها و برداشت‌هاي مختلفي را از توافق اقدام مشترك ارائه كردند. همين موضوع نشان داد كه نبايد به آنها اعتماد كرد و تن به توافق دو مرحله‌اي داد.
وي در خصوص راهبرد ايالات متحده در مذاكرات گفت: آنها به دنبال اين هستند كه يك توافق كلي با اصطلاحات چند وجهي و قابل تفسير با ايران امضا كنند و در آينده اهداف خود را در مذاكرات پيرامون جزئيات پيگيري كنند. اين موضوع به درستي توسط مقام معظم رهبري درك شد و ايشان در سخنان خود تيم مذاكره كننده را از توافق دو مرحله‌اي منع كردند.
اين عضو كميسيون امنيت ملي مجلس با بيان اينكه متن توافق نهايي بايد صريح، دقيق و غيرقابل تفسير باشد، ادامه داد: مقام معظم رهبري در سخنان خود نقشه راه را براي تيم مذاكره كننده و طرف‌هاي غربي ترسيم و خطوط قرمز كشور را مشخص كردند.
نقوي حسيني سپس تصريح كرد: اين موضوع باعث انفعال طرف‌هاي غربي شد و دست آنها را براي امتياز‌گيري از كشور بست. حالا غربي‌ها مجبورند با نقشه راه جمهوري اسلامي ايران در مذاكرات حركت كنند.
اين عضو كميسيون امنيت ملي در خصوص دليل اضافه شدن آقاي صالحي به مذاكرات نيز گفت: من معتقدم كه اين اقدام نشان مي‌دهد كه مذكرات وارد جزئيات شده و رسيدن به توافق در جزئيات نيازمند مذاكرات فني است. از اين رو آقاي صالحي به تيم مذاكره‌كننده پيوستند.
