اندیشه و رفتار سیاسی مرجع نامور شیعه زنده یاد آیتالله العظمی سید حسین طباطبایی بروجـــردی در زمره شاخصترین سرفصلهای بررسی تاریخچه حوزه علمیه قم، در دوران معاصر محسوب میشود. هم از این روی این موضوع، تاکنون از منظر محققان مربوطه دور نمانده است. پژوهش در این باره موجد آثار متنوعی بوده است، که «رایتِ دین» واپسین مورد از آنها به شمار میرود. این تحقیق توسط علی اکبر عالمیان انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای ناشر در معرفی این کتاب، به نکات پی آمده اشارت برده است:
«تردیدی نیست که پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ ایران، نقطه عطفی تاریخی محسوب میشود. در اینکه این نقطه عطف چگونه به وجود آمد و چه علل و عواملی در ظهور و بروز آن نقش داشتند، سخن فراوان گفته شده است. اما نقش مرجعیت در ایجاد این نقطه و تشکیل جمهوری اسلامی، تعیینکننده و منحصربه فرد بوده است. همان گونه که نخستین جرقههای این انقلاب به دست یک مرجع تقلید زده شد، نیز همو بود که با مقاومت و مجاهدت بینظیرش و همراهی یاران وفادار و پشتیبانیهای مردم، توانست آن جرقهها را به شعله تبدیل کند و آن شعله را درون کاخ ستم و بیداد و استبداد اندازد و آن کاخ و هرچه را در آن بود، را بسوزاند و در نهایت طرحی نو دراندازد و خانهای نو بنا سازد و در هدایت و راهبری ساکنان آن، به اندیشههای ناب اسلامی تکیه کند و اندیشه اجنبیستیزی را جایگزین اجنبیپرستی و اجنبیستایی نماید. اما بسیاری از مراجع که گرمابخش حرکتهای انقلابیون بودند، خود افتخار شاگردی و ارادت به مرجعی بزرگ و عالمی دوراندیش داشتند، مرجعی به نام حضرت آیتاللهالعظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی. شخصیتی جامعالاطراف که با ورودش به حوزه علمیه قم، این حوزه زنده گشت و جانی دیگر گرفت و استعدادهای بالقوه آن - که به دلیل خفقان موجود در کشور و سرکوبهای وحشیانه در کنجی خزیده بودند- فعالیت یافتند، جرئت عرضاندام پیدا کردند و هر یک به تناسب، نقشی در خور ایفا نمودند. وی در عرصههای مختلف، خوش درخشید و این قطعه از تاریخ این مرز و بوم را، برجستگی خاصی داد. کتاب حاضر به منظور واکاوی اندیشه و رفتار سیاسی این مرجع سترگ، به رشته تحریر درآمده است. نویسنده کتاب در بخش اول این اثر، ابتدا به معرفی این مرجع عظیمالقدر و زندگی ایشان از تولد تا رحلت میپردازد و در بخش دوم، رابطه آیتاللهالعظمی بروجردی را با مقوله سیاست مورد بررسی قرار میدهد. از مباحث مهم این بخش، بیان دیدگاه ایشان درباره ولایت فقیه و نقش سیاسی و اجتماعی فقیهان در عصر غیبت است.
محقق در بخش سوم کتاب با عنوان آیتاللهالعظمی بروجردی و رهبری امت اسلامی، به چند مسئله مهم از جمله اهمیت به دین و شعائر اسلامی، حفظ کیان حوزه و روحانیت، وحدت مسلمین، تبلیغ دین و مسئله فلسطین توجه ویژه دارد. بخش چهارم تحقیق، به ارتباط این مرجع با جریانهای فکری و سیاسی روز، همچون: فدائیان اسلام، جبهه ملی و ایضاً حزب بهائیت اختصاص دارد. نویسنده در بخش پایانی کتاب، به کیفیت ارتباط این مرجع وارسته با امام خمینی، آیتالله کاشانی و همچنین محمدرضاشاه و رضاشاه توجه میکند و در این باره حقایقی را باز میگوید....»