امریکا از برجام خارج شد و نحوه اجرای آن هم به شکلی است که چیزی جز نعش آن باقی نمانده، ولی شورای امنیت، همین توافق را دستمایه یک بازی جدید علیه ایران کرده است. توافقی که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آن را به یک تعهد الزامآور بینالمللی تبدیل کرد، حالا بهانهای شده در دست وزیر خارجه امریکا که با استناد به آن، ایران را متهم به نقض قطعنامههای شورای امنیت کند و اروپاییان هم در جلسه پشت درهای بسته شورای امنیت، با استناد به آن ایران را به میز پاسخگویی میکشانند.
نشست فوقالعاده شورای امنیت سازمان ملل دیشب پشت درهای بسته برگزار شد؛ نشستی که انگلیس و فرانسه آن را با استناد به سخنان مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا درخواست برگزار شدن آن را دادهاند. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا، روز یک شنبه در توئیتر ادعا کرد که ایران یک فروند موشک بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای را آزمایش کرده و آن را مغایر قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت خواند، قطعنامهای که امریکا با خروج از برجام، آن را عامدانه نقض کرده است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا نیز در پیامی توئیتری با طرح این ادعا که ایران به تازگی موشکهای بالستیک میانبردی را که قادر به رسیدن به اسرائیل و اروپا هستند مورد آزمایش قرار داده است، گفت: این «اقدام تحریکآمیز» غیرقابل تحمل است.
در پی این ادعای طرفهای امریکایی جرمی هانت، وزیر امورخارجه انگلیس در صفحه توئیتر خود نوشت: «من به شدت نسبت به آزمایش موشک بالستیک میانبرد توسط ایران نگران شدهام. این اقدامی تحریکبرانگیز و تهدیدآمیز بوده و در تضاد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است.»وزیر خارجه انگلیس گفته که حمایت لندن از برجام، به هیچ وجه از نگرانی انگلیس درباره برنامه موشکی نمیکاهد، برنامهای که او آن را «بیثبات کننده» خوانده و گفته که عزم لندن بر متوقف شدن آن است. دفتر ریاست جمهوری فرانسه هم از آنچه که آزمایش موشکی ایران خوانده، ابراز نگرانی کرده و خواستار توقف آزمایش موشکهای دارای قابلیت حمل کلاهک هستهای در ایران شده است. انگلیس و فرانسه هر دو، با ارائه درخواستی به شورای امنیت سازمان ملل، خواستار برگزاری جلسهای برای بررسی این موضوع شدند که آیا آزمایشهای موشکی جمهوری اسلامی با قطعنامه شورای امنیت تعارض دارد یا نه، نشستی که دیشب پشت درهای بسته برگزار شد. در حال حاضر، علاوه بر چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و امریکا به عنوان اعضای دائم، بولیوی، ساحل عاج، گینه استوایی، اتیوپی، قزاقستان، کویت، هلند، پرو، لهستان و سوئد هم عضو شورای امنیت هستند.
پاسخ ایران
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه بدون تأیید یا تکذیب آزمایش موشکی که مایک پمپئو به ایران نسبت داده، گفته که هیچ قطعنامهای در شورای امنیت برنامه موشکی یا آزمایشهای موشکی ایران را ممنوع نکرده است. قاسمی خطاب به وزیر امور خارجه امریکا گفته است: «جالب و البته مضحک آنجاست که به قطعنامهای استناد میکنید که با خروج یکجانبه و غیر قانونیتان از برجام نه تنها خود آن را نقض کردهاید بلکه دیگران را هم به نقض آن تشویق یا حتی اگر آن را اجرا کنند تهدید به تنبیه شدن و تحریم میکنید.» محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز دیروز در توئیتی نوشت: سوررئالیسم اکنون خط مشی ایالات متحده در سیاست خارجیاش شده؛ در حالی که خود قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض میکند و حتی به تهدید آنهایی میپردازد که نمیخواهند با اجرای تحریمهای غیرقانونی ایالات متحده این قطعنامه را نقض کنند، حالا به غلط، ایران را دقیقاً به نقض همان قطعنامه متهم میکنند! وزیر خارجه همچنین در اظهارنظری جداگانه به این نکته اشاره کرده که قطعنامه ۲۲۳۱ صرفاً موشکهای دارای قابلیت حمل کلاهکهای هستهای است در حالی که ایران موشکهای دارای کلاهک هستهای آزمایش نمیکند، ضمن اینکه به گفته ظریف، در این قطعنامه، اصل این موشکها برای ایران ممنوع نشده بلکه از ایران خواسته شده از این نوع موشکها استفاده نشود. مارک فیتزپاتریک روز دو شنبه در یادداشتی که در تارنمای مؤسسه بینالمللی مطالعات راهبردی منتشر شد، با تحریک آمیز دانستن این آزمایشها افزود: قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تنها «خواستار» انجام ندادن آزمایش موشکهایی شده است که برای حمل کلاهکهای هستهای طراحی شده باشند. دبیر اجرایی این اندیشکده امریکایی ادامه داد: به همین دلیل در طول دو سال گذشته، امریکا و دیگران در بیانیههای محکومیت خود گفتهاند که این اقدام «مخالف» یا در «تضاد» با قطعنامه شورای امنیت است. فیتزپاتریک اضافه کرد: با این حساب چرا امریکا اکنون ادعا میکند که این آزمایش موشکی نقض قطعنامه است؟ به طور قطع مشاوران حقوقی وزارت خارجه به پمپئو توصیه کردهاند که چنین عبارتی را مطرح نکند.