سرویس جامعه جوان آنلاین - مهسا گربندی: آنطور که آمارهای فائو اعلام میکند هرسال ۱.۳میلیارد تن غذا درجهان هدر میرود که بیشترین ضایعات مربوط به میوه و سبزیجات، ماهی و غلات است. این درحالی است که ایران ٢,٧درصد از ضایعات غذای جهان را به خود اختصاص میدهد که این رقم معادل ٣٥میلیون تن است، این یعنی بخش قابل توجهی از غذاهایی که با زحمت بهدست میآید یا میوه، غلات و سبزیجاتی که با صرف آب و انرژی زیادی رشد کرده، در نهایت تبدیل به زباله شده و به هدر میرود!
از سوی دیگر براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۸ سرانه تولید جهانی زباله در هر روز برابر با ۳۰۰ گرم است. این درحالی است که این رقم برای ایرانیها به بیش از ۷۱۰ گرم و برای تهرانیها ۷۹۰ گرم یعنی بیش از ۲ برابر متوسط جهانی است!
البته حجت نظری عضو شورای شهر تهران تولید زباله توسط پایتختنشینان را ۹۰۰ گرم در روز اعلام کرده و در این باره گفته است: «در تهران روزانه هشت هزار تن پسماند تولید میشود که دو برابر نُرم جهانی است.»
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه «ما به هر دلیلی در حوزه مدیریت پسماند موفقیت چندانی نداشتهایم» اظهار داشته: «در دو سال اخیر، ما در ستاد توانافزایی بر اساس مطالبه سازمانهای مردمنهاد تلاش کردهایم بر مساله پسماند تمرکز بیشتر داشت باشیم. متاسفانه در شهری زندگی میکنیم که مصرفگرایی باعث شده بیشتر زمانها تولید پسماند شهر ما را از مطلوب بودن فاصله بگیرد، ممکن است در مدیریت شهری هم قصورهایی باشد، اما به هر حال همه باید تلاش کنیم از این شرایط فاصله بگیریم.»
وضعیت بازیافت زباله در ایران در مقایسه با کشورهای غربی
حدود ۴۰ درصد پسماند خانگی در ایران خشک است که یکسوم آن بهسادگی قابل بازیافت خواهد بود. اما متاسفانه بهعلت ضعف فرهنگ بازیافت و تفکیک نشدن زباله از مبدا، بازیافت این پسماندهای خشک، عملی نیست. این در حالی است که از دهه ۷۰ میلادی در کشورهای غربی به دلیل افزایش چهار برابری قیمت نفت، به مسئله بازیافت بهویژه بازیافت پلاستیک و مواد نفتی توجه زیادی شده است. در حال حاضر سوئیس، هلند، دانمارک و آلمان پیشگامان عرصه بازیافت هستند و میزان بازیافت در این کشورها بالای ۹۰ درصد است. در این کشورها، تفکیک نکردن زباله از مبدأ تخلف محسوب میشود و جریمه دارد؛ موضوعی که نشان میدهد فرهنگسازی به پشتوانه قانونی نیازمند است.
کمرنگ بودن مشارکت مردم در کمک به بازیافت زباله
معصومه حسینی نسب، دکتر منابع طبیعی درباره راهکارهای کاهش تولید زباله در کشور به خبرنگار «جوان آنلاین» میگوید: «هر کسی باید مسئولیت زبالهای که تولید کرده را بپذیرد. این موضوعی است که در ایران جا نیفتاده و در تعاریفی هم گفته شده که مسئولیت حمل و نقل و دفن زباله بر عهده شهرداریها و دهیاریها است به همین دلیل مردم مشارکتشان در این زمینه را بسیار کمرنگ کردهاند.»
این دکتر منابع طبیعی ادامه میدهد: «یکی دیگر از راهکارهای مناسب برای کاهش تولید زباله، استفاده کمتر از پلاستیک است. یعنی در هر بخش از زندگی که میتوانیم پلاستیک کمتری استفاده کنیم تا حجم زباله تولید شده را کاهش دهیم.»
او به مسئله تفکیک زباله از مبدا اشاره میکند و میگوید: «اگر مسئله تفکیک زباله از مبدا در دستور کار قرار بگیرد و زبالههایتر و خشک از هر خانهای جدا شود، بخش زیادی از مشکلات حل خواهد شد و این اقدام کمک بسیاری زیادی به بازیافت زبالههای خشک خواهد کرد و در نتیجه تولید زباله در ایران را به شدت کاهش میدهد.»
حسینی نسب درباره کاهش حجم زبالهها اظهار میدارد: «بر اساس آمار اعلام شده حدود ۷۵ درصد از زبالهها مواد فسادپذیر هستند، مانند پوست میوه و ضایعات غذایی. بهتر است برای این دسته از زبالهها فرهنگسازی انجام شود تا رطوبت پسماند ضایعات غذایی را بگیرند. برای مثال پوست نصف یک هندوانه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ گرم وزن دارد که اگر آن را در فضای آزاد قرار دهیم و هوادهی شود، کاهش وزن پیدا کرده و حجم آن به ۵۰ تا ۱۰۰ گرم میرسد.»
دغدغهای که نیست!
او با بیان اینکه اداره پسماند به مردم توصیه میکند که زبالههای خود را رطوبت گیری کنید تا از این طریق حجم شیرابهها کاهش پیدا کند، تصریح میکند: «متاسفانه حجم شیرابهای که در آرادکوه در تهران تولید شده به ۸۰۰ متر مکعب رسیده است. مسئلهای که مشکلات زیادی را به دنبال خود دارد و متاسفانه حجم عظیمی از این شیرابهها جذب زمین شده است و در صورتی که به سفرههای آب زیرزمینی برسد، آلودگی فجیعی را به بار خواهد آورد.»
این دکتر منابع طبیعی در پایان تاکید میکند: «باید هر کسی نسبت به زبالهای که تولید میکند، نگاه دغدغهمند داشته باشد، همچنین مصرف پلاستیک را به کمترین حد ممکن برساند و مسئله رطوبتگیری زبالهها و تفکیک آن از مبدا را انجام دهد که این امر نیازمند برنامهریزی و آموزش مناسب از سوی مسئولان مربوطه است و باید جدی گرفته شود.»