برای درک بهتر ماهیت و توان رژیم کنونی امریکا شاید آخرین سخنان نیکی هیلی در دوران تصدیاش به عنوان نماینده امریکا در سازمان ملل بهترین گواه باشد، آنجا که میگوید مأموریت من، دیوانه نشان دادن ترامپ برای ترساندن کشورها بود. او میافزاید ترامپ را تندمزاج تصویر میکردم تا طرف دیگر را بترسانم.
این سخنان نیکی هیلی را چند روز قبل از او آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در گفتوگو با مجله «آتلانتیک» که روز پنجشنبه ۲۲ شهریور منتشر شد، بهگونهای دیگر که بیانگر افول قدرت نرم امریکاست بیان کرده و گفته است: «من فکر میکنم که قدرت نرم امریکا در حال حاضر رو به کاهش است». برخلاف رؤسای جمهور سابق امریکا، گفتار و رفتار تیم جدید حاکم بر کاخ سفید به ریاست دونالد ترامپ، نقاب را از چهره این رژیم کنار زده و ماهیت اصیل و واقعی امریکا را برای جهانیان آشکار ساخته است. رئیسجمهوری که هیچ ابایی از بیان واقعیت سلطهطلبانه امریکا نداشته و صراحتاً از دوشیدن و غارت اموال و ثروت کشورهای زیر سلطه و تحقیر آنها سخن به میان میآورد، رژیمی که عامل اصلی بسیاری از جنایات علیه بشریت در شش دهه اخیر بوده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود در جمع دانشآموزان و دانشجویان در روز شنبه ۱۲ آبانماه به درستی این واقعیت را تبیین کردند و با اشاره به شرایط امریکا در جهان فرمودند: در یک نگاه وسیعتر، قدرت و اقتدار و هیمنه امریکا در دنیا رو به افول و زوال است و امریکای امروز به مراتب ضعیفتر از امریکای چهار دهه قبل است.
ایشان با اشاره به اذعان بسیاری از سیاسیون و جامعهشناسان معتبر دنیا مبنی بر فرسوده شدن و از بین رفتن «قدرت نرم» امریکا گفتند: قدرت نرم امریکا به معنای «اقناع و قبولاندن نظر خود به کشورهای دیگر»، اکنون در ضعیفترین موقعیت ممکن قرار دارد، بهخصوص از زمان روی کار آمدن رئیسجمهور فعلی امریکا نه تنها ملتها بلکه دولتهای اروپا، چین، روسیه، هند، آفریقا و امریکای لاتین نیز با تصمیمهای امریکا صراحتاً مخالفت میکنند. ایشان خاطرنشان کردند: اکنون نهتنها اقتدار معنوی و قدرت نرم امریکا رو به افول است، بلکه اقدامات رئیسجمهور عجیب و غریب فعلی امریکا «لیبرال دموکراسی» را نیز که پایه تمدن غرب است، بیآبرو کرده است.
خبرگزاری امریکایی یونایتدپرس چندی پیش و در جریان برگزاری کنفرانس تهران برای صلح سوریه طی گزارشی به موقعیت ویژه ایران و متحدانش در منطقه غرب آسیا پرداخته و نوشته بود: امریکا در این منطقه، به جایگاه دوم سقوط کرده، چراکه میبینیم در مذاکرات مسئله مهمی مثل سوریه، راهش نمیدهند. در زمینه ابعاد افول قدرت سخت امریکا به مصادیقی چند میتوان اشاره کرد.
روزنامه امریکایی واشنگتنپست در تحلیلی در روزهای اخیر، تصمیم پنتاگون در کاهش حضور نظامی امریکا در منطقه را به دلیل هراس نیروهای نظامی امریکایی از واکنش ایران در صورت وقوع درگیری احتمالی عنوان کرد. این روزنامه افزوده است: این در حالی است که ایران دستکم هزار قایق تندروی مسلح دارد و قادر است هزاران مین دریایی را در آبهای منطقه کار بگذارد. براساس برآورد مقامهای امریکایی، ایران میتواند هزارمین دریایی را در کمتر از یک هفته در منطقه کار بگذارد. المانیتور با اشاره به حمله موشکی اخیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به «مقر داعش» در سوریه نوشت: حملات موشکی ایران نشان داده که این کشور بر بالا بردن دقت تسلیحات خود متمرکز شده است. این تهدیدی برای نیروهای امریکا و ارتش کشورهای حاشیه خلیج (فارس) است. المانیتور به نقل از مایکل المن، عضو ارشد مؤسسه بینالمللی مطالعات راهبردی ادامه داد: هدف ایران بالا بردن هزینهها برای امریکا و اسرائیلیهاست.
گزارش نشریه «اکونومیست»، دلایل خالی کردن صحنه را بهتر روشن میکند. این نشریه با اشاره به اینکه توان نظامی امریکا در حال فرسایش است، نقاط ضعف ارتش امریکا را برشمرده و آسیبپذیر بودن کشتیهای نیروی دریایی امریکا در مقابل موشکهای زمین به دریا، ضعف ارتش امریکا برای حفاظت از پایگاههای هوایی منطقهای این کشور در برابر حملات غیرمنتظره، آسیبپذیری هواپیماهای امریکا در مقابل سامانههای ضدهوایی مدرن و ناکارآمدی جنگندههای امریکایی در شناسایی موشکهای قابل حمل را از جمله نقاط ضعفی میداند که در صورت برطرف نشدن میتواند جایگاه این کشور را تضعیف کند. ورود مستقیم امریکا به جنگهای افغانستان و عراق و همچنین ورود غیرمستقیم به بحرانهای سوریه و یمن از دلایل دیگر کاهش جایگاه ابرقدرتی این کشور است. امریکا با داشتن مدرنترین جنگافزارها و حتی با کمک متحدان اروپایی خود نتوانست گروه طالبان را شکست دهد و حال و روز افغانستان فعلی به خوبی گویای این حقیقت است که سیاستهای امریکا در افغانستان به شکست منجر شده و منفعتی برای کاخ سفید به دنبال نداشته است. شکست ارتش امریکا در افغانستان و عراق اعتماد به نفس نیروهای نظامی امریکا را کاهش داده و آنها را از درگیر شدن در جنگهای آتی نگران کرده است. در عرصه افول قدرت نرم امریکا نیز مصادیق کمتر از قدرت سخت نیست، به ویژه آنکه در سالهای اخیر به دلیل اقدامات ترامپ امریکا در عرصه بینالمللی تنهاتر شده است. نظرسنجی مؤسسه «پیو» نشان میدهد دیدگاه مردم جهان درباره امریکا منفیتر از گذشته شده و عملکرد دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا موجب شده تا حتی در کشورهای متحد واشنگتن هم اعتماد افکار عمومی به ایالات متحده کاهش یابد.
تلاش اروپا برای خروج از سلطه امریکا به بهانه مخالفت با راهبرد امریکا در خروج از برجام از جلوههای دیگر تضعیف قدرت نرم امریکاست که بازتابهای گستردهای داشته است. براساس گزارش فایننشال تایمز، هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان در یک نشریه آلمانی زباننوشت: اروپا نباید به امریکا اجازه دهد که مانند آقابالاسر عمل کند. به همین دلیل ضروری است که ما استقلال اروپا را از طریق ایجاد کانالهایی برای انجام پرداختهایمان، مستقل از امریکا حفظ کنیم. باید صندوق اروپایی پول را مستقل از سیستم سوئیفت برپا کنیم. برونو لومیر، وزیر اقتصاد فرانسه هم روز جمعه ۱۳ مهرماه تحریمهای امریکا علیه ایران را فرصتی برای اروپا میداند تا نهادهای مالی مستقل خود را داشته باشد. برونو لومیر تصریح کرده است: واشنگتن نمیتواند تصمیم بگیرد که آیا ما مجاز به تجارت با ایران هستیم یا نه.
عرصه عراق نیز یکی از مظاهر افول قدرت امریکاست. القدس العربی، نشریه عربزبان چاپ لندن با اشاره به اینکه امریکا در عراق ۳ بر صفر به متحدان ایران باخت، آورده است: ایران در تحولات عراق ۳ بر صفر از امریکا جلو افتاده و به مراتب نفوذ بیشتری از امریکا دارد. پس از پایان فاز طولانیمدت انتخاب برهم صالح به عنوان رئیسجمهور عراق و عادل عبدالمهدی به عنوان مأمور تشکیل کابینه، فعالان شبکههای اجتماعی در عراق، دائماً جمله ۳ بر صفر به نفع ایران را تکرار میکنند. روزنامه «معاریو»، چاپ رژیم صهیونیستی نیز در همین ارتباط در گزارشی از رویکرد رژیم صهیونیستی در قبال پروندههای منطقه و تهدیدهای آن انتقاد کرده و نوشته است «ائتلاف سهگانه میان اسرائیل، عربستان و امریکا بهطرز فاجعهباری در تمامی جبههها چه در مقابل لبنان، سوریه و عراق و چه در مقابل ایران و یمن شکست خورده است.
در حالی که ترامپ بارها بر شکست سیاستهای امریکا در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) بهرغم ۷ هزار میلیارد دلار تأکید کرده است، کارشناس خبرگزاری امریکایی یونایتدپرس در گزارشی از ناکامیهای امریکا در منطقه مینویسد: «من به عنوان یک کارشناس امور خارجی بر این باورم که اضمحلال قدرت جهانی امریکا در هیچ کجا مثل تحولات خاورمیانه تا این اندازه مشهود و آشکار نبوده است. این روند تغییر موازنه قدرت امریکا موقتی و زودگذر نخواهد بود. دیگر زمانهای که امریکا پرنفوذترین نیرو در منطقه به شمار میرفت، سپری شده و دوران پرهیبت گذشته قابل بازگشت نخواهد بود و امریکا باید خود را با این وضعیت رو به اضمحلال وفق دهد.»